«Η σύγχρονη ξιφασκία είναι ένα άθλημα τακτικής και μυαλού περισσότερο, παρά φυσικών προσόντων. Κάθε αγώνας ξιφασκίας είναι σαν μία παρτίδα σκάκι. Κάθε επίθεση ή άμυνα κρύβει μία ολόκληρη στρατηγική» είπε στα Μακεδονικά Νέα η 22χρονη Θεσσαλονικιά πρωταθλήτρια Νεφέλη Ροδοπούλου, η νο1 ξιφομάχος στο ξίφος μονομαχίας αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα.
Η εξέλιξή της τα τελευταία χρόνια είναι ραγδαία. Στις εγχώριες διοργανώσεις σαρώνει, αλλά πρόσφατα είχε και την πρώτη σημαντική επιτυχία στο εξωτερικό. Στο γκραν πρι της Ντόχα κατέκτησε την 64η θέση στον κόσμο, δίνοντας μάχη για την υπέρβαση απέναντι στο Νο3 της παγκόσμιας κατάταξης, την Ιταλίδα Τζούλια Ρίτσι, από την οποία ηττήθηκε με 13-7.
Η πρωταθλήτρια Ελλάδας του 2022 και 2023 προπονείται με τον Κοσμά Καρακόλη, παλιό αθλητή του όπλου και ιδρυτή της Λέσχης Ξιφασκίας Θεσσαλονίκης και είναι υπό την επίβλεψη του Ιταλού Άντζελο Ματσόνι, ενός ζωντανού θρύλου της ξιφασκίας και χρυσού Ολυμπιονίκη στο Σίνδεϊ και στην Ατλάντα.
Η καλύτερη Ελληνίδα ξιφομάχος στο όπλο της, μας μύησε στον μαγικό κόσμο της ξιφασκίας. Αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στους στόχους της, στον συνδυασμό νοητικών και φυσικών ικανοτήτων και στην αρμονία κινήσεων που απαιτεί το άθλημα, στα πολύπλευρα οφέλη που προσφέρει σε έναν αθλητή και σε ένα παιδί και στις προοπτικές της ελληνικής ξιφασκίας στο διεθνές στερέωμα.
Διαβάστε τη συνέντευξη της Νεφέλης Ροδοπούλου στον Σάκη Γκίνα.
Νεφέλη κάνε μας μία εισαγωγή στο άθλημα της ξιφασκίας…
Υπάρχουν τρία είδη σπαθιών που τα ονομάζουμε «όπλα», το ξίφος μονομαχίας, το ξίφος ασκήσεως και η σπάθη. Το καθένα έχει διαφορετικούς κανονισμούς, εξοπλισμό και έγκυρη επιφάνεια. Όλοι οι ξιφομάχοι φορούν στολή από ειδικό υλικό, αλλά και μάσκα. Εδώ και πολλές δεκαετίες η ξιφασκία είναι ασφαλές άθλημα, δεν υπάρχει κανένας απολύτως κίνδυνος για τα παιδιά χάρη στο υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένες οι στολές.
Η ξιφασκία έχει σταθερή παρουσία στην Ελλάδα από τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες το 1896 και η ΕΟΞ (Ελληνική Ομοσπονδία Ξιφασκίας) είναι ο επίσημος φορέας του αθλήματος. Εδώ και περισσότερο από τρεις δεκαετίες η ΕΟΞ διοργανώνει στην Ελλάδα διεθνείς αγώνες ξιφασκίας, με τον θεσμό του Κυπέλλου «Ακρόπολις» να ξεχωρίζει.
Ποιες είναι οι διαφορές στα όπλα και γιατί προτιμάς το ξίφος μονομαχίας;
Στο ξίφος ασκήσεως και στη σπάθη είναι πιο αυστηρός ο τρόπος με τον οποίο ο παίκτης μπορεί να πάρει έναν πόντο. Μετράει η προτεραιότητα στην επίθεση, ποιος έκανε άμυνα και ποιος απόκρουση για να καταφέρει να βρει τον αντίπαλο. Ο διαιτητής αποφασίζει αναλόγως. Στο δικό μου όπλο δεν υπάρχουν τέτοιοι κανονισμοί, ο διαιτητής δίνει πόντο σε όποιον ανάψει το λαμπάκι του. Σε περίπτωση που ανάψουν και τα δύο λαμπάκια ταυτόχρονα παίρνει ο κάθε παίκτης από έναν πόντο. Γι’ αυτό μου αρέσει περισσότερο το δικό μου όπλο, θεωρείται πιο κλασικό, αφήνει μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων, σκέψης και χώρο για περισσότερη τακτική.
