Ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, επεξηγεί όλους τους βασικούς άξονες πάνω στους οποίους η Ελλάδα αποτυπώνει για πρώτη φορά σε χάρτη το σύνολο των θαλασσίων ζωνών που έχει στην Ανατολική Μεσόγειο.
«Αναμφίβολα πρόκειται για ένα τεράστιο βήμα από την ελληνική πλευρά καθώς αποτυπώνεται για πρώτη φορά σε χάρτη, το σύνολο των θαλασσίων ζωνών που έχει στην Ανατολική Μεσόγειο. Τα νησιά έχουν πλήρη επήρεια όπως και οι ηπειρωτικές ακτές σύμφωνα με όσα ορίζει το Διεθνές Δίκαιο.
Επιπλέον στην περιοχή αυτή ο χάρτης αποτυπώνει δύο περιοχές ΑΟΖ, δηλαδή την περιοχή του Ιονίου, καθώς επίσης και αυτήν που βρίσκεται ανάμεσα σε Κρήτη και Ρόδο στην οποία έχουμε οριοθέτηση με την Αίγυπτο» σημειώνει αρχικά ο καθηγητής και βουλευτής στα Μακεδονικά Νέα - mkdn.gr.
Προσθέτει δε, ότι «λόγω της πλήρους επήρειας η υφαλοκρηπίδα του νησιωτικού συμπλέγματος του Καστελόριζου εφάπτεται με την Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, ενώ παράλληλα στον χάρτη αποτυπώνεται η ιταλοτουρκική συμφωνία του 1932 για τα όρια μεταξύ Δωδεκανήσων και Τουρκίας που έχει κληρονομήσει η Ελλάδα. Τέλος, αποτυπώνονται επίσης και οι θέσεις για την υφαλοκρηπίδα του 1975 στο Βόρειο Αιγαίο».
Σε ερώτηση για το αν η αποτύπωση του χάρτη μπορεί να επιφέρει αντιδράσεις από την Τουρκία, φτάνοντας μέχρι το ενδεχόμενο θερμού επεισοδίου ως διέξοδο την οποία ψάχνει εδώ και καιρό η γειτονική χώρα προκειμένου να μεταφέρει το επίκεντρο του ενδιαφέροντος από το εσωτερικό στο εξωτερικό, ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, υπογράμμισε ότι «αντίδραση από την πλευρά της Τουρκίας θεωρώ δεδομένο ότι θα υπάρξει, όπως και υπήρξε με την ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών της. Ωστόσο πιστεύω ότι η αντίδραση αυτή θα περιοριστεί αποκλειστικά και μόνο σε διπλωματικό επίπεδο και δεν θα φτάσουμε μέχρι τη δημιουργία θερμού επεισοδίου».
Επιπλέον αναφερόμενος στον χάρτη τον οποίο παρουσίασε η Τουρκία μέσω του τουρκικού Τύπου ο κ. Συρίγος υπογράμμισε ότι «εκτίμησή μου είναι, πως αυτός ο χάρτης δεν είναι του επίσημου τουρκικού Κράτους αλλά ενός Πανεπιστημίου της γειτονικής χώρας. Περιμένω μια διπλωματική αντίδραση της Τουρκίας, θεωρώ ότι κάτι θα κάνει, αλλά για κατάθεση χαρτών δεν νομίζω ότι γίνονται θερμά επεισόδια».
Τέλος, μιλώντας για την αντίδραση της αξιωματικής αντιπολίτευσης η οποία κατηγόρησε την κυβέρνηση για μεγάλες καθυστερήσεις στην κατάρτιση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, ο βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος παραδέχτηκε ότι «πράγματι αυτός ο χάρτης έπρεπε να έχει εκπονηθεί από το 2011» ωστόσο συμπλήρωσε ότι «ουδείς αναμάρτητος εκ των κομμάτων που έχουν κυβερνήσει μέχρι σήμερα τη χώρα. Επίσης, ο συγκεκριμένος χάρτης αποτυπώνει για πρώτη φορά, 480.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα θαλασσίων ζωνών, κάτι που απαιτεί την εμπλοκή πολλών υπουργείων που εκ των πραγμάτων είναι δύσκολη η συνεννόηση μεταξύ τους. Οπότε από αυτό και μόνο μπορούμε να καταλάβουμε ότι είναι τεράστιο βήμα αυτό που έχει γίνει».
Γ. Γεραπετρίτης: Η Ελλάδα «ψηλώνει» το διπλωματικό της αποτύπωμα
Στο μεταξύ μιλώντας για το ίδιο θέμα χθες το βράδυ στον Σκάι ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης τόνισε μεταξύ άλλων πως «πρόκειται για ένα κείμενο ζωτικής σημασίας για τα ελληνικά συμφέροντα, αποτελεί ένα πολύμηνο εγχείρημα που διευρύνει το διπλωματικό μας αποτύπωμα», καθώς για πρώτη φορά σε ευρωπαϊκό επίπεδο «καθορίζονται τα όρια της δυνητικής υφαλοκρηπίδας της χώρας μας» ενώ χαρακτήρισε αναμενόμενη την αντίδραση της Τουρκίας.
