Τα τέσσερα έργα του Μπέκετ είναι τα: «Ohio Impromptu / Αυτοσχεδιασμός στο Οχάιο», «Fragment de theatre II / Σχεδιάκι για το θέατρο ΙΙ», «Catastrophe / Καταστροφή» και «Film / Ταινία».
Τα έργα παρουσιάζονται σε ενιαία δραματουργία σε δύο διαφορετικές εκδοχές. «Καταρχήν κάθε έργο παίζεται στη μορφή που έχει επιλέξει ο Μπέκετ, η οποία είναι και απολύτως συγκεκριμένη. Ο Μπέκετ σε όλα του τα έργα έδινε ακριβείς σκηνικές οδηγίες, από τις παύσεις ως τις θέσεις του σκηνικού. Ήταν τόσο ακριβολόγος που στις παύσεις ορίζει και τη διάρκειά τους λέει: μεγάλη παύση, σύντομη παύση. Όταν ζούσε μάλιστα, είχε και πολλούς καβγάδες αν άλλαζαν κάτι στα έργα του. Στην εκδοχή της πιστής εκτέλεσης λοιπόν διατηρούμε τις αυθεντικές οδηγίες και την αισθητική του Μπέκετ, οι λεπτομέρειες των σκηνικών οδηγιών, οι διάλογοι και οι χαρακτήρες αποδίδονται με ακρίβεια», εξηγεί ο σκηνοθέτης Στάθης Μαυρόπουλος, ιδρυτής και «ψυχή» της Γκραν Γκινιόλ. Όσο για τη δεύτερη εκδοχή; «Το κάθε έργο επαναλαμβάνεται σε τελείως διαφορετική μορφή. Κάθε σκηνοθέτης έχει την ελευθερία να ερμηνεύσει το έργο με τη δική του οπτική, να εισαγάγει νέες ιδέες, να μεταφέρει το έργο σε διαφορετικά πλαίσια και χώρους ή να προσαρμόσει τους χαρακτήρες και τις σχέσεις τους. Θελήσαμε με τον τρόπο αυτό να δούμε αν μπορεί να βγει νόημα σήμερα μέσα από μία τελείως διαφορετική ματιά. Παρουσιάζουμε δηλαδή και το πρωτότυπο και μία πιο ελεύθερη ματιά – γιαλαντζί αν ήθελα να το πω χιουμοριστικά», λέει ο σκηνοθέτης.
Το «Πείραμα Μπέκετ» που επιχειρεί η Γκραν Γκινιόλ, πέρα από την αμιγώς καλλιτεχνική του διάσταση, έχει επιστημονικό ενδιαφέρον και ερευνητικό χαρακτήρα, καθώς η ιδέα βασίζεται σε διδακτορική διατριβή της Μαρίας Καβαλιώτη στο τμήμα Καλών Τεχνών του ΑΠΘ. «Ο θεατής όταν βλέπει τις δύο διαφορετικές εκδοχές αντιλαμβάνεται και τι του αρέσει περισσότερο. Στην παράσταση θα δοθεί και ερωτηματολόγιο στους θεατές όπου μπορούν να απαντήσουν για το πώς εξέλαβαν την ορίτζιναλ και πώς την ελεύθερη ματιά. Όμως είμαστε καλλιτέχνες, δεν κάνουμε μία παράσταση που να αφορά μόνο όσους έχουν άμεση σχέση με την τέχνη του θεάτρου. Η δραματουργία, το στήσιμο, το μπες βγες στη σκηνή, έχουν σκοπό να παρουσιαστεί μία παράταση με αρχή, μέση και τέλος, που θα αφορά τον θεατή», τονίζει ο Στάθης Μαυρόπουλος.
