Από τη Δράμα, όπου ξεκίνησε τη δραστηριότητά της στα τέλη του 19ου αιώνα, κατάφερε να εξελιχθεί σε έναν παγκόσμιο παίκτη στον τομέα της επεξεργασίας και εμπορίας ανατολικών καπνών, αφήνοντας έντονο αποτύπωμα τόσο στην ελληνική οικονομία όσο και στην αγροτική παραγωγή της Βόρειας Ελλάδας.
Από την τοπική αγορά στη διεθνή σκηνή
Η ιστορία της Καπνικής Μιχαηλίδης ξεκίνησε το 1886 στη Δράμα και επίσημα πήρε τη μορφή οργανωμένης βιομηχανίας το 1927 από τον Βασίλειο Μιχαηλίδη, σε μια εποχή που ο ελληνικός καπνός, και ιδιαίτερα οι ποικιλίες ανατολικού τύπου, αποτελούσαν εξαγωγικό κεφάλαιο πρώτης γραμμής. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, αναπτύχθηκε σταθερά, αξιοποιώντας την εξαιρετική ποιότητα των ελληνικών ανατολικών καπνών – και ιδιαίτερα των ποικιλιών μπασμά – που ήταν περιζήτητες από τις μεγάλες πολυεθνικές καπνοβιομηχανίες. Η εταιρεία δεν περιορίστηκε στην εγχώρια αγορά: εγκατέστησε παραγωγικές μονάδες στην Ελλάδα και θυγατρικές σε χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ιταλία, η Τουρκία και η Αίγυπτος, ενώ εξήγαγε καπνά σε περισσότερες από 30 χώρες.
Η εποχή της ακμής
Κατά τις δεκαετίες του 1980 και του 1990, η Καπνική Μιχαηλίδης βρισκόταν στο απόγειο της. Με υπερσύγχρονες μονάδες επεξεργασίας στη Σιταριά του Κιλκίς, στην Ξάνθη και στη Βιομηχανική Περιοχή Σίνδου, η εταιρεία παρείχε στους πελάτες της – μεγάλες καπνοβιομηχανίες όπως η Philip Morris και η Japan Tobacco – πρώτες ύλες υψηλής ποιότητας, κατάλληλα επεξεργασμένες και ταξινομημένες. Ο εξαγωγικός της προσανατολισμός ήταν σαφής και ισχυρός, χωρίς εξάρτηση από την εσωτερική αγορά.
Την ίδια περίοδο απασχολούσε εκατοντάδες εργαζομένους και είχε στενές συνεργασίες με χιλιάδες παραγωγούς καπνού, ιδιαίτερα στη Μακεδονία και τη Θράκη, στηρίζοντας έμμεσα ολόκληρες τοπικές κοινωνίες.
Το χρονικό της κατάρρευσης
Παρά την εντυπωσιακή ανάπτυξη, η εταιρεία άρχισε να εμφανίζει προβλήματα από τα μέσα της δεκαετίας του 2000. Η διεθνής αγορά καπνού μετασχηματιζόταν. Οι αντικαπνιστικές πολιτικές, οι αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες, η πτώση της ζήτησης για ανατολικά καπνά και η συγκέντρωση της αγοράς σε λίγες πολυεθνικές, περιόρισαν δραματικά τα περιθώρια κέρδους.
Εσωτερικά, η Καπνική Μιχαηλίδης υπέφερε από υπερδανεισμό. Το 2012, ενώ ο κύκλος εργασιών της ξεπερνούσε τα 160 εκατομμύρια ευρώ, οι συνολικές υποχρεώσεις της άγγιζαν τα 380 εκατομμύρια – εκ των οποίων τα 200 εκατομμύρια ήταν τραπεζικά δάνεια. Παρά τις προσπάθειες αναδιάρθρωσης και την προσφυγή στο άρθρο 99 για προστασία από τους πιστωτές, η κατάσταση δεν αναστράφηκε. Το 2016 προστέθηκε και το σκάνδαλο με την έλλειψη καπνών στην αποθήκη της θυγατρικής ΠΑΕΓΑΕ, που οδήγησε σε κατασχέσεις και τελική αδυναμία της εταιρείας να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της.
Το 2018, η Καπνική Μιχαηλίδης οδηγήθηκε και επίσημα σε πτώχευση. Οι ζημιές ήταν μεγάλες: απλήρωτοι εργαζόμενοι, παραγωγοί, εγκαταλελειμμένες μονάδες και μια τεράστια απώλεια τεχνογνωσίας για την ελληνική καπνοβιομηχανία.