Στην αρχή της συζήτησης ο κ. Γεραπετρίτης αναφέρθηκε στη σπουδαιότητα της δημοσιοποίησης του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, καθώς, όπως ανέφερε, «προσδιορίζει τις ανθρωπογενείς δράσεις και το γεωγραφικό πλαίσιο στο οποίο ασκείται αυτή η δικαιοδοσία» και «καταγράφει τη μεγίστη δυνατότητα της στις θάλασσες».
Ερωτηθείς για την αντίδραση της Τουρκίας είπε ότι η Ελλάδα ασκεί τα δικαιώματά της μόνο με βάση το Διεθνές Δίκαιο και «σε αυτό θα επιμένουμε», χαρακτηρίζοντας την αντίδραση της Άγκυρας αναμενόμενη, καθώς ήταν γνωστό ότι η Ελλάδα, βάσει των ευρωπαϊκών υποχρεώσεών της, έπρεπε μέχρι 27 Απριλίου να προχωρήσει στη δημοσιοποίηση του Χωροταξικού Σχεδιασμού.
Κληθείς να σχολιάσει την αντίδραση της αντιπολίτευσης, είπε ότι θα περίμενε «λιγότερη μικροψυχία», συμπληρώνοντας ότι «η κυβέρνηση έχει φέρει σειρά στρατηγικών συμφωνιών και μεγάλωσε τα όρια της Ελλάδας – θα περίμενα μεγαλύτερη περισυλλογή».
Ο ίδιος σημείωσε πως «η ελληνική κυβέρνηση έχει κάνει πράγματα που καμία άλλη ελληνική κυβέρνηση δεν έχει καταφέρει και αυτό χωρίς καμία απολύτως παραχώρηση».
«Για πρώτη φορά, η Ελλάδα καταγράφει τη μέγιστη θαλάσσια αρμοδιότητά της, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού κεκτημένου» τόνισε, ενώ στο ερώτημα γιατί καθυστέρησε η υλοποίηση του Χωροταξικού Σχεδιασμού, σημείωσε την πολυπλοκότητα της γεωγραφία της χώρας, αλλά και τις αναγκαίες συμφωνίες με Ιταλία και Αίγυπτο για τον καθορισμό των ΑΟΖ. «Η Ελλάδα συνεχίζει στο πεδίο να υπερασπίζεται τα κυριαρχικά της δικαιώματα», είπε χαρακτηριστικά.
«Για μας είναι μια σπουδαία μέρα, διότι η Ελλάδα έχει χάρτες που αποτυπώνουν ποιες είναι η ΑΟΖ και οι υφαλοκρηπίδες», συνέχισε και συμπλήρωσε ότι «όλα τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη, θα συνεχίσουν κανονικά και με γνώμονα το εθνικό συμφέρον, που είναι μονόδρομος».
Ερωτηθείς για την πόντιση του καλωδίου, είπε ότι αυτό δεν είναι αλληλένδετο με το θέμα της ΘΧΣ, λέγοντας ότι «είναι σημαντικό έργο που θα συνεχιστεί τον κατάλληλο χρόνο». Ανέφερε δε ότι «δεν υπάρχει ούτε παρασκήνιο ούτε αμφιθυμία, υπάρχει ο κατάλληλος χρονισμός».
Για τον ελληνοτουρκικό διάλογο σημείωσε πως είναι «επιθυμία μας να συνεχιστεί ο διάλογος, διότι δεν επιθυμούμε εχθρικές σχέσεις με κανένα από τα γειτονικά κράτη» και πρόσθεσε με έμφαση ότι «δεν υπάρχει κανένας δισταγμός. Η Ελλάδα δεν ετεροκαθορίζεται, η ελληνική εξωτερική πολιτική έχει αποδώσει τα μέγιστα κι αυτό θα φανεί στην πράξη όσον αφορά στα κυριαρχικά μας δικαιώματα».
Στο σημείο αυτό συμπλήρωσε ότι «η αποσυμπίεση των εντάσεων πρέπει να αποδίδεται στα ίδια τα εμπλεκόμενα μέρη κι όχι σε τρίτους». «Εντάσεις υπήρχαν όχι όμως κρίσεις», υπογράμμισε.
Ερωτηθείς για τη στάση των ΗΠΑ, είπε ότι «δεν έχουν λόγο στον καθορισμό των ΑΟΖ» και τόνισε ότι «είμαστε πολύ σαφείς ότι τα ελληνικά νησιά έχουν πλήρη επήρεια. Δεν φοβόμαστε καμία παρέμβαση».
