Παράλληλα, το ανταγωνιστικό περιβάλλον στον τομέα της γεωργίας επιβάλλει τη χρήση νέων καινοτόμων τρόπων παραγωγής, σημείο στο οποίο επίσης μπορεί να δώσει απάντηση η θερμοκηπιακή γεωργία.
Το κυβερνητικό πρόγραμμα επιδοτήσεων
Η κυβέρνηση και το αρμόδιο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥπΑΑΤ) έχουν κατανοήσει την αναγκαιότητα στήριξης των θερμοκηπιακών καλλιεργειών και πριν από μερικές ημέρες υπεγράφη από τον ΥΠΑΑΤ Κώστα Τσιάρα η απόφαση για τον καθορισμό πλαισίου εφαρμογής του προγράμματος ενίσχυσης των θερμοκηπιακών καλλιεργειών.
Η Παρέμβαση έχει τίτλο «Επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό και την κατασκευή θερμοκηπίων και προσπελάσιμων στεγάστρων φυτικής παραγωγής» του ΣΣ ΚΑΠ 2023 – 2027, στοχεύει στον εκσυγχρονισμό των κηπευτικών καλλιεργειών και στην αύξηση της παραγωγικότητας και έχει προϋπολογισμό 150 εκατ. ευρώ.
Ο αιτούμενος προϋπολογισμός μέσω δημόσιας δαπάνης και ιδιωτικής συμμετοχής των αιτήσεων στήριξης πρέπει να είναι κατ’ ελάχιστον 30.000 ευρώ, ενώ τα ανώτατα όρια του συνολικού προϋπολογισμού ανά επενδυτικό σχέδιο και δικαιούχο δεν θα ξεπερνούν το 1.000.000 ευρώ.
Πιο συγκεκριμένα αφορά επενδύσεις σε Θερμοκήπια, Δικτυοκήπια και Θαλάμους Μανιταριών.
Η ένταση στήριξης διαφοροποιείται ανάλογα με το είδος της δαπάνης ως εξής:
1. Ένταση στήριξης 60% στις επιλέξιμες δαπάνες των ακόλουθων κατηγοριών:
- Εξοπλισμός τεχνολογίας αιχμής εντός των επιλέξιμων κατασκευών.
- Συστήματα υδροπονίας / αεροπονίας.
- Αμιγώς ηλεκτρικά αυτοκινούμενα μηχανήματα (ελκυστήρες, μηχανές συλλογής κ.λπ.)
2. Ένταση στήριξης 50% στις υπόλοιπες επιλέξιμες δαπάνες.
3. Η ένταση στήριξης προσαυξάνεται κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες, ανάλογα με την έδρα του δικαιούχου, υπό την προϋπόθεση ότι το ποσοστό της στήριξης δεν υπερβαίνει :
- 70% για δικαιούχους, των οποίων η έδρα βρίσκεται στα νησιά του Αιγαίου Πελάγους.
- Το 65% για δικαιούχους των οποίων η έδρα βρίσκεται στη Θεσσαλία, στην ΠΕ Έβρου και στον Δήμο Δομοκού.
- Το 65% για δικαιούχους των οποίων η έδρα βρίσκεται σε ηπειρωτικές περιοχές που συμπεριλαμβάνονται στα Εδαφικά Σχέδια Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΕΣΔΙΜ).
4. Για δαπάνες που υλοποιούνται από γεωργούς νεαρής ηλικίας, ανεξαρτήτως χωροθέτησης έδρας εκμετάλλευσης, προβλέπεται προσαύξηση της έντασης στήριξης κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες με ανώτατη ένταση στήριξης το 70%.
Στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται η έκδοση της σχετικής πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος.
Στροφή στα θερμοκήπια και εδραίωση σε διεθνής αγορές
Όπως δηλώνει στα Μακεδονικά Νέα ο αντιπρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ), Χρήστος Γιαννακάκης «η κλιματική αλλαγή αποτελεί το νούμερο ένα κίνητρο για επένδυση σε θερμοκηπιακή καλλιέργεια. Ειδικά στην Ελλάδα που έχουμε καλές κλιματολογικές συνθήκες, άρα πλεονεκτούμε σε σχέση με της βορειο -ευρωπαϊκές χώρες, λόγω των υψηλότερων θερμοκρασιών, έχουμε σαφώς χαμηλότερο κόστος παραγωγής.
