Η ανυπομονησία για τους ντόπιους είναι αρκετά μεγάλη πριν από την περίοδο του καρναβαλιού. Η αναβίωση των Κουδουνοφόρων του Σοχού είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των κατοίκων, ενώ κατά τη διάρκεια των εορταστικών εκδηλώσεων, ο Σοχός αποτελεί πόλο έλξης επισκεπτών από διάφορες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας αλλά και από το εξωτερικό.
Οι Κουδουνοφόροι στον Σοχό, φορώντας τις εντυπωσιακές φορεσιές τους, βγαίνουν στους δρόμους και στις πλατείες. Τα κουδούνια που φορούν ηχούν σε κάθε σημείο και οι κάτοικοι ανοίγουν τις πόρτες των σπιτιών τους για τους υποδεχτούν με πολλή χαρά.
Είναι σαν να ετοιμάζουμε γάμοΦωτογραφία: SOFIA CAMPLIONI / CRIS ATHAN
Οι συμβολισμοί και το ερωτικό στοιχείο
Οι Κουδουνοφόροι «Μέριου» είναι ένα δρώμενο που έχει κεντρικό συμβολισμό τη γονιμότητα και την ευφορία. Οι ρίζες του κρατούν από την αρχαιότητα και συγκεκριμένα από τη διονυσιακή λατρεία, αλλά το έθιμο έχει προσαρμοστεί στα σημερινά δεδομένα, υιοθετώντας χαρακτηριστικά του ορθόδοξου χριστιανισμού.
Φωτογραφίες από ντόπιους κατοίκους του Σοχού
«Όλο το έθιμο έχει να κάνει με την πρόσκληση των καλών πνευμάτων. Σχετίζεται με την καρποφορία και την καλή σοδειά. Το καρναβάλι μας διαφέρει από τα άλλα της Ελλάδας. Είναι ιερό το καρναβάλι για τον Σοχινό. Τα παλιά χρόνια, ήταν μία πολύ καλή ευκαιρία ο υποψήφιος γαμπρός, ο ερωτευμένος, να μπει στο σπίτι της καλής του και να τη δει έστω για λίγο», τόνισε στα Μακεδονικά Νέα η Φωτεινή Ζαχαρέγκα, μέλος του Τοπικού Συμβουλίου Σοχού.
Φωτογραφία: SOFIA CAMPLIONI / CRIS ATHAN
Την περίοδο του καρναβαλιού το κλίμα είναι ιδιαίτερα εορταστικό στον Σοχό. Οι Κουδουνοφόροι κάνουν συχνά την εμφάνισή τους, τα γλέντια κρατούν για ώρες και όλοι γίνονται μια παρέα.
«Είναι σαν να ετοιμάζουμε γάμο. Την περιμένουμε πώς και πώς αυτή τη γιορτή. Είναι το κορυφαίο γεγονός όλης της χρονιάς. Ήρθαν οι δικοί μας από τη Γερμανία και την Αμερική. Οι φαντάροι μας παίρνουν άδεια αυτές τις ημέρες. Όλα τα σπίτια ξοδεύουν αρκετά χρήματα για αυτή τη γιορτή. Το κλίμα είναι πολύ ωραίο. Οι Κουδουνοφόροι βγαίνουν συνέχεια. Είναι σημαντικό αυτό που γίνεται στον τόπο μας. Φιλοξενούμε φίλους, όλοι γλεντάμε», αναφέρει στα Μακεδονικά Νέα ο κ. Γιάννης, κάτοικος του Σοχού Θεσσαλονίκης.
Το καλπάκι, τα δέρματα ζώων, η κεντητή σάρπα και τα πέντε κουδούνια
Ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι η φορεσιά των Κουδουνοφόρων «Μέριου», η οποία σε ένα γενικότερο πλαίσιο συμβολίζει την αναγέννηση της φύσης.
Στην κορυφή της φορεσιάς είναι το καλπάκι, η κεφαλοστολή που πιάνει όλο το κεφάλι και φέρει μία μεγάλη ποικιλία από χρώματα, καθώς και έναν κεντημένο σταυρό στο μέτωπο.