Στο δικό μου όπλο η έγκυρη επιφάνεια είναι όλο το σώμα, από την μάσκα μέχρι τα παπούτσια, μπροστά και πίσω. Στο ξίφος ασκήσεως έγκυρη επιφάνεια είναι το ειδικό αμάνικο μεταλλικό γιλέκο που φορούν οι αθλητές πάνω από την στολή, δηλαδή, η μπροστινή επιφάνεια του κορμού και η πλάτη. Στην σπάθη φορούν αντίστοιχο γιλέκο με μανίκια, οπότε, η έγκυρη επιφάνεια είναι ο κορμός, η πλάτη και τα χέρια. Προπόνηση κάνουμε σε μεταλλικές πίστες, μήκους 14 μέτρων και πλάτους 1,5 μέτρου. Αυτές τις διαστάσεις έχει και η πίστα των αγώνων. Στους προκριματικούς γύρους ο αγώνας διαρκεί τρία λεπτά, ή πέντε χτυπήματα. Στον γύρο των νοκ άουτ διαρκεί τρία τρίλεπτα με ένα λεπτό ενδιάμεσα διάλλειμα ή 15 πόντους.
O εξοπλισμός από τι υλικά αποτελείται;
Είναι φτιαγμένος από κέβλαρ, συνθετικό ανθεκτικό υλικό, είναι δοκιμασμένο από την παγκόσμια ομοσπονδία για να αντέχει τα χτυπήματα.
«Η στολή λειτουργεί σαν αλεξίσφαιρο, το πολύ να κάνεις μια μελανιά»
Είπες, ότι είναι ασφαλές άθλημα, υπάρχει, όμως, κίνδυνος τραυματισμού μεγαλύτερος από άλλα αθλήματα;
Όχι, είναι πολύ ασφαλές άθλημα, όσο ανορθόδοξο κι αν ακούγεται αυτό. Οι στολές που φοράμε είναι φτιαγμένες με συγκεκριμένες προδιαγραφές, που αντέχουν στα χτυπήματα, όπως και η μάσκα. Οπότε δεν υπάρχει κίνδυνος. Άντε να κάνεις μία μελανιά, μέχρι εκεί.
Με το ξίφος μπορείς να τραυματιστείς;
Οι τραυματισμοί προέρχονται κυρίως από το ξίφος. Αν σε πετύχει κάποιος πιο δυνατά, μπορεί να κάνεις μία μελανιά, μία γρατσουνιά, αλλά δεν υπάρχει κίνδυνος. Η στολή είναι σαν το αλεξίσφαιρο, νιώθεις την πίεση όταν σε χτυπήσει ο αντίπαλος, αλλά δεν υπάρχει περίπτωση το ξίφος να διαπεράσει την στολή. Φοράμε και μάσκα.
Είναι ελιτίστικο άθλημα, απαιτεί μεγάλο ποσό για να ασχοληθεί κάποιος νεότερος ή μεγαλύτερος;
Θεωρείται ελιτίστικο άθλημα. Το κόστος, όμως, δεν είναι μεγάλο. Εξαρτάται από την ηλικιακή κατηγορία και το επίπεδο ενός αθλητή. Στις μικρότερες ηλικιακές κατηγορίες τα κόστη είναι χαμηλότερα. Όσο ανεβαίνει επίπεδο ένας αθλητής και αγωνίζεται σε διεθνείς αγώνες ο εξοπλισμός γίνεται αρκετά ακριβός. Για να ξεκινήσει ένα παιδί απαιτείται ένα ποσό για τον εξοπλισμό γύρω στα 200 ευρώ, αλλά αγοράζει σταδιακά τα εξαρτήματα. Πρώτα παίρνει την δική του μάσκα για λόγους υγιεινής και το ξίφος και ύστερα τα υπόλοιπα.
