Η ελληνική βιομηχανία έχει αντιμετωπίσει τα τελευταία χρόνια πολλαπλές κρίσεις, που απορρέουν από τις διεθνείς εξελίξεις και δυσχεραίνουν το κλίμα δραστηριοποίησης των επιχειρήσεων. Ωστόσο, σε αυτό το αντίξοο περιβάλλον η βιομηχανία μας κατόρθωσε να αντέξει και συνεχίζει να αποτελεί για τη χώρα μας έναν σταθερό πυλώνα οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης.
Σήμερα, η ελληνική βιομηχανία δημιουργεί το 9% του ΑΕΠ της χώρας και συμβάλλει στο 72% της αξίας των εξαγωγών αγαθών. Αποτελεί καθοριστικό παράγοντα κοινωνικής συνοχής, προσφέροντας σχεδόν 1 στις 4 θέσεις εργασίας του ιδιωτικού τομέα, ενώ κάθε μία θέση απασχόλησης στη βιομηχανία δημιουργεί περίπου 2 θέσεις στους τομείς εφοδιαστικής αλυσίδας και παροχής υπηρεσιών.
Τα δεδομένα αυτά αποδεικνύουν την ανθεκτικότητα, αλλά και τις μεγάλες δυνατότητες του κλάδου και επιβεβαιώνουν το πάγιο αίτημα του ΣΒΕ –του μοναδικού κοινωνικού εταίρου με έδρα εκτός Αθηνών και συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη– για τη μετάβαση σε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, στο οποίο η βιομηχανία θα κατέχει κεντρικό ρόλο. Όμως, για να το πετύχουμε αυτό θα πρέπει να γίνουν στρατηγικές επιλογές, που θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας και, το κυριότερο, θα τη θωρακίσουν απέναντι στις 4 μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα.
Πάγιο αίτημα του ΣΒΕ είναι η δημιουργία ενός μηχανισμού στήριξης της βιομηχανίας για όσο διαρκεί η ενεργειακή κρίσηΠρώτα απ’ όλα, η βιομηχανία μας πρέπει να υποστηριχτεί για να αντιμετωπίσει την άμεση πρόκληση του υψηλού ενεργειακού κόστους. Είναι ένα ζήτημα ζωτικής σημασίας για όλες τις επιχειρήσεις, αφού το κόστος της ενέργειας έχει καταστεί υπέρογκο και οι διακυμάνσεις της τιμής του ρεύματος είναι ανεξέλεγκτες. Βέβαια, είναι δεδομένο ότι η κάθε χώρα ακολουθεί διαφορετικό μοντέλο στήριξης της βιομηχανίας της και η τιμή της ενέργειας βασίζεται στο ενεργειακό μίγμα, τα διαθέσιμα δίκτυα και την προσφερόμενη στήριξη. Χρειάζονται προσεκτικές και στοχευμένες κινήσεις, ώστε η βιομηχανία μας να εξασφαλίσει την ενεργειακή ανεξαρτησία της και να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά της. Πάγιο αίτημα του ΣΒΕ είναι η δημιουργία ενός μηχανισμού στήριξης της βιομηχανίας για όσο διαρκεί η ενεργειακή κρίση, πρακτική που ακολουθεί η -ανταγωνιστική προς εμάς- Βουλγαρία.
Επιπλέον, το πρόβλημα του υψηλού κόστους ενέργειας είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την υπαρξιακή πρόκληση της πράσινης μετάβασης. Όλες οι βιομηχανίες καλούνται να την αντιμετωπίσουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η μετάβαση αυτή καθορίζεται από την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) και προάγει τους σημαντικούς στόχους της αειφορίας και της βιωσιμότητας. Ειδικότερα, θέτει πιεστικά ορόσημα για την επίτευξη συγκεκριμένων περιβαλλοντικών στόχων για το 2030 και 2050, που είναι δύσκολο να υλοποιηθούν και επιβαρύνουν σημαντικά το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων.
