Στόχος, μεταξύ άλλων, είναι η μετατροπή της πλατείας σε Πάρκο Μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, με το έργο να έχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο, γεγονός που το καθιστά ένα σημαντικό παράδειγμα σύγχρονης βιώσιμης ανάπτυξης στην «καρδιά» της πόλης.
Η μελέτη για την ανάπλαση, που εκπονήθηκε από το 2013 από τους αρχιτέκτονες Θέμη Χατζηγιαννόπουλο και Κωνσταντίνο Χαραλαμπίδη κερδίζοντας τον σχετικό διαγωνισμό, προτείνει μια σύγχρονη βιοκλιματική αναβάθμιση του χώρου, καθώς και την ανάδειξη ιστορικών στοιχείων όπως το βυζαντινό τείχος και το Μνημείο του Ολοκαυτώματος. Η πλατεία καλύπτει περίπου 7 στρέμματα, ενώ η συνολική της έκταση, συμπεριλαμβανομένου του περιβάλλοντος χώρου, φτάνει τα 11,4 στρέμματα.
Το έργο, προϋπολογισμού περίπου 6,8 εκατ. ευρώ, κέρδισε το ενδιαφέρον τεσσάρων εταιρειών, με τον ανάδοχο να έχει προσφέρει έκπτωση 25,58%, καθορίζοντας το κόστος υλοποίησης στα 5,1 εκατ. ευρώ. Παρά την ανάδειξη του μειοδότη, στα τέλη Ιουνίου του 2024, η εκκίνηση των εργασιών δεν έχει γίνει ακόμη, καθώς οι προσφυγές μεταξύ των αναδόχων έχουν οδηγήσει το θέμα στο Εφετείο.
Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Τεχνικών Έργων και Βιώσιμης Κινητικότητας, Πρόδρομο Νικηφορίδη, «αυτές τις ημέρες περιμένουμε την απόφαση του Εφετείου. Η υπόθεση έχει φτάσει στα διοικητικά δικαστήρια. Έγιναν διάφορες προσφυγές μεταξύ των ενδιαφερόμενων αναδόχων. Με την απόφαση του δικαστηρίου θα ξεκινήσουμε τη διαδικασία για την υπογραφή της σύμβασης και τον έλεγχό της από το Ελεγκτικό Συνέδριο».
Η απόφαση του δικαστηρίου αναμένεται το αργότερο μέσα στον Φεβρουάριο του 2025, σύμφωνα τόσο με τον αντιδήμαρχο κ. Νικηφορίδη όσο και με παλαιότερες δηλώσεις του ίδιου του δημάρχου.
Όπως υποστηρίζει ο αρμόδιος αντιδήμαρχος, το έργο ανάπλασης της πλατείας Ελευθερίας, μαζί με τη δεύτερη φάση της πεζοδρόμησης της οδού Αγίας Σοφίας, αποτελούν τα πρώτα μεγάλα έργα της δημοτικής αρχής που αναμένεται να υλοποιηθούν. Η ολοκλήρωσή του εκτιμάται στους 18 μήνες μετά την έναρξη των εργασιών, άρα εφόσον δεν προκύψουν επιπλέον καθυστερήσεις, το έργο θα είναι έτοιμο το 2026.
Τι περιλαμβάνει η αρχιτεκτονική μελέτη
Με την ολοκλήρωση της ανάπλασης, η πλατεία θα αποκτήσει έναν ενιαίο χαρακτήρα με σημαντικές αλλαγές στην εικόνα της.
Θα αναδειχθούν τα ιστορικά μνημεία, όπως το βυζαντινό τείχος που βρισκόταν στο όριο μεταξύ πόλης και θάλασσας. Το τείχος αυτό βρίσκεται πλέον κάτω από την επιφάνεια του χώρου, αλλά οι μελετητές πρότειναν έναν διακριτικό τρόπο ανάδειξής του, χωρίς να μετατραπεί η πλατεία σε αρχαιολογικό χώρο.
Επιπλέον, το Μνημείο του Ολοκαυτώματος θα μεταφερθεί σε περίοπτη θέση και θα αναδειχθεί περαιτέρω με ειδική φωτιστική εγκατάσταση, τιμώντας τη μνήμη των περίπου 50.000 Εβραίων της Θεσσαλονίκης που μαρτύρησαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Η πλατεία θα διαθέτει επίσης ένα «ηλιακό ρολόι», που θα λειτουργεί ως μία υπαίθρια οθόνη, όπου μέσω μίας στήλης, θα επισημαίνει με ακρίβεια σημεία ιστορικού ενδιαφέροντος της πλατείας, ενώ η υπαίθρια οθόνη θα παρέχει πληροφορίες για τα τρέχοντα και ιστορικά γεγονότα της πόλης.
Επίσης, τα επιδαπέδια φωτιστικά σώματα θα αναπαριστούν τις χαράξεις των παλιών δρόμων και κτηρίων της πόλης, δημιουργώντας μια εντυπωσιακή ατμόσφαιρα που θα συνδέει το παρελθόν με το παρόν.
Το πράσινο και τα δέντρα θα κυριαρχούν στον χώρο, προσφέροντας σκιά και δροσιά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ η ζώνη καθιστικών που θα δημιουργηθεί στη γραμμή του βυζαντινού τείχους θα έχει θεατρική διάταξη προς τη θάλασσα. Παράλληλα, το κεντρικό τμήμα της πλατείας προς τη Λεωφόρο Νίκης θα παραμείνει ελεύθερο, δημιουργώντας έναν ανοιχτό χώρο.
Με την ολοκλήρωση του έργου, η Πλατεία Ελευθερίας θα μετατραπεί σε έναν ελκυστικό δημόσιο χώρο, συνδυάζοντας τη μνήμη, την ιστορία και την αισθητική αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος της Θεσσαλονίκης.