Στο πρόσωπο, οι κουδουνοφόροι έχουν μακρύ μουστάκι από ουρά αλόγου και στο σώμα τους η φορεσιά τους δημιουργείται από δέρματα άγριων ζώων, στοιχείο που φανερώνει τη μυική δύναμη που διαθέτουν. Πάνω στη φορεσιά υπάρχουν συνολικά πέντε κουδούνια. Τέσσερα κυπριά διαφόρων μεγεθών και ήχων και ένα μπατάλι που δίνει το μπάσο. Στα πόδια τους φορούν τσαρούχια από δέρματα γουρουνιού.
Φωτογραφία: SOFIA CAMPLIONI / CRIS ATHAN
Οι κουδουνοφόροι στολίζονται με τη σάρπα, όμοια με ένα πολύχρωμο κεντητό κασκόλ, στοιχεία που αποκαλύπτει το βιωματικό χαρακτηριστικό του δρώμενου, καθώς έχει πάνω του στοιχεία μόδας.
Σύμφωνα με την κ. Ζαχαρέγκα, η παράδοση λέει ότι την περίοδο της τουρκοκρατίας, προκειμένου οι Έλληνες να ξεφύγουν από τους Τούρκους, εμφανίστηκε μπροστά τους ο Άγιος Θεόδωρος και τους έδωσε την ιδέα να ντυθούν με δέρματα από άγρια ζώα και κουδούνια για να περάσουν από μπροστά τους ως ζώα και να τους τρομάξουν.
Στα ύψη η επισκεψιμότητα
Η αναβίωση των Κουδουνοφόρων «Μέριου» κεντρίζει το ενδιαφέρον των επισκεπτών οι οποίοι σπεύδουν κατά χιλιάδες στον Σοχό.
Όπως είπε η κ. Ζαχαρέγκα, την Καθαρά Δευτέρα του 2024, περισσότεροι από 10.000 επισκέπτες έφτασαν στον Σοχό, ενώ το τοπικό μουσείο υποδέχτηκε πάνω από 5.500 χιλιάδες πολίτες.
Οι καρναβαλικές εκδηλώσεις κορυφώνονται για φέτος την Καθαρά Δευτέρα το μεσημέρι, με την παρουσίαση των Κουδουνοφόρων «Μέριου» στην κεντρική πλατεία του Σοχού.
Το πρόγραμμα για το τριήμερο διαμορφώνεται ως εξής:
ΣΑΒΒΑΤΟ 1 ΜΑΡΤΙΟΥ 2025
16:30: Παιδικός αποκριάτικος χορός με ανιμετέρ και κλόουν.
18:00: Παραδοσιακοί χοροί από τον ΚΟΙΝΩΦΕΛΗ ΣΥΛΛΟΓΟ «ΑΓΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ» ΣΟΧΟΥ.
18:30: «ΡΟΥΜΠΑ»
Το νυφικό του γάμου μεταφέρεται από το σπίτι του γαμπρού στο σπίτι της νύφης συνοδεία παραδοσιακής μουσικής ( ζουρνάδες – ορχήστρα Γιάννη Ζουρνατζή).
Συγκέντρωση εθελοντών – επισκεπτών στο χώρο του ΚΑΠΗ ΣΟΧΟΥ.
Σπίτι γαμπρού: ΚΟΙΝΩΦΕΛΗΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΣΟΧΟΥ, στο ακίνητο απέναντι από το καφέ «ΧΑΓΙΑΤΙ».
Σπίτι νύφης: ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΧΟΡΕΥΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΣΟΧΟΥ, στο ακίνητο – κατάστημα Τσολάκη Ζαχαρία στην αγορά – νότια από το ΚΑΠΗ Σοχού.
Σπίτι παραδοσιακό ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΟΧΟΥ, στην κάτω αγορά στο ακίνητο Ελένης Προίκα (δίπλα στο κατάστημα «ΟΚΤΩ».
Όλοι οι συμμετέχοντες πολιτιστικοί σύλλογοι – κάτοικοι και επισκέπτες «χορεύουν» παραδοσιακά με νταούλια και ζουρνάδες και παρασέρνουν τον κόσμο σε ένα γνήσιο παραδοσιακό γλέντι γάμου.
20:00 : «ΖΑΠΟΥΣ»
Το γλέντι συνεχίζεται με το άναμμα της «καθαρτήριας» φωτιάς στις τοποθεσίες Πλατεία Εθνικής Αντίστασης («ΚΟΥΜΛΟΥΚ»), και στην Κεντρική Πλατεία Σοχού, στήνονται εστίες φωτιάς για τον εξαγνισμό της φύσης. Γλέντι στην κεντρική πλατεία του Σοχού.