Καλλιτέχνες και κοινό
Έννοιες όπως ο άνθρωπος, η μοναξιά, η αναζήτηση, η μνήμη, πλέκουν το νήμα, το οποίο συνδέει τα τέσσερα έργα του Ιρλανδού συγγραφέα που ταυτίστηκε με τον πειραματισμό. Εκκινώντας από τη διαφορετική προσέγγιση των τεσσάρων καλλιτεχνών, η παράσταση φιλοδοξεί να προσφέρει νέες οπτικές και ερμηνείες, ενθαρρύνοντας το κοινό να συμμετάσχει σε έναν διάλογο για τη ζωή και την τέχνη.
Το έργο «Αυτοσχεδιασμός στο Οχάιο» (1980), που ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Διονύση Καραθανάση γράφτηκε κατά παραγγελία για συνέδριο που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο του Οχάιο με αφορμή τα 75α γενέθλια του Σάμιουελ Μπέκετ. Πρόκειται για το πιο προσωπικό έργο του Μπέκετ μετά τη «Μαγνητοταινία του Κραπ». Στη σκηνή, ένας άντρας που έχει μείνει μόνος καλείται να διαχειριστεί μια απώλεια. Η θλίψη και η μοναξιά σε αντίστιξη με την ανάμνηση της συνύπαρξης βρίσκονται στον πυρήνα του έργου.
Στο «Σχεδιάκι για το θέατρο ΙΙ» (1960), που σκηνοθετεί ο Στάθης Μαυρόπουλος, δύο γραφειοκράτες μπαίνουν σε ένα διαμέρισμα του 6ου ορόφου όπου ένας άνδρας στέκεται στο περβάζι ενός ανοικτού παραθύρου, προφανώς έτοιμος να πηδήξει. «Το έργο παίζεται πρώτη φορά στην Ελλάδα. Έχει την αισθητική και τον τρόπο γραφής των παλιότερων έργων του Μπέκετ, όπως το “Περιμένοντας τον Γκοντό”. Αφηγείται μία ιστορία παράλογη, μέσα από την ανούσια έως κωμικοτραγική συζήτηση και τις αναλύσεις της ζωής του μελλοντικού αυτόχειρα από τους δύο γραφειοκράτες, η οποία έρχεται σε κόντρα με το πολύ τραγικό γεγονός που εκτυλίσσεται μπροστά τους. Είναι μια ιστορία γραμμένη με χιούμορ, το μαύρο, σκοτεινό χιούμορ του Μπέκετ», εξηγεί ο σκηνοθέτης.
Η «Καταστροφή» (1982), σε σκηνοθεσία Ιωάννας Λαμνή, είναι έργο αφιερωμένο στον Τσέχο διαφωνούντα συγγραφέα Vaclav Havel ο οποίος φυλακίστηκε ως ανατρεπτικό στοιχείο για 4,5 χρόνια. Ένας Πρωταγωνιστής στέκεται σε ένα βάθρο, ενώ μια Βοηθός και ένας Σκηνοθέτης τον «προετοιμάζουν» για ένα θεατρικό θέαμα. Πολιορκημένος καλλιτέχνης; Θύμα της καταπίεσης ενός ολοκληρωτικού κράτους; Πλάσμα που υφίσταται αδικαιολόγητα πόνο και ταπείνωση; Όποιος και αν είναι ο Πρωταγωνιστής, θα καταφέρει να επιβεβαιώσει την οντότητα και την ατομικότητά του με μια απλή, στοιχειώδη αλλά επιβλητική κίνηση;
«Film» (original movie, 1965)/ Σκηνοθεσία: Allan Schneider
«Ταινία» (2025)/ Σκηνοθεσία: Γιώργος Κόγιας
“Esse est percipi”, «υπάρχει ό,τι γίνεται αντιληπτό». Αυτές είναι οι πρώτες λέξεις που χρησιμοποιεί ο Μπέκετ στο κείμενο-σενάριο του Film. Στο βουβό του έργο με πρωταγωνιστή τον Μπάστερ Κίτον, ο συγγραφέας διερευνά την κατάσταση της μη-ύπαρξης μέσα από ένα πείραμα-παιχνίδι. Ο πρωταγωνιστής προσπαθεί να ξεφύγει, να μη γίνει αντιληπτός από οποιοδήποτε έμβιο ον, αλλά δεν μπορεί να ξεφύγει από τον εαυτό του. Στην εκδοχή της «Ταινίας» από την Γκραν Γκινιόλ ο πρωταγωνιστής προσπαθεί να ξεφύγει από τα δημιουργήματα της φαντασίας του.
