ΕΥΔΟΚΙΜΟΣ ΤΣΟΛΑΚΙΔΗΣ

«Η αβεβαιότητα σε κρατάει ζωντανό»

Πολιτισμός

20.02.2025 | 08:00
Ακούστε το άρθρο 8'
20.02.2025 | 08:00
Ακούστε το άρθρο 8'
Τελευταία χειμωνιάτικη πρεμιέρα για το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος με το έργο «Πες μου μια λέξη!» του Μπράιαν Φρίελ, που κάνει πρεμιέρα την Πέμπτη 27 Φεβρουαρίου στο Φουαγιέ του Θεάτρου Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, σε μετάφραση Έλενας Λαναρά και σε σκηνοθεσία του Ευδόκιμου Τσολακίδη.

Υπαρξιακό δράμα γεμάτο  φιλοσοφικά νοήματα, αλλά και σασπένς και  χιούμορ, το έργο καλεί το κοινό να αντιμετωπίσει τις δικές του αμφιβολίες και να αναζητήσει απαντήσεις σε έναν κόσμο που ποτέ δεν έχει τελικά την τελευταία λέξη. Το έργο γράφτηκε το 1997 και ανέβηκε για πρώτη φορά στο Δουβλίνο την ίδια χρονιά. Ο αυθεντικός του τίτλος είναι «Give me your answer, Do!».

«Εγώ διάλεξα τον ελληνικό τίτλο, διότι ο πρωτότυπος ήταν αδύνατο να μεταφραστεί στα ελληνικά. Έτσι κι αλλιώς  αυτό που θα βρεις στον πυρήνα  του έργου είναι ότι δεν έχουν σημασία οι απαντήσεις αλλά τα ερωτήματα», εξηγεί στα Μακεδονικά Νέα ο σκηνοθέτης της παράστασης. «Πες μου μια λέξη» λοιπόν ο τίτλος «κι αν έπρεπε να  πω μία λέξη για το έργο, θα ήταν: αβεβαιότητα», παρατηρεί ο κ. Τσολακίδης. «Αυτό χαρακτηρίζει την παράσταση,  αυτό κινεί όλη την πλοκή, η σκέψη ότι η ετυμηγορία σηματοδοτεί το τέλος κι αν θέλουμε να παραμείνουμε ζωντανοί πρέπει να έχουμε αβεβαιότητα. Αυτό που δεν μας αρέσει εντέλει είναι κι αυτό που δίνει το νόημα στη ζωή μας: η απαραίτητη αβεβαιότητα. Το έργο ανοίγει φιλοσοφικά νοήματα, χωρίς να φτάνει σε συμπεράσματα. Για μένα το ενδιαφέρον είναι ότι κάθε θεατής θα φύγει από την παράσταση με δικά του συμπεράσματα, που μπορεί να μη συμφωνούν με τα συμπεράσματα του άλλου».

Το έργο εκτυλίσσεται στην ιρλανδική επαρχία, όπου ζει ο συγγραφέας Τομ Κόνολι με τη γυναίκα του, Ντέιζι, η οποία παλεύει με τον αλκοολισμό. Στο  σπίτι των ηρώων καταφθάνει ο Ντέιβιντ, εκπρόσωπος πανεπιστημίου από το Τέξας, ο οποίος ήρθε να μελετήσει το αρχείο του Τομ και να ερευνήσει τις πιθανότητες πώλησης των έργων του στην πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη. Η ιστορία εστιάζεται στην υπαρξιακή αγωνία του Τομ, ο οποίος παλεύει με την ανάγκη για αναγνώριση και τον παράλληλο φόβο της αξιολόγησης. Η αίσθηση ότι το ταλέντο του παραμένει κρυμμένο μέσα σε χειρόγραφα, άγνωστα στον κόσμο, τροφοδοτεί τη δημιουργική του διαδικασία, αλλά και την αναβολή της επιθυμίας του για αναγνώριση στο μέλλον.
Η πλοκή εκτυλίσσεται μέσα σε λιγότερο από ένα 24ωρο. «Ουσιαστικά όλα συμβαίνουν μέσα σε ένα απόγευμα κι αυτό είναι ένα στοιχείο που βρήκα πολύ ενδιαφέρον. Παραπέμπει στον Αριστοτέλη και στο αρχαίο θέατρο όπου όλα γίνονται τη στιγμή που τα βλέπουμε», παρατηρεί ο σκηνοθέτης. 