Ο κ. Γιαννακάκης τόνισε πως επιβάλλεται να στραφεί το βλέμμα της πολιτείας και των υποψήφιων επενδυτών προς την ανάπτυξη της θερμοκηπιακής γεωργίας, καθώς αυξάνονται οι ζημίες στον τομέα των υπαίθριων κηπευτικών, λόγω των έκτακτων καιρικών φαινομένων. Ενώ υπάρχει και εξασφάλιση υψηλού εισοδήματος μέσω της εκμετάλλευσης μικρής κτηματικής έκτασης.
Ωστόσο, ενώ τα θερμοκήπια μπορούν να αποτελέσουν απάντηση στις έκτακτες και άσχημες διαθέσεις της φύσης, τη στιγμή που μπορούν να συμβάλουν και στο κλείσιμο της ψαλίδας του εμπορικού ισοζηγίου αγαθών το οποίο αυτή της στιγμή για τη χώρα μας «γέρνει» συντριπτικά υπέρ των εισαγωγών, ο κ. Γιαννακάκης επισημαίνει πως η αύξηση αυτού τους είδους γεωργίας προϋποθέτει καλό σχεδιασμό.
Ως νούμερο ένα σημείο στο οποίο πρέπει να εστιάσει πολιτεία και γεωργικός κόσμος, είναι η διάθεση των προϊόντων αυτών σε διεθνείς αγορές. Ο αντιπρόεδρος της ΕΘΕΑΣ, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «σε πολλές περιπτώσεις δημιουργούνται πλεονάσματα, τα οποία δεν είμαστε έτοιμοι να οδηγηθούν στις διεθνείς αγορές, γιατί είναι από μικρές και κατακερματισμένες μονάδες». Ως λύση στο πρόβλημα αυτό για την ενδυνάμωση της θέσεις των ελληνικών αγροτικών προϊόντων θερμοκηπίων ο κ, Γιαννακάκης τονίζει πως «η κυβέρνηση πρέπει να δει πως θα δημιουργήσει εκείνες τις συνθήκες της ομαδοποίησης τέτοιων καλλιεργητών, ώστε συντονισμένα να διεκδικήσουν μερίδιο της διεθνούς αγοράς».
Τι λένε οι αριθμοί της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής
Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) διενήργησε κατά το 2021 την τελευταία Απογραφή Γεωργίας-Κτηνοτροφίας με σκοπό τη συλλογή δεδομένων τα οποία συνθέτουν την εικόνα της ελληνικής γεωργίας και κτηνοτροφίας.
Όσον αφορά τα θερμοκήπια σε πανελλαδικό επίπεδο, με βάση την κατανομή των εκμεταλλεύσεων, κατά βασικές κατηγορίες χρήσης το 2009 υπήρχαν 8.894, ενώ το 2020 8.319 ποσοστιαία μεταβολή της τάξης του -6,5%
Στον αντίποδα με βάση την κατανομή της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης των εκμεταλλεύσεων, κατά βασικές κατηγορίες χρήσης σε στρέμματα, υπήρξε αύξηση κατά +13,7% και πιο συγκεκριμένα το 2009 οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες κάλυπταν 42.864 στρέμματα, ενώ το 2020 ανήλθαν σε 48.720
Σε επίπεδο Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν πολύ μικρή δραστηριότητα στον τομέα των θερμοκηπίων και μάλιστα παρά τις συνθήκες που ευνοούν αυτού του είδους καλλιέργειες υπάρχει μείωση.
Αναλυτικότερα, με βάση την Κατανομή των εκμεταλλεύσεων, κατά βασικές κατηγορίες χρήσης το 2009 υπήρχαν 1.489 μονάδες, ενώ το 2020 υπήρχε μείωση της τάξης του -1,3% και 1.470 μονάδες θερμοκηπίων.
Εξετάζοντας την κατανομή της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης των εκμεταλλεύσεων, κατά βασικές κατηγορίες χρήσης σε στρέμματα, το 2009 στην ΠΚΜ υπήρχε εκμετάλλευση 6.347 στρεμμάτων, ενώ το 2020 η εκμετάλλευση για θερμοκηπιακή γεωργία ήταν 5.333 στρέμματα, μείωση -16.
