Η «Ιλλαροτραγωδία του Καλίστο και της Μελιβέας» ή «Θελεστίνα», όπως την αποκαλούσε το κοινό και επικράτησε ως τίτλος, δημοσιεύτηκε το 1499. Αφηγείται την ιστορία του νεαρού ιππότη Καλίστο (Γιώργος Κολοβός) που ζητά τη βοήθεια της Θελεστίνας (Ελισάβετ Κωνσταντινίδου), δαιμόνιας προξενήτρας, πρώην ιερόδουλης και νυν προαγωγού, για να καταφέρει να κερδίσει την καρδιά της Μελιβέας (Τατιάνα Μελίδου). Ανατρέχοντας σε αλχημείες, βότανα και μηχανορραφίες, η Θελεστίνα δημιουργεί μια σειρά από καταστάσεις που πυροδοτούν όχι μόνο τον έρωτα, αλλά και μια σειρά από κοινωνικές και προσωπικές ανατροπές.
Στη συνέντευξή του στα Μακεδονικά Νέα ο Αστέρης Πελτέκης αναφέρεται στη διαχρονικότητα του έργου και στα θέματα που επιχειρεί να φωτίσει η παράσταση, μεταφέροντας τους θεατές σε έναν κόσμο όπου η μαγεία του έρωτα συναντά την απληστία και άλλες ανθρώπινες αδυναμίες και οι κωμικές καταστάσεις μπλέκονται με τις τραγικές.
Διαβάστε τη συνέντευξη του Αστέρη Πελτέκη στη Χρύσα Νάνου
Γιατί επιλέξατε να ανεβάσετε τη «Θελεστίνα»;
Είναι ένα έργο που με ενδιαφέρει εδώ και πολλά χρόνια, καθώς αποτελεί γέφυρα μεταξύ του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης. Είναι το πρώτο, γραμμένο εξ ολοκλήρου σε διαλογική μορφή, 300 σελίδων μυθιστόρημα, ένα ουμανιστικό έργο με σημαντική θέση στην παγκόσμια λογοτεχνία. Καθώς με ενδιαφέρει η μεταφορά λογοτεχνικών έργων στη σκηνή με ιντριγκάρει το ανέβασμά του. Το γεγονός ότι είναι τολμηρό για την εποχή του, το καθιστά διαχρονικό και άμεσα συνδεδεμένο με την ανθρώπινη φύση και τα πάθη. Δεν ήταν καν συγγραφέας ο Φερνάντο Ντε Ρόχας, νομικός ήταν κι έγραψε τη Θελεστίνα μέσα σε μόλις 15 μέρες. Αυτό ήταν και το μοναδικό του έργο- δεν ξανάγραψε τίποτα. Όμως κατάφερε να επηρεάσει συγγραφείς όπως ο Μολιέρος και ο Σαίξπηρ και γενικότερα το δυτικό θέατρο από την Αναγέννηση και μετά. Όλοι αυτοί οι λόγοι με έκαναν να αγαπώ αυτό το κείμενο, που ζωντανεύει έναν ενδιαφέροντα, πλουραλιστικό κόσμο. Η παράσταση ξεκινά με κωμικά στοιχεία, αλλά εξελίσσεται σε τραγωδία μιλώντας για την αέναη πάλη των χαρακτήρων με την εξουσία, την ηθική και την κοινωνική καταπίεση.
Η Ελισάβετ Κωνσταντινίδου στον ρόλο της Θελεστίνας
Πώς προσεγγίζετε τη Θελεστίνα επί σκηνής; Τι κάνει αυτόν τον χαρακτήρα μοναδικό;
«Θελεστίνα σημαίνει στα ισπανικά “ουράνια”. Eίναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες φιγούρες στην παγκόσμια λογοτεχνία. Ένας χαρακτήρας αντιφατικός που μας προκαλεί έντονα συναισθήματα – από αποστροφή έως θαυμασμό. Απεχθής αλλά και συμπαθητική, είναι εξαιρετικά ικανή να καταλαβαίνει τους ανθρώπους γύρω της. Στην παράσταση επιδιώκουμε να αναδείξουμε την ικανότητά της να χειραγωγεί και τη συναισθηματική της πολυπλοκότητα. Η Θελεστίνα δεν είναι απλά η κακιά προξενήτρα, αλλά ένας άνθρωπος που έμαθε να επιβιώνει σε μια κοινωνία όπου η γυναικεία ύπαρξη και σεξουαλικότητα περιορίζονται, και το έπραξε μέσα από το αρχαιότερο επάγγελμα – την πορνεία. Είναι ένας χαρακτήρας ο οποίος αποτυπώνει τη σκληρότητα και την επιβίωση σε έναν δύσκολο κόσμο.
Ποιες είναι οι θεματικές που παραμένουν επίκαιρες σήμερα;
Στη γεμάτη δεισιδαιμονίες και στερεότυπα κοινωνία του 15ου αιώνα, η γυναικεία ύπαρξη ήταν περιορισμένη και καταπιεσμένη, και αυτό αντικατοπτρίζεται και στη φιγούρα της Θελεστίνας. Πεντακόσια χρόνια αργότερα, το έργο συναντά τις σύγχρονες συζητήσεις για τα ζητήματα φύλου και εξουσίας. Οι ανισότητες και οι κοινωνικές αδικίες, η κακομεταχείριση και η κακοποίηση της γυναικείας υπόστασης, ο βιασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ευρύτερο πλαίσιο πέρα από τη διάκριση γυναίκα – άντρας, η χειραγώγηση των ανθρώπινων σχέσεων, η κοινωνική διαστρωμάτωση, είναι θέματα που θίγονται μέσα από το κείμενο. Συχνά παρουσιάζονται με γλαφυρότητα και χιούμορ. Το έργο ονομάζεται ιλλαροτραγωδία, διότι έχει κωμικά και τραγικά στοιχεία, όπως και η ίδια η ζωή.