Αγορά εργασίας και δεξιότητες
Η δεύτερη μεγάλη πρόκληση που σήμερα αντιμετωπίζουν όλες οι επιχειρήσεις –μαζί και η βιομηχανία– είναι η εύρεση του κατάλληλου προσωπικού με τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες που θα συνάδουν με τις σύγχρονες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας. Πρόκειται για ένα διαρθρωτικό πρόβλημα και χρήζει άμεσης αντιμετώπισης, ιδίως στην περιφέρεια όπου καταγράφεται ακόμα μεγαλύτερη δημογραφική κρίση. Τα κενά σε ανθρώπινο δυναμικό δεν περιορίζονται σε συγκεκριμένες ειδικότητες, αλλά εντοπίζονται σε όλο το εύρος θέσεων και ειδικοτήτων. Ως ΣΒΕ έχουμε εκπονήσει με την Deloitte ειδική μελέτη, που καταλήγει σε ένα πλέγμα 13 σύγχρονων και αποτελεσματικών προτάσεων και βρίσκεται στη διάθεση των αρμόδιων Υπουργείων Εργασίας και Παιδείας, για να την αξιοποιήσουν άμεσα.
Ψηφιακός μετασχηματισμός και Τεχνητή Νοημοσύνη
Το τρίτο μεγάλο ζήτημα που έχουμε μπροστά μας είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός, μια σημαντική πρόκληση στο πλαίσιο του παγκοσμιοποιημένου περιβάλλοντος δραστηριοποίησης των επιχειρήσεων. Πρόκληση που γίνεται ακόμα μεγαλύτερη αν ληφθεί υπ’ όψιν και η αλματώδης πρόοδος της Τεχνητής Νοημοσύνης και των πολλαπλών εφαρμογών της. Όλα αυτά συναποτελούν μια νέα πραγματικότητα, την οποία όλοι οι οργανισμοί θα πρέπει να διαχειριστούν προκειμένου να διασφαλίσουν την επιβίωσή τους και να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους.
Εκσυγχρονισμός υποδομών
Τέλος, για όλους μας αποτελεί κρίσιμο ζητούμενο ο εκσυγχρονισμός των υποδομών του τόπου. Σίγουρα, τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα, τα οποία όμως πρέπει να συνεχιστούν. Στον ΣΒΕ πιστεύουμε ότι δεν μπορεί να υπάρξει ανταγωνιστική βιομηχανία και κοινωνική ευμάρεια χωρίς σύγχρονες υποδομές.
Ειδικότερα για τη Θεσσαλονίκη, η έναρξη λειτουργίας επιτέλους του Μετρό αποτελεί μια πολύ σπουδαία εξέλιξη προς αυτήν την κατεύθυνση. Επόμενο κρίσιμο βήμα για την περαιτέρω ενίσχυση των δυνατοτήτων της πόλης είναι η σύνδεσή του με το αεροδρόμιο Μακεδονία και η επέκταση των συρμών προς τις δυτικές περιοχές, όπου σημειώνεται έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα και μεγάλη συγκέντρωση εταιρειών logistics. Όσον αφορά τον ΟΛΘ, η σύνδεσή του με το σιδηροδρομικό δίκτυο θα έδινε τη λύση στο ζήτημα των πλάγιων μεταφορών, ενώ η ολοκλήρωση του 6ου προβλήτα θα ενίσχυε ακόμα περισσότερο τις συνδυασμένες μεταφορές στην ευρύτερη περιοχή. Επίσης, χρειάζεται να υλοποιηθεί η πολυπόθητη σύνδεσή του με τον αυτοκινητόδρομο.
Τα βήματα αυτά είναι ζωτικής σημασίας για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων και θα συνδράμουν καταλυτικά στην ανάδειξη του ρόλου της Θεσσαλονίκης ως κόμβου logistics, ενισχύοντας περαιτέρω τη γεωπολιτική σημασία της περιοχής.
Στις αρχές του 2025, η έμπρακτη στήριξη και η θωράκιση της βιομηχανίας μας θα πρέπει να βρεθεί ψηλά στον σχεδιασμό της Πολιτείας.Είναι ώρα να κάνουμε τη στρατηγική επιλογή της μετάβασης σε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, όπου η βιομηχανία θα διαδραματίζει εξέχοντα ρόλο, και να πραγματοποιήσουμε με αποφασιστικότητα τα αναγκαία βήματα για να τα καταφέρουμε.
*Η Λουκία Σαράντη είναι Πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ)
