Τελευταίο θύμα της μηνιγγίτιδας ήταν μία 54χρονη γυναίκα στην περιοχή του Πύργου της Ηλείας, η οποία εξέπνευσε μέσα σε λίγες ώρες, το Σάββατο 15 Φεβρουαρίου.
Παράλληλα, ο θάνατος του 20χρονου φοιτητή στην Πάτρα, η οποία θρηνεί και τον χαμό μίας 16χρονης μαθήτριας τον περασμένο Δεκέμβριο, αλλά και η νοσηλεία ενός αγοριού, μόλις 2,5 ετών, σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας στη Θεσσαλονίκη, έχουν αναστατώσει τους πολίτες, οι οποίοι παρακολουθούν προβληματισμένοι την εξέλιξη της κατάστασης.
Ψυχραιμία, αλλά και γρήγορα αντανακλαστικά σε περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων, συστήνει από την πλευρά του ο Θεόφιλος Χρυσανθίδης, Παθολόγος - Λοιμωξιολόγος και Διευθυντής ΕΣΥ στην Α' Παθολογική Κλινική του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ.
Η επιδημιολογική κατάσταση
Τα κρούσματα μηνιγγίτιδας -όπως και άλλων λοιμώξεων- στη χώρα μας κατά τη διάρκεια των μέτρων περιορισμού του κορονοϊού είχαν μειωθεί αισθητά, όμως όταν χαλάρωσαν και επήλθε σταδιακά και η επιστροφή στην κανονικότητα, αυτά ξεκίνησαν να αυξάνονται.
Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας, το 2024 στη χώρα είχαν σημειωθεί 37 κρούσματα μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου, ενώ από τις αρχές του 2025 και μέχρι τις 29 Ιανουαρίου είχαν δηλωθεί ήδη 9 κρούσματα.
Αν και το συνολικό ποσοστό των κρουσμάτων παραμένει εντός των φυσιολογικών αποδεκτών ορίων, η επαναλαμβανόμενη εμφάνιση στην ίδια περιοχή, στην πόλη της Πάτρας, προκαλεί προβληματισμό.
Ο κ. Χρυσανθίδης εξηγεί: «Αν και τα περιστατικά που έχουμε καταγράψει είναι εντός των αναμενόμενων ορίων, το γεγονός ότι έχουμε επαναλαμβανόμενα περιστατικά στην Πάτρα δημιουργεί ανησυχία και θέτει τις υγειονομικές αρχές σε επιφυλακή».
Ερωτηθείς ως προς το αν θα ήταν σκόπιμο να υπάρξει μαζικός εμβολιασμός ή εμβολιασμός των ευάλωτων ομάδων, ο ίδιος συνέστησε ψυχραιμία και εμπιστοσύνη στον ΕΟΔΥ.
«Υπάρχουν θέματα που δημιουργούν προβληματισμό. Φοιτητές σε συγχρωτισμό σε μια ιδιαίτερη πόλη την Πάτρα με τις συγκεντρώσεις που μπορεί να υπάρχουν αυτό το διάστημα. Πρέπει να είμαστε ψύχραιμοι και λογικοί σε όλα αυτά. Γι’ αυτό υπάρχουν οι εθνικές αρχές που έχουν μια καλύτερη καταγραφή από τα δεδομένα που δεν μπορούμε να έχουμε όλοι στη διάθεσή μας για να κρίνουμε πότε η παρέμβαση με έναν εμβολιασμό σε μια ομάδα του πληθυσμού ή σε ένα γεωγραφικό διαμέρισμα της χώρας θα έχει και το ζητούμενο αποτέλεσμα», υπογραμμίζει ο κ. Χρυσανθίδης και ξεκαθαρίζει πως ο ΕΟΔΥ κινείται με γνώμονα τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας και πως θα είναι άμεση οποιαδήποτε παρέμβαση κριθεί πώς θα μπορούσε να βοηθήσει.
Βασική στρατηγική πρόληψης ο εμβολιασμός
Η μηνιγγίτιδα μπορεί να προκαλείται από διάφορους μικροοργανισμούς. Ο κ. Χρυσανθίδης τονίζει τη διάκριση μεταξύ των ιογενών και των βακτηριακών μορφών μηνιγγίτιδας, οι οποίες έχουν διαφορετική σοβαρότητα. «Οι βακτηριακές μηνιγγίτιδες προκαλούν μεγαλύτερη ανησυχία, καθώς είναι πιο επικίνδυνες και απαιτούν άμεση θεραπεία. Ο πνευμονιόκοκκος και ο μηνιγγιτιδόκοκκος είναι τα πιο συνήθη βακτήρια που προκαλούν αυτή την νόσο στους ενήλικες ενώ σε μικρότερες ηλικίες εμπλέκονται και άλλα παθογόνα».