Για το εάν υπάρχουν αντιρρήσεις εντός κυβέρνησης, σημείωσε πως «η γραμμή της εξωτερικής πολιτικής καθορίζεται από τον πρωθυπουργό και το ΚΥΣΕΑ. Ο υπουργός Εξωτερικών δεν αυτενεργεί, τη μία γραμμή την καθορίζει ο πρωθυπουργός».
«Θέλουμε σχέσεις καλής γειτονίας, ωστόσο δεν κάνουμε καμία παραχώρηση σε ό,τι αφορά τα εθνικά μας συμφέροντα», κατέληξε ο υπουργός Εξωτερικών.
Η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ και η αντίδραση της Τουρκίας
Στο μεταξύ μέσα από ένα κείμενο 13 ερωταπαντήσεων, στο οποίο τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Εξωτερικών εξήγησαν λεπτομερώς τη σπουδαιότητα του Σχεδίου, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας, η απάντηση της ελληνικής πλευράς στην ερώτηση για το αν η παραπάνω ενέργεια μπορεί να προκαλέσει αντίδραση της Τουρκίας και αν διακόπτεται ο ελληνοτουρκικός διάλογος είναι ξεκάθαρη.
«Το ότι λύνουμε εκκρεμότητες του παρελθόντος δεν σημαίνει ότι δεν επιδιώκουμε τον ελληνοτουρκικό διάλογο. Το ότι διαφωνούμε δεν σημαίνει ότι δεν συζητάμε. Το ότι συζητάμε δεν σημαίνει ότι κάνουμε εκπτώσεις από τις θέσεις μας και αυτό αποδεικνύεται στην πράξη. Η Ελλάδα επιθυμεί θετικό κλίμα στις σχέσεις με την Τουρκία και έχει ταχθεί από την αρχή υπέρ της ελληνοτουρκικής συνεννόησης με βάση το Διεθνές Δίκαιο και την καλή γειτονία.
Εξάλλου, ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός αφορά μια ουσιαστική υποχρέωση της χώρας μας έναντι της Ε.Ε. που απορρέει από συγκεκριμένες ευρωπαϊκές οδηγίες και εντάσσεται στο πλαίσιο επίτευξης σειράς Ευρωπαϊκών Στρατηγικών, όπως η Πράσινη Συμφωνία και η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη Θαλάσσια Ασφάλεια (EUMSS-EU Maritime Security Strategy)» ανέφεραν χαρακτηριστικά τα δύο υπουργεία.
Η αντίδραση πάντως από την πλευρά της Τουρκίας δεν αποφεύχθηκε τουλάχιστον σε διπλωματικό επίπεδο σύμφωνα με την ανακοίνωση που εξέδωσε το τουρκικό ΥΠΕΞ. Σ' αυτήν οι αξιωματούχοι της γειτονικής χώρας σημείωναν πως «ορισμένες από τις περιοχές που καθορίζονται στο «Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχέδιο» (ΘΧΣ) που έχει κηρύξει η Ελλάδα στο πλαίσιο της νομοθεσίας της ΕΕ παραβιάζουν τις περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας της Τουρκίας τόσο στο Αιγαίο Πέλαγος όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Επαναλαμβάνουμε ότι οι μονομερείς ενέργειες και διεκδικήσεις της Ελλάδας δεν θα έχουν καμία έννομη συνέπεια για την Τουρκική Δημοκρατία. Υπενθυμίζουμε επίσης ότι οι μονομερείς ενέργειες θα πρέπει να αποφεύγονται σε μια κλειστή ή ημίκλειστη θάλασσα όπως το Αιγαίο και η Μεσόγειος, ότι το διεθνές ναυτικό δίκαιο ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ των παράκτιων κρατών σε αυτές τις θάλασσες, μεταξύ άλλων και σε περιβαλλοντικά θέματα, και από αυτή την άποψη, η Τουρκική Δημοκρατία είναι πάντα έτοιμη να συνεργαστεί με την Ελλάδα στο Αιγαίο Πέλαγος.
Οι προαναφερθείσες ενέργειες και προσπάθειες τετελεσμένων γεγονότων, όπως και στο παρελθόν, δεν θα έχουν καμία νομική συνέπεια για την Τουρκική Δημοκρατία σήμερα ή στο μέλλον.
Η Τουρκική Δημοκρατία εμμένει στη θέση της ότι θα πρέπει να υιοθετηθεί μια ειλικρινής και ολοκληρωμένη προσέγγιση για την επίλυση των ζητημάτων με βάση το διεθνές δίκαιο, την ισότητα και την καλή γειτονία στο πλαίσιο της Διακήρυξης των Αθηνών για τις Φιλικές Σχέσεις και την Καλή Γειτονία, με ημερομηνία 7 Δεκεμβρίου 2023, η οποία αντικατοπτρίζει το πνεύμα που και τα δύο μέρη θέλουν να διατηρήσουν στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Η Τουρκική Δημοκρατία θα υποβάλει το δικό της ΣΔΠ στην UNESCO και στους αρμόδιους φορείς των Ηνωμένων Εθνών».