Τι προσφέρει σε έναν αθλητή η ξιφασκία;
Είναι ένα πολυπαραγοντικό άθλημα. Συνδυάζει πολλές πτυχές φυσικής κατάστασης με νοητικές ικανότητες, καθώς η ταχύτητα στην λήψη των αποφάσεων, η ταχύτητα στον χρόνο αντίδρασης, τα αντανακλαστικά, είναι βασικά σημεία του αθλήματός μας. Ένας ολοκληρωμένος ξιφομάχος πρέπει να είναι γρήγορος, πολύ εκρηκτικός και να είναι νοητικά διαυγής και πολύ συγκεντρωμένος.
Είναι ένα άθλημα στο οποίο οι κανονισμοί αλλάζουν συχνά;
Nαι, συνεχώς εξελίσσεται, οι κανονισμοί αλλάζουν συχνά, το κάνουν πιο γρήγορο, πιο θεαματικό, για να μην βαριέται ο θεατής και να έχει μεγαλύτερη τηλεθέαση. Δεν έχει καταλήξει το άθλημα στην τελική του μορφή ακόμα.
«Πρέπει να προβλέπεις τις κινήσεις του αντιπάλου και να είσαι ένα βήμα μπροστά»
Τι ικανότητες απαιτεί η ξιφασκία ως άθλημα για να ανέβει κάποιος σε υψηλό επίπεδο;
Απαιτεί τις ικανότητες που προαναφέραμε. Πρέπει να φτάσεις στο μέγιστο επίπεδο ταχύτητας, εκρηκτικότητας, ευλυγισίας, χρόνου αντίδρασης και τεχνικής, θέλει πολύ δουλειά στην προπόνηση. Η ξιφασκία περισσότερο από τις φυσικές ικανότητες σχετίζεται με το μυαλό του αθλητή. Μπορεί το παιχνίδι ενός αθλητή να μην σε ενθουσιάζει, αλλά μπορεί να κερδίζει, λόγω δυνατού μυαλού. Πρέπει να είσαι πάντα ένα βήμα μπροστά από τον αντίπαλό σου, να προβλέπεις τις κινήσεις του. Η ξιφασκία είναι το σκάκι στον χώρο των αθλημάτων, απαιτεί πολύ τακτική και στρατηγική κάθε αμυντική ή επιθετική κίνηση.
Εκτός από τακτική προϋποθέτει ενδεχομένως και συγκεκριμένα φυσικά προσόντα;
Στο ξίφος μονομαχίας το να είσαι ψηλός δίνει πλεονέκτημα. Τα μακριά άκρα είναι αβαντάζ επειδή κύρια επιφάνεια είναι όλο το σώμα. Στα άλλα δύο όπλα δεν παίζει ιδιαίτερο ρόλο η σωματοδομή, γιατί η έγκυρη επιφάνεια είναι πολύ συγκεκριμένη. Ιδίως στο ξίφος ασκήσεως αρκετοί αθλητές είναι αισθητά μικρόσωμοι σε σχέση με το ξίφος μονομαχίας, γιατί μετράει πολύ η ταχύτητα, άρα, όσο πιο μικρόσωμος είσαι, τόσο μικρότερη επιφάνεια δίνεις στον αντίπαλο για να σε πετύχει.
Τι θα έλεγες στους γονείς που σκέφτονται να στείλουν τα παιδιά τους στην ξιφασκία;
Η ξιφασκία σε μικρές ηλικίες, όπως έχουμε παρατηρήσει στους συλλόγους, κάνει τα παιδιά περισσότερο οργανωτικά στον τρόπο που σκέφτονται και εκτός αθλήματος, γιατί απαιτεί απόλυτη συγκέντρωση. Οπότε ένα παιδί μαθαίνει να είναι συγκεντρωμένο στον στόχο του και ταυτόχρονα να είναι ευέλικτο και ικανό στη γρήγορη λήψη αποφάσεων, γιατί όλα γίνονται πολύ γρήγορα μέσα στο παιχνίδι.
Πότε ξεκίνησες ξιφασκία και για ποιους λόγους την επέλεξες;
Ξεκίνησα στα 10. Ήμουν Τετάρτη δημοτικού. Άρχισα εντελώς τυχαία. Έκανα κολύμβηση και απέναντι από το κολυμβητήριο ήταν ο σύλλογος από τον οποίο ξεκίνησα την ξιφασκία. Ήταν η περίοδος του Σεπτεμβρίου που κάνουν δοκιμαστικά όλοι οι σύλλογοι. Έτυχε να το δοκιμάσω, μου άρεσε από την αρχή και κόλλησα. Συναρπάζει τα παιδάκια η ιδέα του σπαθιού. Εκτός αυτού είναι ένα άθλημα που τα συνδυάζει όλα. Σωματική κούραση και μυαλό.