Πώς προσεγγίσατε την ιδιαίτερη γλώσσα του έργου;
Η γλώσσα του Ντε Ρόχας είναι γεμάτη λογοτεχνικές και ποιητικές στιγμές. Προσπαθούμε να διατηρήσουμε την αυθεντικότητα και τη γοητεία του έργου, να φτιάξουμε μία παράσταση που να θυμίζει την εποχή του έργου αλλά και διαχρονική -τα όσα αφηγείται να αφορούν το τότε, το τώρα και το πάντα. Συνηθίζω να χρησιμοποιώ τον μαγικό ρεαλισμό στη σκηνοθετική ανάγνωση, δηλαδή κάτι που θυμίζει τον ρεαλισμό αλλά δεν είναι απόλυτος νατουραλισμός. Θέλησα να ζωντανέψουμε έναν παράλληλο κόσμο με το ποιητικό στοιχείο της μαγείας, κάτι που υπάρχει στην καθημερινότητά μας, αλλά το παραγνωρίζουμε, τον κόσμο της δεισιδαιμονίας και το πώς με ένα συλλογικό φαντασιακό μπορούμε να ταυτιστούμε με αλχημείες και μαγείες. Παλαιότερα η Θελεστίνα υπήρξε πολύ δημοφιλές ανάγνωσμα με πολλές εκδόσεις, είχε ξεχαστεί ωστόσο τα τελευταία χρόνια. Στη Θεσσαλονίκη δεν έχει ξανανέβει ποτέ, οπότε θεώρησα ότι ήταν ευκαιρία να έρθει σε επαφή με το κοινό της πόλης.
Τρία χρόνια γεμάτα δραστηριότητα
Συμπληρώνετε τρία χρόνια από την ανάληψη της καλλιτεχνικής διεύθυνσης του ΚΘΒΕ. Πώς ήταν αυτή η τριετία;
Ήταν μία διαδρομή γεμάτη, πλήρης έργου και δραστηριότητας, με πολλές δυσκολίες, πολλές λύπες και χαρές. Πέρασε ασκαρδαμυκτί λόγω μεγάλης δραστηριότητας, συχνά δεν έμενε χρόνος για αναπνοή. Είναι θετικό το πρόσημο για εμένα, είμαι πολύ ευχαριστημένος. Καταφέραμε να ανεβάσουμε περισσότερες από 65 παραγωγές, είχαμε πάνω από 15 μετακλήσεις, πολλές συμπαραγωγές, περιοδείες, συνέδρια και άλλες δράσεις μέσα στην πόλη, κοινωνικές και λογοτεχνικές. Χαίρομαι που βλέπω γεμάτες αίθουσες, αισθάνομαι ότι το αποτύπωμα που αφήνει το ΚΘΒΕ είναι ένας πλουραλιστικός κόσμος, μία βεντάλια με θεατρικές παραγωγές για όλα τα είδη του κοινού.
Συντελεστές της παράστασης
Απόδοση κειμένου - Σκηνοθεσία: Αστέριος Πελτέκης
Μουσική: Στέφανος Κορκολής
Εικαστική σύνθεση και εγκατάσταση: Φρόσω Λύτρα
Κοστούμια: Νίκος Χαρλαύτης
Φωτισμοί: Στέλιος Τζολόπουλος
Συνεργάτις σκηνογράφος- ενδυματολόγος: Δανάη Πανά
Επιμέλεια κίνησης: Αναστασία Κελέση
Βοηθός σκηνοθέτη: Εύη Σαρμή
Οργάνωση Παραγωγής: Φιλοθέη Ελευθεριάδου
Φωτογραφίες: Mike Rafail | That long black cloud
Βοηθός σκηνοθέτη (στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης): Χρυσούλα Σαράντου
Βοηθός σκηνογράφου-ενδυματολόγου (στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης): Αναστασία Μαρκέλλα Νεαμονίτη
Διανομή:Ζωή Ευθυμίου, Γιώργος Κολοβός, Θάνος Κοντογιώργης, Ελισάβετ Κωνσταντινίδου, Χριστίνα Κωνσταντινίδου, Τατιάνα Μελίδου, Δημήτρης Μορφακίδης, Αλεξάνδρα Παλαιολόγου, Χρύσα Ρώπα, Μίλτος Σαμαράς, Εύη Σαρμή, Ελευθερία Τέτουλα, Ταξιάρχης Χάνος.
Χορεύτρια : Αναστασία Κελέση
Φιγκυράν: Αργυρώ Βλαχοπούλου, Ρέα Καραδέδου-Ισούα, Αγάπη Ουζούνη,Χρυσούλα Σαράντου
Ώρες παραστάσεων: Τετάρτη: 19:00, Πέμπτη-Παρασκευή- Σάββατο: 21:00, Κυριακή: 19:00
*Κατάλληλο για θεατές άνω των 13 ετών
