Είναι το τουρνουά ποδοσφαίρου που διοργανώνει η FIFA της Νότιας Πίνδου κάθε καλοκαίρι στα όμορφα ορεινά χωριά της περιοχής, και η νέα ταινία του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου, «Τα τέρματα του Αυγούστου», έρχεται να μετρήσει γκολ, στιγμές θριάμβου και ήττας, ενίοτε και κόκκινες κάρτες.
Η ταινία, που συμμετέχει στο Διεθνές Διαγωνιστικό στο 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, φέρνει στο προσκήνιο την καρδιά της ελληνικής επαρχίας, αναδεικνύοντας τις αξίες της σκληραγωγημένης κοινότητας και της παράδοσης και πρωτίστως των ανθρώπινων σχέσεων μέσα από την άφθαρτη διάλεκτο του ποδοσφαίρου. Όλα ενσωματωμένα σε μια ιστορία γεμάτη αυθορμητισμό, ειλικρίνεια και ανθρωπιά.
Ως «ένα καλειδοσκόπιο γεγονότων, συμβάντων και στιγμών από την καθημερινότητα ενός χωριού της νότιας Πίνδου στη διάρκεια ενός αυτοσχέδιου τουρνουά ποδοσφαίρου», περιγράφει το ντοκιμαντέρ ο δημιουργός του, ο Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος. Όπως επισημαίνει, σκοπός του ήταν να δημιουργήσει μέσω της παρατήρησης ένα «ιμπρεσιονιστικό» πορτρέτο μιας μικρής κοινότητας στο καλοκαιρινό της ζωντάνεμα.
Ο Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος
Στα όμορφα χωριά της ορεινής περιοχής των Τρικάλων, που ερημώνουν τον χειμώνα, οι ντόπιοι επιστρέφουν από τις πόλεις τους για να περάσουν εκεί τα καλοκαίρια. Και τότε, τις μέρες του Αυγούστου, δίνεται το εναρκτήριο λάκτισμα για το ποδοσφαιρικό τουρνουά. Μια παράδοση που ξεκίνησε δεκαετίες πριν με τους παλαιότερους και σήμερα μεταφέρεται στις νέες γενιές. Ο Αύγουστος στα χωριά των Τρικάλων, σύμφωνα με τον Κουτσιαμπασάκο, είναι ο μήνας που οι τοπικές κοινότητες γεμίζουν με ζωή και ενέργεια, και το ποδόσφαιρο, όπως τονίζει, «γίνεται το μέσο που ενώνει τους ανθρώπους, καθώς ενισχύει την αίσθηση της κοινότητας». Όπως αναφέρει, «το ποδόσφαιρο παίζει καταλυτικό ρόλο για τους νέους, καθώς τους συνδέει με το χωριό της καταγωγής τους, ενώ για τους μεγαλύτερους ενισχύει τις συνδέσεις με αυτό που καθένας αποκαλεί “χωριό μου”».
Tα ορεινά των Τρικάλων είναι ο αγαπημένος τόπος του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου κι εκεί βρίσκεται το χωριό του, το Αρματολικό, το οποίο έχει επανειλημμένα αποτυπώσει στις ταινίες του. Εκεί επέστρεψε κι αυτή τη φορά για τα γυρίσματα. «Αυτό το καλοκαιρινό τουρνουά ποδοσφαίρου το παρακολουθώ από πολύ νέος. Ήταν στο μυαλό μου για πολλά χρόνια να κάνω μία ταινία με αυτό το θέμα», λέει.
