Θεσσαλονίκη: Η «μάχη» για έναν περιφερειακό κόμβο logistics – Τα «αγκάθια» και τα 200 εκατ. ευρώ που πέφτουν στον κλάδο

Ακούστε το άρθρο 8'
13.04.2025 | 08:00
Shutterstock
Η Θεσσαλονίκη διεκδικεί, και όχι άδικα, τον ρόλο του κεντρικού κόμβου μεταφορών και logistics στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η στρατηγική γεωγραφική της θέση, το λιμάνι με διεθνείς διασυνδέσεις και η δυναμική παραγωγική βάση της Κεντρικής Μακεδονίας τη φέρνουν στο επίκεντρο της εφοδιαστικής αλυσίδας. Όμως, για να μετατραπεί αυτή η προοπτική σε πραγματικότητα, απαιτείται ένα συνεκτικό σχέδιο με επενδύσεις στις υποδομές. 

Ένας περιφερειακός κόμβος logistics

Σήμερα, στην Κεντρική Μακεδονία εξελίσσεται το 70% της εθνικής οδικής μεταφορικής κίνησης, ενώ η περιφέρεια παράγει το 25% του αγροτικού ΑΕΠ της χώρας. Αυτό σημαίνει ότι οι ανάγκες μεταφοράς πρώτων υλών, τροφίμων και βιομηχανικών προϊόντων είναι ήδη τεράστιες. Η ζήτηση για χώρους αποθήκευσης, σύγχρονα logistics parks και αποδοτικά δίκτυα διανομής αυξάνεται διαρκώς, όπως υποστήριξε ο Αντιπεριφερειάρχης ME Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Γιουτίκας μιλώντας στο συνέδριο της έκθεσης Logistics & Transport Thessaloniki Expo. «Η περιοχή χρειάζεται περαιτέρω επενδύσεις στις υποδομές της, ώστε να εκτοξευτεί το σύστημα που αφορά την εφοδιαστική αλυσίδα και τις μεταφορές», ανέφερε.

Το ενδιαφέρον των επενδυτών είναι ενδεικτικό: τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας έχει δεχτεί εκατοντάδες αιτήσεις για αδειοδότηση νέων κέντρων logistics, κυρίως στη δυτική Θεσσαλονίκη, την Πέλλα, την Ημαθία, την Πιερία και το Κιλκίς. Η περιοχή του Δήμου Δέλτα –με τις εκτάσεις σε Χαλάστρα και Μάλγαρα– αποκτά επίσης βαρύτητα λόγω της διαθεσιμότητας μεγάλων αγροτεμαχίων που μπορούν να μετατραπούν σε οργανωμένες υποδομές logistics. Ακόμα πιο νότια, η Κατερίνη μπαίνει στον χάρτη λόγω της εγγύτητάς της στην ΠΑΘΕ και της σταδιακής επέκτασης επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Έργα-κλειδιά για τη σύνδεση και αποσυμφόρηση

Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας εστιάζει σε κρίσιμες παρεμβάσεις που θα αναβαθμίσουν την προσβασιμότητα και τη λειτουργικότητα του οδικού δικτύου. Στον οδικό άξονα Θεσσαλονίκη–Έδεσσα, βρίσκεται σε εξέλιξη η φάση δημοπράτησης έργων όπως:

-Αντικατάσταση της γέφυρας του Λουδία, που συνδέει την Ημαθία με τη Θεσσαλονίκη. «Η σημερινή μεταλλική γέφυρα χαρακτηρίζεται ως «ντροπή», καθώς δεν ανταποκρίνεται σε σύγχρονες απαιτήσεις ασφαλείας και φόρτου», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Γιουτίκας.

-Κατασκευή της Ενωτικής Σίνδου, ενός κάθετου άξονα που θα συνδέει την εθνική οδό Θεσσαλονίκης – Έδεσσας με την ΠΑΘΕ. Πρόκειται για έργο πλήρως μελετημένο και χρηματοδοτημένο, που θα διευκολύνει τη διακίνηση φορτηγών και θα αποσυμφορήσει την κυκλοφορία στην ευρύτερη περιοχή της Σίνδου.

