Αρχιτέκτονας, αναστηλωτής μνημείων, ανασκαφέας σε αρχαιολογικές αποστολές, ποιητής, πεζογράφος, δοκιμιογράφος, αρθρογράφος, σεναριογράφος, ζωγράφος, ραδιοφωνικός παραγωγός, δεινός γνώστης της Ιστορίας: Τα πεδία που υπηρέτησε ο Πάνος Θεοδωρίδης είναι τόσο ετερόκλητα και πολυάριθμα όσο μόνο ένα πνεύμα αναγεννησιακό, ένα σπάνιο δείγμα homo universalis, θα μπορούσε να συνδυάσει. Και ο τρόπος με τον οποίο τα υπηρέτησε, κομίζοντας πάντα ένα βλέμμα στραμμένο στο μοντέρνο, δείχνει έναν άνθρωπο που θεμελίωσε την αγάπη για το παρελθόν πάνω στην αταλάντευτη πίστη στο μέλλον.
Η Θεσσαλονίκη πενθεί για την απώλεια μιας από τις πιο πληθωρικές, σημαντικές προσωπικότητες της πόλης, που συνδύασε με μοναδικό τρόπο τις τέχνες, την αρχιτεκτονική, την Ιστορία και τη λογοτεχνία.
Ήταν φαινόμενο
«Ο Πάνος ήταν ένα φαινόμενο. Ένας αναγεννησιακός άνθρωπος σε μία σύγχρονη εποχή, γεννήτορας απίστευτων ιδεών από την αρχιτεκτονική ως τη μηχανική, ενώ έρχεται από μία Αναγέννηση βουτάει στην τεχνολογική ανάπτυξη. Ταυτόχρονα ήταν σπουδαίος λογοτέχνης αλλά και διοικητικό μυαλό ως διευθυντής στην Πολιτιστική Πρωτεύουσα το ’97. Τέτοιοι άνθρωποι σπανίζουν σήμερα γιατί ο καθένας έχει στραφεί στον τομέα της όποιας ειδίκευσης έτσι. Ο Πάνος ήταν άνθρωπος παντός καιρού, πάντων πραγμάτων», λέει στα Μακεδονικά Νέα ο συγγραφέας, πρώην πρόεδρος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης Ηλίας Κουτσούκος, ο οποίος συνδέθηκε με βαθιά φιλία με τον Πάνο Θεοδωρίδη. «Μπορούσες να βαδίσεις μαζί του σε μία εξοχή και να σου πει αν υπάρχουν πόλεις θαμμένες από κάτω. Οι γνώσεις του ήταν αδιανόητες στο επίπεδο της Ιστορίας, της γεωφυσικής, της διάταξης του αρχαίου κόσμου, ταλέντα που δεν βρίσκει πια κανείς σήμερα. Άφησε ένα τεράστιο έργο που δεν ξέρω πώς θα μαζευτεί, θα χρειαστούν πολλοί ερευνητές για να ψάξουν αυτήν την τεράστια βιβλιοθήκη που άφησε σκορπισμένη σε τόσα σημεία».
Το έργο του
Γεννημένος το 1948 στη Θεσσαλονίκη, ο Πάνος Θεοδωρίδης μεγάλωσε στα Γιαννιτσά, σπούδασε αρχιτεκτονική και ειδικεύθηκε στη συντήρηση βυζαντινών μνημείων.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 άρχισε να δημοσιεύει ποίηση και πεζογραφία, κριτικές και άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες, σελίδες κοινωνικής δικτύωσης και ιστολόγια. Στο έργο του περιλαμβάνονται ποιητικές συλλογές όπως «Το Μανιτάρι», «Στην αγκαλιά της Ντεζιρέ», «Ποιήματα που θα χαθούν στην ομίχλη», μυθιστορήματα («Το Θεόπαιδο», «Το ηχομυθιστόρημα του καπετάν Άγρα», «Η δεξιά ερωμένη, Εσπανιόλα»), διηγήματα, θεατρικά έργα, κινηματογραφικά σενάρια. Μετέφρασε Στράβωνα, Αριστοφάνη και άλλους αρχαίους συγγραφείς, δύο βιβλία του Νίκολας Χάμοντ, επέβλεψε οδηγούς για την Κωνσταντινούπολη, τη Βουλγαρία και την Αλβανία.
Υπήρξε επίσης σημαντικός πολιτιστικός παράγοντας της Θεσσαλονίκης. Ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Οργανισμού «Θεσσαλονίκη Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 1997», συνέβαλε στην ανάδειξη της πόλης ως σημαντικού πολιτιστικού κέντρου της Ευρώπης.
Ανέλαβε τότε μία ιδιαίτερα δύσκολη αποστολή ο Πάνος Θεοδωρίδης ύστερα από μία σειρά αλλεπάλληλων παραιτήσεων στελεχών της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας. Τολμηρός και αποφασιστικός, κατάφερε παρά τις αντιξοότητες να καταρτίσει ένα αξιοθαύμαστο καλλιτεχνικό πρόγραμμα, να προχωρήσει και να ολοκληρωθεί η πολυσυζητημένη διοργάνωση με μεγάλη επιτυχία. Σε μία συζήτησή μας το 1997 θυμάμαι να μου αναφέρει: «Θα παραιτηθώ μόνο αν φοβηθώ». Συνέχισε χωρίς φόβο ως το τέλος.
Πώς τον αποχαιρέτισαν
«Ως μια σπάνια σύνθεση ενός αναγεννησιακού ανθρώπου που λάτρευε τον Ανατολικό και τον Δυτικό Μεσαίωνα» χαρακτήρισε τον Πάνο Θεοδωρίδη αποχαιρετώντας τον, ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, πρώην υπουργός και πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Ευάγγελος Βενιζέλος.
«Έγραφε με την ευκολία που ο κανονικός άνθρωπος αναπνέει», σημείωσε ο στενός φίλος του, δημοσιογράφος Νούλης Χατζηδημητρίου. Κι ένας άλλος φίλος του, ο δικηγόρος Κώστας Μαμέλης παρατηρεί: «Ήταν μοναδικός! Στερεό μυαλό, ευρύτητα γνώσεων, χιούμορ που σκοτώνει, λέξεις καρφιά, μαρκόνης αισθημάτων, ένα γοητευτικό πνεύμα που σμίλευε λόγο, στίχο, χρώματα, σχέδια».
Η κηδεία του Πάνου Θεοδωρίδη θα γίνει τη Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου 2025 στις 12.45 το μεσημέρι στα κοιμητήρια Αναστάσεως του Κυρίου στη Θέρμη.
