Η έκθεση προσφέρει μια εξαιρετική ευκαιρία για τους επισκέπτες να παρακολουθήσουν την εξέλιξη της τέχνης της φωτογραφίας και του ανθρώπινου κόσμου μέσα από τα μάτια των καλλιτεχνών.
Θα παρουσιαστούν 107 έργα 30 φωτογράφων, Ελλήνων και ελληνικής καταγωγής που ζουν στο εξωτερικό, ιστορικών και σύγχρονων. Τα έργα προέρχονται από τη συλλογή του Μουσείου, καλύπτονταςμία περίοδο 100 και πλέον ετών, από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι σήμερα. Πρωταγωνιστεί ο άνθρωπος σε κάθε κοινωνικό πλαίσιο, της οικογένειας, του επαγγελματικού βίου, της καθημερινής επικοινωνίας, αλλά και σε προσωπικές, ατομικές στιγμές.
Από τα πρώτα βήματα της τέχνης της φωτογραφίας μέχρι τις σύγχρονες τεχνικές, η έκθεση «Περί ανθρώπων» ανοίγει παράθυρα στον θεατή για να στρέψει το βλέμμα τουστις πολλαπλές όψεις της ανθρώπινης εμπειρίας. Ο άνθρωπος, που παραδοσιακά υπήρξε ο πυρήνας της φωτογραφίας από την επίσημη ανακοίνωσή της το 1839, συνεχίζει να είναι στο επίκεντρο της φωτογραφικής τέχνης.
Όπως εξηγεί ο επιμελητής της έκθεσης Ηρακλής Παπαϊωάννου μιλώντας στα Μακεδονικά Νέα, «παρουσιάζουμε έργα που προέρχονται από τη συλλογή μας από την αρχή της λειτουργίας του Μουσείου Φωτογραφίας, το 2000, άρα μέσα από την έκθεση φαίνεται και η εξέλιξη των δράσεων και εκθέσεων του ίδιου του Μουσείου. Η έκθεση καλύπτει ένα ευρύ φάσμα έργων, από τις πρώτες φωτογραφίες του 1900, όταν ο άνθρωπος φωτογραφιζόταν ίσως για πρώτη φορά, πρωτοποριακά για την εποχή τους γυμνά, μέχρι τα πιο σύγχρονα έργα που αποτυπώνουν κοινωνικά και πολιτικά θέματα όπως το μεταναστευτικό και η θέση της γυναίκας αλλά και αυτοπορτρέτα της εποχής των μέσων κοινωνικής δικτύωσης». Η φωτογραφία, σύμφωνα με τον κ. Παπαϊωάννου, είναι «ένας καθρέφτης που αποτυπώνει τη μνήμη και την ταυτότητα του ανθρώπου» και συνεχίζει να εξελίσσεται ανάλογα με τις κοινωνικές και τεχνολογικές εξελίξεις.
Και αν στο ξεκίνημά της η φωτογραφία ήταν μία καθαρά αναγνωριστική διαδικασία που κατέγραφε τις μορφές των ανθρώπων, την ταυτότητά τους, τις οικογενειακές τους σχέσεις, με την πάροδο του χρόνου εξελίχθηκε και εμπλουτίστηκε με αφηγήσεις, κοινωνικές και πολιτικές αποτυπώσεις, αλλά και προσωπικές στιγμές που συχνά φτάνουν να αποκαλύπτουν την ενέργεια και τα συναισθήματα των υποκειμένων, την ίδια τους την ψυχή.
Ο Ηρακλής Παπαϊωάννου τονίζει: «Η έκθεση αυτή είναι μια ανασκόπηση του ανθρώπινου στοιχείου και της φωτογραφικής τέχνης. Επειδή στη σύγχρονη φωτογραφία δεν δείχνεις συχνά παρά ίχνη ανθρώπων, εδώ σε όλες τις φωτογραφίες ο άνθρωπος είναι παρών, σε διαφορετικές εκδοχές και τεχνοτροπίες. Βλέπεις και διαφορετικές φάσεις της φωτογραφίας, για παράδειγμαπαρακολουθείς πώς από την ασπρόμαυρη φωτογραφία δρόμου περάσαμε στην έγχρωμη σκηνή δρόμου, στην πιο σκηνοθετημένη εικόνα, τα σύγχρονα έργα. Από την άποψη αυτή η έκθεση είναι και μία μικρή ανασκόπηση σε σχέση με την ίδια τη φωτογραφία».