Ποιοι είναι οι στόχοι σου σε διεθνές επίπεδο;
Πρόσφατα στο γκραν πρι στην Ντόχα, που διοργάνωσε η παγκόσμια ομοσπονδία ξιφομαχίας, ανάμεσα σε 200 αθλήτριες κατάφερα και πλασαρίστηκα στην τελική φάση των 64 καλύτερων αθλητριών στον κόσμο, ήταν η σημαντικότερη επιτυχία εδώ και αρκετά χρόνια για την ελληνική ξιφασκία στο όπλο μου. Μόλις, όμως, ξεκίνησα την δεύτερή μου χρονιά στις γυναίκες. Τώρα αρχίζουν οι μεγάλες προκλήσεις στο εξωτερικό για μένα.
«Όνειρό μου η συμμετοχή και η διάκριση σε Ολυμπιακούς αγώνες»
-Ποιο είναι το όνειρό σου;
Η συμμετοχή και η διάκριση στους Ολυμπιακούς αγώνες είναι το όνειρο κάθε αθλητή. Όταν βλέπεις ότι είσαι ανταγωνιστικός σε υψηλό επίπεδο και βρίσκεσαι ανάμεσα στις κορυφαίες αθλήτριες του κόσμου αποκτάς μεγάλο κίνητρο για την συνέχεια. Η ξιφασκία δεν έχει ηλικιακό όριο. Υπάρχουν αθλήτριες 42 και 43 χρονών που βγαίνουν πρωταθλήτριες Ευρώπης. Οπότε παίζω, πλέον, με αθλήτριες που τις έβλεπα, όταν ήμουν μικρή στην τηλεόραση. Είναι απίστευτο το συναίσθημα. Ο πρώτος στόχος μου είναι οι Ολυμπιακοί αγώνες του Λος Άντζελες.
-Μετέχεις στο ιταλικό πρωτάθλημα;
Ναι, έβγαλα δελτίο σε ιταλικό σύλλογο του Μιλάνου για λόγους φορμαρίσματος και αγωνιστικού ρυθμού. Όταν υπάρχουν μεγάλα κενά στο ελληνικό πρόγραμμα συμμετέχω και σε αγώνες στην Ιταλία.
-Πόσοι σύλλογοι ξιφασκίας υπάρχουν στη Θεσσαλονίκη;
Αρκετοί, εκτός από τον σύλλογό μου, την Λέσχη Ξιφασκίας Θεσσαλονίκης, που βρίσκεται στην Τριανδρία, υπάρχει ο Άρης Θεσσαλονίκης, ο Ηρακλής Θεσσαλονίκης, ο Μέγας Αλέξανδρος Κορδελιού, ο ΑΟΞ Πυλαίας και ο Ξιφομάχος στη Καλαμαριά.
-Σε τι επίπεδο βρίσκεται η ελληνική ξιφασκία;
Στη σπάθη είμαστε στην κορυφή του κόσμου τα τελευταία εφτά χρόνια, αφού έχουμε το νούμερο 2 και νο 3 στον κόσμο. Τη Δέσποινα Γεωργιάδου και τη Δώρα Γκουντούρα, η οποία συμμετείχε για δεύτερη φορά στο Παρίσι σε Ολυμπιακούς αγώνες. Είναι δύο κορίτσια που βρίσκονται σταθερά στην πρώτη 16άδα στον κόσμο και έχουν μεγάλες διεθνείς επιτυχίες. Στα άλλα δύο όπλα ανταγωνιζόμαστε όσο μπορούμε έμπειρες αθλήτριες με επιτελεία και υποδομή.
-Στους αγώνες ξιφασκίας είναι ικανοποιητική η προσέλευση του κόσμου;
Το άθλημά μας, δυστυχώς, δεν προβάλλεται καθόλου. Οπότε τα στάδια είναι άδεια. Στη Θεσσαλονίκη θα γίνει το κύπελλο στην Πυλαία και στην Καλαμαριά, είναι ωραίο άθλημα η ξιφασκία, καλώ τον κόσμο να έρθει να δει τους αγώνες.