ΚΥΡΙΑΚΗ 2 ΜΑΡΤΙΟΥ 2025
12:00 – 13:00 : ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΛΑΤΕΙΑ ΣΟΧΟΥ
• ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΑΓΥΝΩΝ
• ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΟΥΦΑΛΙΩΝ «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ»
• ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΥΓΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ.
Με τη συνοδεία των μουσικών της «BRONZA BANDA».
12:30 – 18:00: Ο ΓΑΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΑΠΚΑΣ – ΠΑΡΩΔΙΑ ΓΑΜΟΥ
ΣΤΕΚΙΑ
• Στο ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΝΥΦΗΣ – ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΧΟΡΕΥΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΣΟΧΟΥ. Προετοιμασία και ντύσιμο νύφης.
• Στο ΣΠΙΤΙ του ΓΑΜΠΡΟΥ – ΚΟΙΝΩΦΕΛΗΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ «ΑΓΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΣΟΧΟΥ». Προετοιμασία του γαμπρού.
• Στην ΠΑΙΔΙΚΗ ΧΑΡΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗ: «Το ξύρισμα του γαμπρού».
• Στη θέση ΔΥΟ ΒΡΥΣΙΑ (οικία ΓΙΑΝΝΗ ΜΗΤΤΑ): «Οι συγγενείς του κουμπάρου».
Σε όλες τις εστίες θα υπάρχουν κεράσματα, γλέντι και χορός με χάλκινα, ζουρνάδες, νταούλια.
ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ 3 ΜΑΡΤΙΟΥ 2025
12.00 – 13.00: ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΛΑΤΕΙΑ ΣΟΧΟΥ
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ:
• ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΧΟΡΕΥΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΣΟΧΟΥ.
• ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΟΧΟΥ.
• ΚΟΙΝΩΦΕΛΗΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ «ΑΓΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΣΟΧΟΥ».
• Άλλες ΧΟΡΕΥΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΤΟΥ ΣΟΧΟΥ.
• ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ «ΟΡΕΙΝΗΣ ΣΕΡΡΩΝ».
13:00 – 14:30: ΦΑΣΟΛΑΔΑ και ΣΑΡΑΚΟΣΤΙΑΝΑ εδέσματα
14:30 – 15.00: «ΠΡΟΣΤΑΒΑΝΙ»
Το έθιμο της συγχώρεσης. Οι νεότεροι επισκέπτονται τους μεγαλύτερους σε ηλικία συγγενείς καθώς και πνευματικούς συγγενείς προσφέροντας πορτοκάλια. Με ένα πορτοκάλι και φιλώντας το χέρι τους, ζητούν τη συγχώρεσή τους για να προχωρήσουν στην περίοδο της μεγάλης Σαρακοστής και της νηστείας. Στην παρουσίαση του εθίμου «προστάβανι» συμμετέχουν και οι ωφελούμενοι από τις Πρότυπες Μονάδες Ψυχικής Υγείας – ΘΑΛΠΩΡΗ (ΚΔΑΠ ΑμεΑ – ΚΔΗΦ).
«Μοίρασμα πίτας με χαλβά», προσφορά στη μνήμη των νεκρών. Κατά το τυπικό μοιράζεται το Σάββατο της Τυρινής πίτα γλυκιά με ρύζι, γάλα και αυγά. Οι Σοχινοί μοιράζουν απαραίτητα σε τρία σπίτια την προσφορά για την ανάπαυση των ψυχών τους.
15:00: ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
• Πεζοπόρα και άλλα Τμήματα κατοίκων, φορέων και Συλλόγων του Σοχού, μαθητών των Νηπιαγωγείων, Δημοτικού Σχολείου, Γυμνασίου και Λυκείου, καθώς και των καλεσμένων Πολιτιστικών Συλλόγων.
• Πεζοπόρo από τα παιδιά της δομής ΚΔΑΠ «4everkids Sohos»
• «Παραδοσιακός Γάμος» από τους Συλλόγους και κατοίκους Σοχού – με τα έθιμα: «προίκα» και «μπουγκαζιάϊα».
15:30: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΟΥΔΟΥΝΟΦΟΡΩΝ – ΜΕΡΙΟΥ ΣΟΧΟΥ:
• Μικρά Καρναβάλια
• Μεγάλα Καρναβάλια.