Η κατάρρευση της Μιχαηλίδης δεν ήταν μόνο λογιστικό γεγονός. Χιλιάδες καπνοπαραγωγοί – κυρίως στη Δράμα, την Ξάνθη, το Αγρίνιο και την Καρδίτσα – έμειναν με απλήρωτες σοδειές. Οι περισσότεροι συνεργάζονταν αποκλειστικά με την εταιρεία επί χρόνια, κι έτσι δεν είχαν εναλλακτικές. Πολλές περιοχές, στην ουσία, εγκατέλειψαν την καλλιέργεια καπνού λόγω αυτής της κατάρρευσης. Οι καπνοπαραγωγοί όμως κατέθεσαν ασφαλιστικά μέτρα, πετυχαίνοντας να πάρουν τόνους καπνών. Παράλληλα, οι εργαζόμενοι – μερικοί από τους οποίους απασχολούνταν επί δεκαετίες στην εταιρεία – βρέθηκαν ξαφνικά χωρίς δουλειά ενώ μετά από διεκδικήσεις κατάφεραν να πάρουν τα δεδουλευμένα τους. Οι εγκαταστάσεις ρήμαξαν, ενώ οι τοπικές κοινωνίες της Βορείου Ελλάδας έχασαν έναν κρίσιμο οικονομικό πυλώνα.
Ο πλειστηριασμός του Σεπτεμβρίου
Στις 24 Σεπτεμβρίου 2025 έχει προγραμματιστεί νέος πλειστηριασμός του βιομηχανικού συγκροτήματος της εταιρείας στη Βιομηχανική Περιοχή Σίνδου Θεσσαλονίκης. Η τιμή πρώτης προσφοράς έχει οριστεί στα 5,08 εκατομμύρια ευρώ.
Πρόκειται για ακίνητο συνολικής έκτασης 34.208 τετραγωνικών μέτρων, με κτιριακές υποδομές σχεδόν 32.000 τ.μ., που περιλαμβάνουν μονάδες επεξεργασίας, αποθήκες και βοηθητικά κτίρια. Σύμφωνα με εκτιμητικές εκθέσεις, πρόκειται για εγκαταστάσεις με σημαντικό δυναμικό, αλλά επιβαρυμένες από την πολυετή εγκατάλειψη και υπολειτουργία. Η εκτίμηση βασίζεται και σε συγκριτικά στοιχεία με άλλες βιομηχανικές μονάδες της περιοχής.
Παρά τη στρατηγική τοποθεσία και την έκταση του συγκροτήματος, η συμμετοχή στον πλειστηριασμό δεν θεωρείται δεδομένη. Το κόστος επανεκκίνησης μιας τόσο εξειδικευμένης εγκατάστασης είναι υψηλό, ενώ η ζήτηση για βιομηχανικά ακίνητα τέτοιου τύπου παραμένει περιορισμένη. Η προοπτική αξιοποίησής τους εξαρτάται από την πρόθεση κάποιου επενδυτή να αναλάβει το κόστος επανεκκίνησης μιας εξειδικευμένης μονάδας σε έναν κλάδο που πλέον βρίσκεται σε παρακμή στην Ελλάδα.
Σημειώνεται ότι κατά τους προηγούμενους μήνες διενεργήθηκαν πλειστηριασμοί και των υπόλοιπων ακινήτων της, δίχως όμως να προκύψει κάποιος ενδιαφερόμενος.
Η περίπτωση της Καπνικής Μιχαηλίδης είναι χαρακτηριστική μιας εποχής όπου οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις μπορούσαν να διεκδικούν ρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο. Το γεγονός ότι μια τέτοια εταιρεία οδηγήθηκε στην πτώχευση και τώρα ρευστοποιείται σιωπηλά, χωρίς να διασωθεί ούτε η τεχνογνωσία ούτε οι υποδομές της, γεννά ερωτήματα για τις διαχρονικές αδυναμίες του ελληνικού παραγωγικού μοντέλου.
Ο πλειστηριασμός του Σεπτεμβρίου δεν είναι απλώς μια διαδικασία εκποίησης περιουσιακών στοιχείων. Είναι η λήξη μιας ιστορικής διαδρομής καθώς η Καπνική Μιχαηλίδης ήταν ένα σύμβολο της εξαγωγικής Ελλάδας, της τεχνογνωσίας στην κατεργασία ανατολικών καπνών, της διασύνδεσης παραγωγής-εμπορίου-βιομηχανίας. Μια βιομηχανική κληρονομιά που, αντί να ενσωματωθεί σε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, διαλύεται σιωπηλά.