Η πρόληψη μέσω εμβολιασμού είναι το πιο αποτελεσματικό εργαλείο κατά της μηνιγγίτιδας. Υπάρχουν εμβόλια που καλύπτουν τους πιο συνηθισμένους τύπους μηνιγγιτιδόκοκκου, αλλά όχι όλους. Ο κ. Χρυσανθίδης αναφέρει: «Πάντα γίνονται έρευνες και προσπάθεια για να έχεις όσο το δυνατόν καλύτερη κάλυψη από τα εμβόλια. Υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο που σε περιπτώσεις που έχουμε ανθρώπους που είναι πιο ευάλωτοι, χορηγείται με μεγαλύτερη άνεση και με ακρίβεια στην κάλυψή του από τον εκάστοτε ασφαλιστικό φορέα. Το συγκεκριμένο εμβόλιο χορηγείται πλέον και σε μικρά παιδιά και σε βρέφη, επομένως ένα μέρος του πληθυσμού θα καλυφθεί επιπλέον.
Εξάλλου ο μηνιγγιτιδόκοκκος είναι ένα μικρόβιο που κυκλοφορεί στην κοινότητα, με αποτέλεσμα να υπάρχουν και οι φορείς του, οι οποίοι μπορεί να μην εκδηλώνουν κάποιο νόσημα. Οι ασυμπτωματικοί φορείς είναι και ένας παράγοντας που θα συντελέσει στην εκδήλωση τέτοιων κρουσμάτων».
«Χαρακτηριστική» η εικόνα όσων νοσούν - «Η εγρήγορση από την πλευρά του γιατρού πρέπει να είναι δεδομένη»
Η μηνιγγίτιδα μπορεί να προκαλέσει σχετικά κοινά συμπτώματα με διάφορες λοιμώξεις, όπως υψηλό πυρετό, έντονο πονοκέφαλο και αυχενική δυσκαμψία, όμως ο κ. Χρυσανθίδης ξεκαθαρίζει πως αυτά στην προκειμένη περίπτωση εκδηλώνονται ιδιαιτέρως έντονα.
«Μερικές φορές είναι λογικό να υπάρχει μια ανησυχία, γιατί ένας υψηλός πυρετός μπορεί να συνοδεύεται και από κεφαλαλγία. Στις περισσότερες περιπτώσεις που εκδηλώνεται μια λοίμωξη κεντρικού νευρικού συστήματος, ο άνθρωπος που το βιώνει έχει διαφορετική, πολύ πιο έντονη, αίσθηση των συμπτωμάτων. Έχει πυρετό, πονοκέφαλο ενδεχομένως ναυτία και φωτοφοβία δηλαδή ενόχληση στην παρουσία φωτός. Όλα αυτά είναι αρκετά πιο θορυβώδη από το σε σύγκριση με όσα θα προκαλέσει μια απλή πυρετική κίνηση. Η αυχενική δυσκαμψία δηλαδή η ενόχληση στον αυχένα και η μεταβολή στο επίπεδο συνείδησης είναι συμπτώματα που αποκλίνουν από αυτά που μια απλή εμπύρετη λοίμωξη θα προκαλέσει.
Τα παραπάνω συμπτώματα θα πρέπει να αξιολογούνται ως ύποπτα από τον ασθενή και τους οικείους ενώ και ο γιατρός θα πρέπει να είναι υποψιασμένος, ακόμα και αν η πρώτη εικόνα δεν μας κινεί τόσο πολύ υπόνοιες. Ο άνθρωπος που θα εκδηλώσει μια τέτοια λοίμωξη (μηνιγγίτιδα) έχει μία αρκετά χαρακτηριστική εικόνα. Ο κόσμος μπορεί να μη γνωρίζει την πλήρη συμπτωματολογία, αλλά το να αναζητήσει μια ιατρική συμβουλή, είναι το πιο φρόνιμο που θα πρέπει να γίνει. Τα συμπτώματα είναι αρκετά θορυβώδη. Και εμείς οι γιατροί πρέπει να έχουμε υψηλό δείκτη κλινικής υποψίας και να επιζητούμε έναν επανέλεγχο ή μια επικοινωνία με τον ασθενή μας εντός 48 ωρών, για να είμαστε σίγουροι. Η εγρήγορση από την πλευρά του γιατρού πρέπει να είναι συνεχής», εξηγεί χαρακτηριστικά.