Ο Τσέχωφ της Ιρλανδίας

Ο Μπράιαν Φρίελ, ο σημαντικότερος Ιρλανδός θεατρικός συγγραφέας, θεωρείται ο Τσέχωφ της Ιρλανδίας. «Πράγματι, η  ατμόσφαιρα, οι χαρακτήρες είναι όλα τσεχωφικά. Αν δεν άκουγες τα ονόματα θα νόμιζες ότι βλέπεις Τσέχωφ», λέει ο κ. Τσολακίδης.  «Οι ήρωες πίνουν από το πρωί ως το βράδυ, πίνουν τζιν, κρασί, ό,τι βρουν. Είναι  σύνθετοι χαρακτήρες, όπως ο κάθε άνθρωπος άλλωστε – διαπιστώνω συνεχώς ότι είμαστε όλοι σύνθετοι. Συχνά αυτό που με θυμώνει στο θέατρο είναι η ανάγκη να βάλουμε ετικέτα, ότι αυτός είναι αυτό κι ο άλλος κάτι άλλο. Πώς γίνεται να βάζεις ετικέτα στους ανθρώπους; Είμαστε κι αυτό και το άλλο. Στο έργο καθένας από τους ήρωες εμπεριέχει ένα σύμπαν».
Στην παράσταση ακούγεται πολλή μουσική, υπάρχει μάλιστα σχολιασμός από την πλευρά των ηρώων σε σχέση με τη μουσική. Ακούγονται συνθέσεις του Μέντελσον, του Σούμπερτ, οι «Αλιείς μαργαριταριών» του Μπιζέ, καθώς και το Daisy Bell, που είναι το όνομα της κεντρικής ηρωίδας αλλά και ο τίτλος από ένα παιδικό τραγουδάκι που έχουν διασκευάσει πολλοί καλλιτέχνες και που στην παράσταση ακούγεται σε ερμηνεία του Nat King Cole.  

Το «Πες μου μια λέξη» είναι έργο μελαγχολικό, αλλά και με σασπένς και χιούμορ. «Υπάρχει πάρα πολύ χιούμορ,  ένα υπόγειο χιούμορ, που δεν αφαιρεί κάτι από τη δραματικότητα του έργου κι εύχομαι να  πετύχουμε αυτήν την ισορροπία όταν θα βρεθούμε μπροστά στο κοινό. Αυτή είναι άλλωστε η ζωή, η ίδια η πραγματικότητα, δίπλα στο δράμα υπάρχει και το γέλιο.   

Στη Θεσσαλονίκη 40 χρόνια μετά

Γέννημα - θρέμμα του ΚΘΒΕ και της Θεσσαλονίκης, ο Ευδόκιμος Τσολακίδης ζει εδώ και χρόνια στην Αθήνα και για το ανέβασμα της παράστασης  επέστρεψε στη γενέτειρα πόλη. «Νιώθω πολύ μεγάλη συγκίνηση για την επιστροφή μου αυτή. Έκανα τα πρώτα μου θεατρικά βήματα ως μαθητής στην σχολή του Κ.Θ.Β.Ε. πριν από ακριβώς 40 χρόνια. Όλα αυτά τα χρόνια έρχομαι συνέχεια στην πόλη,  παραμένω Θεσσαλονικιός κι αυτό δεν υπάρχει περίπτωση να το βγάλω από πάνω μου. Δεν είχα μείνει ωστόσο ποτέ άλλοτε τόσο μεγάλο διάστημα όσο αυτόν τον καιρό με τις πρόβες. Το να σκέφτομαι ότι πριν από 40 χρόνια  σπούδαζα εδώ είναι κάτι που με συγκινεί ιδιαίτερα και  συμβαίνουν πολλά που με συγκινούν. Η πρώτη μου δουλειά στο θέατρο ήταν με τον Γιάννη Χουβαρδά στην “Άλκηστη” και τώρα ενώ κάναμε πρόβες δίπλα μας στο Βασιλικό ο  Γιάννης Χουβαρδάς ανέβαζε το “Δον Κάρλος” του Σίλερ. Επίσης στην παράσταση παίζει ο Κώστας Σαντάς και θεωρώ τιμή μου που σκηνοθετώ αυτόν τον άνθρωπο, ο οποίος ήταν πάντα ίνδαλμά μου και από τους καλύτερους ηθοποιούς στην Ελλάδα», λέει ο κ. Τσολακίδης. 

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Μετάφραση: Έλενα Λαναρά

Σκηνοθεσία- Σκηνική προσαρμογή μετάφρασης, Μουσική επιμέλεια: Ευδόκιμος Τσολακίδης

Διαμόρφωση σκηνικού χώρου – Κοστούμια: Δανάη Πανά

Φωτισμοί: Στέλιος Τζολόπουλος

Βίντεο: Άντα Λιάκου

Βοηθός Σκηνοθέτη: Πελαγία Αγγελίδου,

Οργάνωση παραγωγής: Εύα Κουμανδράκη

Διανομή (με αλφαβητική σειρά):

Πελαγία Αγγελίδου (Νοσοκόμα), Θανάσης Δισλής (Ντέιβιντ), Έφη Δρόσου (Μάγκι), Γιώργος Καύκας (Τομ), Φαίη Κοκκινοπούλου (Γκρέιν), Θεοδώρα Λούκας (Ντέιζι), Κώστας Σαντάς (Τζακ), Γιάννης Τσάτσαρης (Γκάρετ)

Φιγκυράν: Χριστίνα Λουκά (Μπρίτζετ)

Χρύσα Νάνου