Με την ευκαιρία της ολοκλήρωσης της έκθεσης, το MOMus διοργανώνει ένα διήμερο πρόγραμμα δράσεων, το Σάββατο 22 και την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2025, στο MOMus-Πειραματικό Kέντρο Τεχνών (Αποθήκη Β1, Λιμάνι Θεσσαλονίκης), έχοντας στο επίκεντρο τη σχέση τέχνης-επιστήμης-τεχνολογίας. Καλλιτέχνες, θεωρητικοί της τέχνης, επιστήμονες και φοιτητές συμμετέχουν στο πολύ ενδιαφέρον αυτό διήμερο, που περιλαμβάνει την Pop-up δράση «Αφηγήσεις του μέλλοντος. Η δημιουργία οπτικοακουστικών εμπειριών μέσα από την εικονική πραγματικότητα και την τεχνητή νοημοσύνη» (Σάββατο, 16.00 – 17.30) και την ημερίδα «Ψηφιακή τέχνη-ψηφιακά μέσα και νέες τεχνολογίες στη σύγχρονη εικαστική πρακτική» (Σάββατο 17.30 – 20.30).
«Η καλλιτεχνική δημιουργία βρίσκεται σε μια νέα, συναρπαστική εποχή, όπου η τεχνολογία και η επιστήμη ανοίγουν νέους δρόμους και προσφέρουν ανεξερεύνητα εργαλεία στους καλλιτέχνες. Αυτό θέλησε να επισημάνει η έκθεση και η ημερίδα που την πλαισιώνει, αυτήν την αδιάκοπη σύζευξη των καινοτομιών της τεχνολογίας με την καλλιτεχνική έκφραση, από την ενσωμάτωση των υπολογιστών στα έργα μέχρι τη χρήση του βίντεο και των ψηφιακών μέσων. Στόχος είναι να παρουσιαστεί η ιστορική διαδρομή του καλλιτεχνικού εκφραστικού μέσου και να συζητηθεί μέσα από σημαντικές καλλιτεχνικές περιπτώσεις το παρόν και το μέλλον του», εξηγεί στα Μακεδονικά Νέα η επιμελήτρια του MOMus Δόμνα Γούναρη, η οποία είχε και την επιμέλεια της έκθεσης. Για παράδειγμα, ανάμεσα στους εισηγητές στην ημερίδα θα είναι ο καλλιτέχνης Μάνθος Σαντοριναίος, που το 1980 πρωτοπόρησε με τη βιντεοτέχνη, δημιουργώντας μάλιστα και χώρους παρουσίασής της.
Αυτή η διάθεση πειραματισμού συνεχίζεται και σήμερα με την τεχνητή νοημοσύνη. Οι καλλιτέχνες εξερευνούν τις δυνατότητες των αλγορίθμων και της ψηφιακής τεχνολογίας, θέτοντας ερωτήματα για τα όρια της τεχνητής νοημοσύνης και τη δυνατότητά των ίδιων να την επηρεάσουν. Οι Έλληνες καλλιτέχνες είναι πλέον μέρος αυτής της παγκόσμιας καλλιτεχνικής σκηνής, και η ταχύτητα με την οποία προχωρούν φέρνει νέες προοπτικές για το μέλλον της τέχνης. Έχει ενδιαφέρον το πώς αφήνουν το δικό τους αποτύπωμα οι φοιτητές στα τμήματα των σχολών Καλών Τεχνών καθώς ενσωματώνουν αυτή τη νέα δυναμική στην εκπαίδευση, συλλαμβάνουν τις καινοτομίες και τις ενσωματώνουν στην καλλιτεχνική τους διαδικασία.
Άνθρωποι και αστρική ύλη
«Το MOMus επιδιώκει να αναδείξει τη σύνθεση μεταξύ επιστήμης, τεχνολογίας και τέχνης, και πώς φαινομενικά ασύνδετα πεδία μπορεί να συναντηθούν και να δημιουργήσουν νέες διαστάσεις στην καλλιτεχνική δημιουργία», σημειώνει η κ. Γούναρη. «Σήμερα οι καλλιτέχνες αντλούν έμπνευση από τις πιο πρόσφατες επιστημονικές ανακαλύψεις, την εξερεύνηση του διαστήματος, τις τεχνολογικές καινοτομίες όπως το κινητό και το διαδίκτυο, ενώ ο τίτλος της έκθεσής μας στο λιμάνι, μια φράση που συχνά συνδέεται με ρομαντικές αντιλήψεις —"είμαστε όλοι φτιαγμένοι από αστέρια”— αντιπροσωπεύει επίσης τη γλώσσα των αστρονόμων και των κοσμολόγων, αποτυπώνοντας τη σύνδεση του ανθρώπου με το σύμπαν και την αστρική ύλη».
Όσο για το μέλλον; «Κανείς δεν ξέρει πού θα οδηγήσουν οι δρόμοι αυτοί κι αυτό είναι κάτι που απασχολεί την κοινωνία και τους καλλιτέχνες. Αν αυτές οι εξελίξεις θα είναι απειλητικές για τον άνθρωπο ή θα προσφέρουν νέες δυνατότητες για καλλιτεχνική και κοινωνική πρόοδο. Φυσικά δεν λείπουν τα δυστοπικά σενάρια, υπάρχει ωστόσο και το φως της δημιουργικότητας, η πεποίθηση ότι η ανθρώπινη δημιουργία δεν θα χαθεί μέσα σε αυτήν την ταχεία τεχνολογική πρόοδο. Αντίθετα συνυπάρχει και εξελίσσεται, κάτι που φαίνεται για παράδειγμα στα έργα της Κυριακής Γονή που παρουσιάζουμε στην έκθεση. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η πολυμεσική της εγκατάσταση, που ενώ έχει ως κύρια βάση επιστημονικές θεωρίες για τα future cones, το πώς διαχέεται η δέσμη φωτός στον χώρο δημιουργώντας έναν κώνο, συνδυάζει και παραδοσιακά μέσα όπως η ύφανση, το σχέδιο, το βίντεο», τονίζει η κ. Γούναρη.