Το γυρίσματα διήρκεσαν δύο χρόνια, και όπως επισημαίνει ο σκηνοθέτης υπήρξε μια «απίστευτη εμπιστοσύνη και αγάπη» από τους ανθρώπους του χωριού, οι οποίοι συμμετείχαν στην ταινία. «Ήταν τόσο αυθόρμητοι, λες και μου έλεγαν “ξέρουμε ότι δεν θα μας προδώσεις”», σημειώνει συγκινημένος. Διευκρινίζει πάντως ότι στόχος του δεν ήταν να δημιουργήσει μια «αγιογραφία» του τόπου του, αλλά να αποτυπώσει με γνησιότητα ακόμη και τις αντιφάσεις και τις εντάσεις που πολλές φορές χαρακτηρίζουν τη ζωή εκεί, όπως παντού άλλωστε, σε όλο τον κόσμο.
Ιδιαίτερη στιγμή της δημιουργικής διαδικασίας ήταν η προβολή της ημιτελούς ακόμη ταινίας το περασμένο καλοκαίρι στο Αρματολικό. Οι κάτοικοι γέμισαν την πλατεία του χωριού, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα γεμάτη ενθουσιασμό και συναισθηματική φόρτιση. «Μαζεύτηκε τόσος κόσμος που ούτε στο πανηγύρι δεν συγκεντρώνεται. Ήταν μια πολύ συγκινητική προβολή», λέει ο κ. Κουτσιαμπασάκος. Οι «πρωταγωνιστές» του ντοκιμαντέρ, μάλιστα, πρόκειται να μπουν σε λεωφορείο και να ανηφορίσουν στη Θεσσαλονίκη για να παρακολουθήσουν την πρεμιέρα στο Φεστιβάλ.
Ποδόσφαιρο και επικοινωνία
Η ταινία δεν είναι απλώς ένα αφιέρωμα στο ποδόσφαιρο, αλλά μία αναφορά στη ζωή στα χωριά και την ιδιαίτερη κουλτούρα που επιβιώνει παρά την ερήμωση των περιοχών τον χειμώνα. «Το ντοκιμαντέρ είναι ένας τρόπος επικοινωνίας με τους ανθρώπους, και το ποδόσφαιρο είναι επίσης επικοινωνία», λέει o σκηνοθέτης και στέκεται ιδιαίτερα στην αυθόρμητη ομαδικότητα που παρατηρεί στην κοινότητα των χωριών: «Είναι μία συμπεριφορά διαφορετική από τα αστικά πρότυπα. Υπάρχει συνέχεια, επαφή και καθημερινή επικοινωνία γύρω από κοινές δραστηριότητες, όπως οι λατρευτικές εκδηλώσεις στην εκκλησία ή οι δουλειές που πρέπει να γίνουν».
Η ταινία «Τα τέρματα του Αυγούστου» δεν είναι μόνο μια ελληνική ιστορία. Είναι μια ταινία που διαπερνά τα σύνορα της ελληνικής επαρχίας και συνομιλεί με τις οικουμενικές αξίες της κοινότητας και της έννοιας του «ανήκειν» σε έναν τόπο, ακόμη και τον πιο μικροσκοπικό και απομακρυσμένο. Ο Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος θυμάται μια συγκινητική στιγμή όταν το ντοκιμαντέρ του «Ο μανάβης», που γύρισε το 2013 για την ίδια περιοχή, προβλήθηκε στο Δουβλίνο και μια Ιρλανδή θεατής του είπε ότι της θύμισε το δικό της νησί και την παράδοση του μανάβη που ερχόταν με το καΐκι. «Αυτά είναι καταπληκτικά δώρα», λέει ο σκηνοθέτης.
Η ταινία «Τα τέρματα του Αυγούστου» προβάλλεται στο 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης την Πέμπτη 13 Μαρτίου 2025 στις 19.30 στον κινηματογράφο Ολύμπιον και την Παρασκευή 14 Μαρτίου 2025 στις 15.00 στην αίθουσα Τζων Κασσαβέτης, στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Επίσης από τις 14 ως τις 16 Μαρτίου 2025 θα προβάλλεται και διαδικτυακά στην ψηφιακή πλατφόρμα της διοργάνωσης https://online.filmfestival.gr/
