Σημαντικός παράγοντας για την υλοποίηση επενδύσεων στην Ελλάδα, αλλά και για τη διατήρηση και επέκταση των υφιστάμενων αποτελεί το μισθολογικό κόστος.
Οι θέσεις εργασίας που δημιουργούνται στις επιχειρήσεις της χώρας μας διαχωρίζονται σε εντάσεως εργασίας και εντάσεως κεφαλαίου. Βέβαια στη σημερινή εποχή, ρόλο στο κάθετο και οριζόντιο οργανόγραμμα κάθε εταιρείας διαδραματίζει πλέον η νέα τεχνολογία και το ποσοστό χρήσης της για την αντικατάσταση ανθρώπινου δυναμικού.
Αναλυτικότερα για τις επιχειρήσεις εντάσεως κεφαλαίου το κόστος εργασίας δεν αποτελεί καθοριστικό παράγοντα ώστε να μειώσει άμεσα το συνολικό λειτουργικό τους κόστος, ούτε παράγοντα που λαμβάνεται υπόψη για νέες επενδύσεις. Από την άλλη, στις επιχειρήσεις εντάσεως εργασίας κύριο και πρωτεύον κόστος αποτελούν οι μισθολογικές δαπάνες και αντίστοιχα η πορεία των δαπανών αυτών στην αυξομείωση των κερδών τους.
Στην Ελλάδα παρατηρείται τα τελευταία χρόνια αποεπένδυση σε μεγάλες βιομηχανίες, αναστολή εργασιών και μετανάστευση σε χώρες με χαμηλό μισθολογικό κόστος. Αυτό βέβαια αφορά και μια σειρά κρατών της Κεντρικής Ευρώπης που αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα με το κόστος εργασίας.
Παράλληλα τομείς εργασίας που απασχολούσαν μεγάλο αριθμό εργαζομένων π.χ πιστωτικά ιδρύματα, λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας και των νέων μεθόδων συναλλαγών μειώνουν το προσωπικό τους δραστικά, με αποτέλεσμα μείωση των θέσεων εργασίας.
Επομένως, επιχειρήσεις εντάσεως εργασίας και τομείς που πλήττονται από την τεχνολογία, πρέπει να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα ώστε να μπορέσουν να ευδοκιμήσουν. Ωστόσο, η εργασιακή ανασφάλεια με τον εκσυγχρονισμό και τη χρήση των νέων ψηφιακών εργαλείων αυξάνεται.
Η παγκόσμια οικονομία αλλάζει και νέες συνήθειες κατακλύζουν τις ζωές μας: βιολογικά προϊόντα, vegan, ηλεκτρονικό εμπόριο κ.α. Όλα αυτά θα επιφέρουν ανακατανομή και στο ανθρώπινο δυναμικό των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στους παραπάνω τομείς.
Νομοτελειακός παράγοντας για την οικονομία είναι το γεγονός ότι κάνει κύκλους και όταν ολοκληρώνεται ένας, ξεκινάει ένας νέος και μαζί του έρχονται νέες ευκαιρίες.
Η χώρα μας και κυρίως η κεντρική διοίκηση πρέπει να είναι έτοιμη, καθώς οφείλει να κατανοήσει αυτές επερχόμενες ευκαιρίες και να τις αξιοποιήσει κατάλληλα ώστε να περάσουν στην πραγματική οικονομία. Η στήριξη σε νέους κλάδους της οικονομίας που ταιριάζουν στην Ελλάδα και έχουν ανοδική πορεία διεθνώς πρέπει να ενισχυθούν και να υποστηριχτούν.
Τα logistics, ο ιατρικός τουρισμός, η μεταφορά και η αποθήκευση φυσικού αερίου και υδρογονανθράκων είναι στην κορυφή της ζήτησης. Η στόχευση στον πρωτογενή τομέα με αλλαγή δομής στην παραγωγή προϊόντων από μαζική και ποσοτική σε προϊόντα ποιοτικά και η δημιουργία branding προϊόντων, μπορούν να αποτελέσουν μόνο την αρχή μιας επιτυχημένης αναπτυξιακής πορείας που θα συμβάλει σε νέες θέσεις εργασίας και στη μείωση της ανεργίας.
Απαιτείται συνεχής και διαχρονική ενημέρωση και στήριξη για την αύξηση και αλλαγή μοντέλου στον πρωτογενή τομέα. Ο κατασκευαστικός κλάδος που κατακρημνίστηκε στην περασμένη δεκαετία βρίσκει ευκαιρίες ανάκαμψης στη συντήρηση και ανακατασκευή κτιρίων λόγω αύξησης της βραχυχρόνιας μίσθωσης και των επενδύσεων που γίνονται στον κλάδο εκμετάλλευσης ακινήτων.
Το δημόσιο μπορεί να συμβάλει με την άμεση λήψη αποφάσεων για νέες επενδύσεις, μείωση της γραφειοκρατίας, αποκρατικοποίηση κλειστών ή υπολειτουργούντων δομών και επιχειρήσεων.
Χρειάζεται διαρκής ενημέρωση και ένταξη στην εκπαίδευση του επαγγελματικού προσανατολισμού, σταθερή φορολογική πολιτική και επαρκής χρηματοδότηση.
Ο ιδιωτικός τομέας πρέπει να συνδυάσει την οξυδέρκεια και την ανάληψη πρωτοβουλιών που ήδη έχει με τη μεθοδικότητα και την οργάνωση που σε πολλές περιπτώσεις λείπει.
Στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις σπάνια θα εκπονήσουν ή θα αναθέσουν σε τρίτους τη διενέργεια μελετών βιωσιμότητας/σκοπιμότητας για νέες επενδύσεις. Δεν υλοποιούν έρευνες αγοράς, αγνοούν την επιστήμη της συμβουλευτικής και γενικά στηρίζονται στην ατομική κρίση για τη λήψη αποφάσεων.
Οι αλλαγές σε νέες μεθόδους γίνονται με δυσκολία χωρίς πίστη σε αυτές.
Να σημειωθεί πως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν το 99% των συνολικών επιχειρήσεων, το 87% της απασχόλησης και το 20% του ΑΕΠ της χώρας μας.
Κατανόηση των ευκαιριών που παρουσιάζονται, σωστή ενημέρωση, χρήση της τεχνολογίας και ανακατανομή του ανθρώπινου δυναμικού σε συνδυασμό με τις νέες τάσεις στις οποίες η ζήτηση αυξάνεται και ταιριάζουν στο προφίλ της χώρας μας μπορούν να αποτελέσουν ισχυρό στήριγμα σε νέους κλάδους της Ελληνικής οικονομίας και όχημα ανάπτυξης, αλλά και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.
Ο Απόστολος Σπαθάς είναι Σύμβουλος Επιχειρήσεων – Οικονομολόγος