-Δύο νέοι κυκλικοί κόμβοι στη Σίνδο, ένας στο ύψος της ΒΙΠΕ και ένας στο ύψος του ΔΙΠΑΕ, που θα ενισχύσουν την κυκλική ροή και θα περιορίσουν την καθυστέρηση των βαρέων οχημάτων.

Η Περιφέρεια έχει ήδη δημοπρατήσει και τη βελτίωση της βόρειας εξόδου της βιομηχανικής περιοχής προς την εθνική οδό Θεσσαλονίκης–Έδεσσας, εξυπηρετώντας εκατοντάδες επιχειρήσεις που καθημερινά μεταφέρουν προϊόντα στην ενδοχώρα ή στο λιμάνι.

Το χρόνιο «αγκάθι» της σύνδεσης λιμανιού – ΠΑΘΕ

Παρά την πρόοδο, παραμένει μια σοβαρή εκκρεμότητα: η οδική σύνδεση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης με την ΠΑΘΕ μέσω του κόμβου Κ16. Το έργο, που αφορά μόλις 500 μέτρα, ακροβατεί εδώ και πέντε χρόνια, δημιουργώντας κυκλοφοριακό χάος στις καθημερινές μετακινήσεις φορτηγών και επιβατικών. Ο κ. Γιουτίκας εξέφρασε την απογοήτευσή του για τις καθυστερήσεις, αν και αναφέρει πως έχουν προχωρήσει πρόσφατα οι απαλλοτριώσεις, γεγονός που γεννά μια ελπίδα για επιτάχυνση. Τόνισε δε ότι και η Εγνατία Οδός οφείλει να κινηθεί ταχύτερα.

Χρηματοδοτικά εργαλεία 200 εκατ. ευρώ για logistics

Σε μια στρατηγική κίνηση ενίσχυσης του κλάδου, η ΠΚΜ ετοιμάζεται να ανακοινώσει –αμέσως μετά το Πάσχα– δύο νέα προγράμματα ΕΣΠΑ ύψους 200 εκατ. ευρώ. Τα προγράμματα θα επιδοτούν με 50% τις κτιριακές εγκαταστάσεις και τον μηχανολογικό εξοπλισμό επιχειρήσεων logistics, προσφέροντας σημαντικό κίνητρο σε νέες και υφιστάμενες εταιρείες να επενδύσουν στην περιοχή. Η δράση αυτή δεν αφορά μόνο την αύξηση της αποθηκευτικής ικανότητας αλλά και τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό, την αυτοματοποίηση και την ενεργειακή αναβάθμιση των υποδομών. Η ανάγκη της αγοράς για σύγχρονα κέντρα logistics και αποθήκευσης είναι επιτακτική, καθώς οι απαιτήσεις του εμπορίου συνεχώς αυξάνονται.

Η επόμενη μέρα – Ποιες προϋποθέσεις χρειάζονται

Η Θεσσαλονίκη έχει τα βασικά συστατικά για να εξελιχθεί σε διεθνές διαμετακομιστικό κέντρο:

1. Γεωγραφική θέση: Πύλη εισόδου από τη Δυτική Ευρώπη προς τα Βαλκάνια, την Τουρκία και τη Μέση Ανατολή.

2. Λιμάνι με διεθνή διασύνδεση, σε φάση ιδιωτικής ανάπτυξης και με αυξανόμενο ρόλο στις θαλάσσιες εμπορευματικές μεταφορές.

3. Βιομηχανική βάση στην ευρύτερη περιοχή με ενεργές εξαγωγές και αγροτοβιομηχανική παραγωγή.

4. Αυξημένο ενδιαφέρον επενδυτών, τόσο για αποθήκες όσο και για διεθνοποιημένες αλυσίδες διανομής.