Άντζελο Μαντσόνι: «Έχει προοπτικές η Νεφέλη, χρειάζεται εμπειρία»
Ο δύο φορές Ολυμπιονίκης στην Ατλάντα και Σίδνει Άντζελο Μαντσόνι και μέντορας της Θεσσαλονικιάς πρωταθλήτριας επισκέπτεται ανά τακτά διαστήματα την Λέσχη Ξιφασκίας Θεσσαλονίκης και καθοδηγεί τους αθλητές του συλλόγου, ως μετρ του είδους.
«Το επίπεδο των αθλητών που κάνουν σπάθη στην Ελλάδα βελτιώνεται, επειδή οι δάσκαλοι εδώ στη Θεσσαλονίκη είχαν την ευκαιρία να εκπαιδευτούν σε χώρες του εξωτερικού που έχουν παράδοση στη ξιφασκία. Βλέπουμε, ήδη, κάποια αποτελέσματα, αλλά χρειάζεται χρόνος και υπομονή. Η Νεφέλη είναι πολύ καλή. Έχει ποιότητα και θυμώνω γιατί δεν την χρησιμοποιεί ακόμα στον απαιτούμενο βαθμό. Χρειάζεται βελτίωση, εμπειρία και τις κατάλληλες προϋποθέσεις προετοιμασίας.
Εάν ήταν Ιταλίδα θα είχε καλύτερες προοπτικές, γιατί θα δούλευε κάτω από ευνοϊκότερες συνθήκες. Υπάρχουν 400 γυμναστήρια ξιφομαχίας και 400 δάσκαλοι στην Ιταλία! Όλα αυτά δίνουν αβαντάζ σε μία αθλήτρια. Ήρθα εδώ γιατί ο Κοσμάς ήταν μαθητής μου και θέλω να τον βοηθήσω. Ζήτησα μόνο ένα διαμέρισμα κοντά στη θάλασσα… Μ’ αρέσει η Θεσσαλονίκη, η θάλασσα, το βουνό, το κλίμα. Είναι μία όμορφη πόλη» τόνισε στα Μακεδονικά Νέα ο Ιταλός Ολυμπιονίκης.
Κοσμάς Καρακόλης: «Λείπει το οικονομικό κίνητρο για να ασχοληθεί κάποιος με την ξιφασκία»
Ο προπονητής της Νεφέλης Ροδοπούλου, Κοσμάς Καρακόλης, ήταν μαθητής του Άντζελο Μαντσόνι και συνεργάτης του επί 10 χρόνια στην Ιταλία. Επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη και ίδρυσε στην Τριανδρία την Λέσχη Ξιφασκίας Θεσσαλονίκης.
«Είναι αρωγός ο Άντζελο, μου δίνει την τεχνική κατεύθυνση επισκεπτόμενος συχνά τον σύλλογο» τόνισε στα Μακεδονικά Νέα. Και πρόσθεσε: «Στο ξίφος μονομαχίας στο οποίο εξειδικεύομαι δεν έχουμε διακρίσεις ως χώρα την τελευταία 20ετία. Είναι ιδιαίτερα δύσκολο να προκριθείς στην ξιφασκία στους Ολυμπιακούς αγώνες από την Ελλάδα. Δίνει λίγα εισιτήρια η Ευρωπαϊκή Ήπειρο. Φανταστείτε, ότι το νούμερο 2 στην παγκόσμια κατάταξη στο όπλο της, η Δέσποινα Γεωργιάδου, δεν προκρίθηκε στους Ολυμπιακούς αγώνες στο Παρίσι. Έχουμε δυνατές αθλήτριες στη σπάθη. Στο ξίφος μονομαχίας πρέπει να προσπαθήσουμε να κάνουμε κάτι αντίστοιχο. Λείπει το οικονομικό κίνητρο για να συνεχίσει ένα παιδί την ξιφασκία μετά την εφηβεία. Για παράδειγμα, ο πρώτος στην Ελλάδα πληρώνει μόνος του τα έξοδα για να πάει να παίξει στο παγκόσμιο κύπελλο. Η Νεφέλη έχει πολλές δυνατότητες και προσπαθούμε να εξελίξουμε το ταλέντο της».