Η έκθεση «Περί ανθρώπων» ολοκληρώνεται με μια «νότα» από το αύριο, καθώς ο θεατής καλείται να αναλογιστεί το μέλλον του ανθρώπου, όχι μόνο μέσα από την κοινωνική του διάσταση, αλλά και από τη σκοπιά του ψηφιακού και του επινοημένου κόσμου. Η τεχνολογία, η ψηφιακή εικόνα και η τεχνητή νοημοσύνη ανατρέπουν τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος καθρεφτίζεται στον φωτογραφικό φακό και δημιουργούν ένα νέο επίπεδο αναπαράστασης, με την ανθρωπότητα να διεκδικεί νέες εκφάνσεις του ίδιου του εαυτού της και των αντικατοπτρισμών της.
Έτσι ο επισκέπτης της έκθεσης θα δει έργα που δημιουργήθηκαν με τη χρήση ψηφιακής τεχνολογίας και λογισμικού τεχνητής νοημοσύνης, τα οποία αποτυπώνουν το μετα-ανθρώπινο και τις νέες προοπτικές για την αναπαράσταση του ανθρώπινου σώματος και της ταυτότητας. Πρόκειται για έργα που δημιουργήθηκαν ήδη από το 2000 και παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά σε έκθεση του Μουσείου Φωτογραφίας το 2001. «Η φωτογραφία εξελίσσεται και μαζί της και η αντίληψη που έχουμε για τον άνθρωπο», επισημαίνει ο κ. Παπαϊωάννου, «και αυτό αποτυπώνεται στην έκθεση, καθώς βλέπουμε τον άνθρωπο, την ανθρώπινη ύπαρξη, μέσα από νέες, τεχνολογικές και καλλιτεχνικές προσεγγίσεις».
Πληροφορίες Έκθεσης:
Τίτλος: «Περί ανθρώπων»
Ημερομηνία: 5 Μαρτίου – 14 Σεπτεμβρίου 2025
Χώρος: MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Α’, Λιμάνι Θεσσαλονίκης)
Εγκαίνια: Τετάρτη 5 Μαρτίου 2025, 19:00
Επιμέλεια: Ηρακλής Παπαϊωάννου
Συμμετέχοντες φωτογράφοι: Περικλής Αλκίδης, Καλλιόπη Βουτζαλή, Όλγα Δέικου, Νικολέττα Ζήση, Σωκράτης Ιορδανίδης, Νίκος Ι. Καλλιανιώτης, Λίζη Καλλιγά, Νατάσα Καντεμίρη, ViktorKoen, Πάνος Κοκκινιάς, Νίκος Κουκής, Ευαγγελία Κρανιώτη, Γιάννης Κωνσταντίνου, Δημήτρης Λέτσιος, ΠέπηΛουλακάκη, Δημήτρης Μιχαλάκης, KatharinaMouratidi, Γιώργος Μουτάφης, Κώστας Μπαλάφας, Ηλίας Μπουργιώτης, Θόδωρος Νικολέρης, Σταύρος Ξηρός, Παναγιώτης Παπαδημητρόπουλος, Λεωνίδας Παπάζογλου, Λία Σμαράγδα, Σπύρος Στάβερης, Γιάννης Στυλιανού, Κατερίνα Τσακίρη, Δημήτρης Τσουμπλέκας, Παύλος Φυσάκης
Κατερίνα Τσακίρη, Από τη σειρά Οικογενειακή υπόθεση, 2014-2015 (Συλλογές MOMus-Μουσείου Φωτογραφίας)
. Λεωνίδας Παπάζογλου, Πατέρας και κόρη, περίοδος 1898-1918 (Συλλογές MOMus-Μουσείου Φωτογραφίας)
4. ViktorKoen, Callball, από τη σειρά Tasks&Games: Portraits of the Never Young, 1999, φωτογκραβούρα (Συλλογές MOMus-Μουσείου Φωτογραφίας)