Στην προοπτική της Θεσσαλονίκης να μετατραπεί σε έναν από τους πλέον ενεργούς διαμετακομιστικούς κόμβους της Νοτιοανατολικής Ευρώπης δίνει έμφαση ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Φορτηγών Αυτοκινητιστών Ελλάδας (ΟΦΑΕ), Απόστολος Κενανίδης. Όπως τόνισε, η πόλη διαθέτει σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως η εγγύτητά της σε μεγάλες αγορές, το εξαγωγικό της λιμάνι, η δυνατότητα ανάπτυξης του σιδηροδρομικού της δικτύου, καθώς και οι οργανωμένες βιομηχανικές περιοχές. «Τα φορτηγά αποτελούν την “ραχοκοκαλιά” της εφοδιαστικής αλυσίδας. Χωρίς αυτά, τα logistics δεν μπορούν να λειτουργήσουν. Οφείλουμε να καταστήσουμε τη Βόρεια Ελλάδα κεντρικό σημείο για το εμπόριο και τις μεταφορές διεθνώς», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Κενανίδης.

Από την πλευρά του, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Στέλιος Αγγελούδης -ο οποίος έχει διατελέσει στο παρελθόν πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΟΛΘ ΑΕ- αναφέρθηκε στη στρατηγική σημασία της πόλης, τονίζοντας όμως και τις χρόνιες καθυστερήσεις σε κρίσιμα έργα, όπως η επέκταση του 6ου προβλήτα στο λιμάνι και η αναβάθμιση των υποδομών για το συμβατικό φορτίο. «Πιστεύω πως η επέκταση πρέπει να προχωρήσει επιτέλους. Δυστυχώς, όλα αυτά τα χρόνια δεν αξιοποιήσαμε διακρατικές συνεργασίες για να ενισχύσουμε το σιδηροδρομικό δίκτυο προς Σκόπια και Βελιγράδι. Συζητάμε πάνω από δεκαπέντε χρόνια για τη δημιουργία του logistic center στην περιοχή του Γκόνου, χωρίς να έχουμε δει ουσιαστικά βήματα», υπογράμμισε ο κ. Αγγελούδης.

Σύμφωνα με εκπροσώπους του επιχειρηματικού κόσμου και όχι μόνο, η Θεσσαλονίκη έχει όλες τις δυνατότητες για να καταστεί ένας κορυφαίος διαμετακομιστικός κόμβος στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η στρατηγική της γεωγραφική θέση, οι συνεχείς επενδύσεις στις υποδομές και η αναγνώριση του ρόλου του κλάδου των logistics ως καταλύτη για την οικονομική ανάπτυξη, είναι τα κλειδιά για την επίτευξη αυτού του στόχου. Οι νέες υποδομές και τα επιδοτούμενα προγράμματα είναι εργαλεία που θα επιτρέψουν στην περιοχή να εξελιχθεί σε μια από τις πιο ανταγωνιστικές και αποδοτικές περιοχές για το διεθνές εμπόριο στην Ευρώπη.

Ωστόσο, όπως υπογραμμίζουν στα Μακεδονικά Νέα παράγοντες της αγοράς, οι καθυστερήσεις σε κρίσιμα έργα, όπως η σύνδεση του λιμανιού με την ΠΑΘΕ, αναδεικνύουν τις προκλήσεις που ακόμη παραμένουν. Η ταχύτητα στην υλοποίηση των έργων και η συνεργασία όλων των αρμοδίων φορέων είναι καθοριστική για το μέλλον της Θεσσαλονίκης ως διεθνούς κόμβου εμπορίου και μεταφορών. Απαιτείται συνεπώς ένα ενοποιημένο σχέδιο μεταφορών και εφοδιαστικής, με συνεργασία όλων των φορέων – Περιφέρειας, Υπουργείου Υποδομών, Εγνατίας Οδού, ΟΛΘ και ιδιωτών. 

Δήμητρα Τάγκα