Συντελεστές
Μετάφραση: Αλέκος Σπυριδάκης, Μαρία Καβαλιώτη
Ιδέα: Μαρία Καβαλιώτη, στο πλαίσιο διδακτορικής διατριβής
Σκηνοθεσίες:
Διονύσης Καραθανάσης (Αυτοσχεδιασμός στο Οχάιο)
Στάθης Μαυρόπουλος (Σχεδιάκι για το θέατρο ΙΙ)
Ιωάννα Λαμνή (Καταστροφή)
Allan Schneider (Film, original movie)
Γιώργος Κόγιας (Ταινία)
Σκηνογραφία – Kοστούμια: Μαρία Καβαλιώτη
Σχεδιασμός Φωτισμού: Διονύσης Καραθανάσης
Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Ηρακλής Πασχαλίδης
Επιμέλεια κίνησης (Ohio Impromptu 2): Μαριάνθη Ψωματάκη
Σχεδιασμός projection mapping και ΑΙ - Trailer: Γιώργος Κόγιας
Βοηθός σκηνοθετών: Ειρήνη Μαυροπούλου
Τεχνική επιμέλεια – Κατασκευές: Γιώργος Μαυρόπουλος
Σχεδιασμός αφίσας: Can Temizgezek
Οργάνωση Παραγωγής: Γιάννης Γκουντάρας
Υπεύθυνη Επικοινωνίας: Λία Κεσοπούλου
Η παράσταση, παραγωγή της ΓΚΡΑΝ ΓΚΙΝΙΟΛ ΑΜΚΕ, πραγματοποιείται υπό την αιγίδα και με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού.
Ερμηνεύουν: Διονύσης Καραθανάσης, Ιωάννα Λαμνή, Στάθης Μαυρόπουλος, Ιωάννα Σιδηροπούλου, Σάββας Τραπεζάνογλου
Μουσικός επί σκηνής: Χρήστος Γκουγκούμας
Ακούγονται οι φωνές των: Μαρίνας Αντωνοπούλου, Γιώργου Χούχου, Γιώργου Φράγκογλου, Εύης Καρκίτη και των συμμετεχόντων του εργαστηρίου Γκραν Γκινιόλ Λαμπ – Πείραμα Μπέκετ: Νίκου Λειβαδιώτη, Λαμπρινής Γρηγορίου, Φανής Σιδηροπούλου, Εύρη Μαλίκα, Γεωργίας Δημητριάδου, Ειρήνης Μαυροπούλου, Ελένης Τζιτζιφοπούλου, Χριστίνας Βαρβίδου, Δέσποινας Αμπεριάδου, Γωγώς Πετρίδου.
Χώρος: ΓΚΡΑΝ ΓΚΙΝΙΟΛ λαμπ, Πεστών 66 (10 λεπτά από τη στάση μετρό Παπάφη)
Παραστάσεις: Από 28 Μαρτίου 2025, κάθε Παρασκευή-Σάββατο 21:00, Κυριακή 20:00
Τιμές εισιτηρίων: 14€ κανονικό | 10€ μειωμένο (φοιτητών, ανέργων, ΑμεΑ, πολυτέκνων, άνω των 65, ατέλειες)
Προπώληση: https://www.more.com/gr-el/tickets/theater/peirama-mpeket
Οι θέσεις είναι περιορισμένες και η προαγορά εισιτηρίου είναι απαραίτητη.
