Ο αστικός αμπελώνας και το κρασί «Γοργόνα» - Ενδεχόμενο αξιοποίησής του και για πολιτικούς γάμους
Ο πρώτος αστικός βιολογικός αμπελώνας στην Ελλάδα δημιουργήθηκε το 2013 από τον δήμο Θεσσαλονίκης, επί δημαρχίας Γιάννη Μπουτάρη, σε συνεργασία με το Εργαστήριο Αμπελουργίας της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ και το Κτήμα Γεροβασιλείου. Ο αμπελώνας βρίσκεται στην περιοχή της Δόξας, απέναντι από το Καυτανζόγλειο Στάδιο, στον χώρο όπου λειτουργούσε παλαιότερα το μηχανουργείο του δήμου, μεταξύ των οδών Αγίου Δημητρίου, Καυτανζόγλου, Τζοβαροπούλου και Τήλου.
Σε μία έκταση δύο στρεμμάτων, καλλιεργούνται τέσσερις οινοποιήσιμες ποικιλίες: ρομπόλα και μαλαγουζιά για λευκό κρασί και αγιωργίτικο και ξινόμαυρο για ερυθρό.
Ο χώρος φιλοξενεί επίσης λαχανόκηπο, όπου κάτοικοι καλλιεργούν τα δικά τους λαχανικά, καθώς και έναν οπωρώνα, με περίπου 80 με 90 δέντρα, που προορίζονται για εκπαιδευτικούς σκοπούς, υποδεχόμενος σχολικές επισκέψεις και δράσεις εξοικείωσης των μαθητών με τη φύση.
Όπως σημειώνει στα «Μακεδονικά Νέα» ο αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος, Διαχείρισης και Ανάπτυξης Αστικού Πρασίνου, Βασίλης Διαμαντάκης, ο χώρος έχει αναβαθμιστεί αισθητικά με νέα περίφραξη, ένα καινούργιο κιόσκι και παγκάκια, ενώ εκεί πραγματοποιούνται διάφορες εκδηλώσεις, με το ενδεχόμενο να αξιοποιηθεί και για πολιτικούς γάμους από το ερχόμενο καλοκαίρι.
Η ετήσια συγκομιδή των σταφυλιών καταλήγει στην παραγωγή του κρασιού της πόλης, ήδη από το 2016, με την επωνυμία «Γοργόνα». Το όνομα και το σήμα του κρασιού επιλέχθηκαν μέσα από διαγωνισμό μεταξύ φοιτητών του Πανεπιστημίου, επί δημαρχίας Γιάννη Μπουτάρη. Η οινοποίηση και η εμφιάλωση πραγματοποιείται κάθε χρόνο στο Κτήμα Γεροβασιλείου και η φετινή παρτίδα -που αναμένεται να φτάσει στον δήμο μετά το Πάσχα- υπολογίζεται, όπως κάθε χρόνο, μεταξύ 500 και 700 φιαλών.
Ο δήμος Θεσσαλονίκης συμμετέχει ενεργά στο παγκόσμιο δίκτυο πόλεων με αστικούς αμπελώνες Urban Vineyards Association (UVA), πλάι σε πόλεις όπως το Τορίνο, το Παρίσι, η Βενετία, το Μιλάνο, η Λυών και η Νέα Υόρκη. Είναι ο μοναδικός ελληνικός δήμος που διαθέτει τέτοιον αμπελώνα. Το περασμένο καλοκαίρι του 2024 φιλοξένησε και τη σχετική ετήσια συνάντηση του δικτύου, κατά την οποία πραγματοποιήθηκε διαγωνισμός κρασιού με τη συμμετοχή όλων των δήμων.
«Θέλουμε να δημιουργήσουμε και δεύτερο αμπελώνα, αλλά ακόμη δεν έχει βρεθεί ο κατάλληλος χώρος», αναφέρει ο κ. Διαμαντάκης, επισημαίνοντας ότι η πρόθεση του δημάρχου είναι δεδομένη.
«Θερμαϊκός Χρυσός»: Η πρώτη παραγωγή εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου
Μία ακόμη νέα σελίδα για την πόλη άνοιξε, με την πρώτη συγκομιδή ελαιόκαρπων από τα ελαιόδεντρα της Θεσσαλονίκης, που κατέληξε στην -δοκιμαστική- παραγωγή εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου. Συνολικά συγκεντρώθηκαν 1.360 κιλά ελιές, από τις οποίες προέκυψαν 157 λίτρα ελαιόλαδο, με εξαιρετικά χαμηλή οξύτητα, μόλις 0,38.
«Το λάδι αναλύθηκε σε εξειδικευμένο εργαστήριο για να εξεταστούν τα μέταλλα και η οξύτητά του και βρέθηκε σε εξαιρετικά επίπεδα», αναφέρει ο αντιδήμαρχος. Το ελαιόλαδο εμφιαλώθηκε σε πιστοποιημένο ειδικό κέντρο τυποποίησης, όπου πραγματοποιήθηκε και διπλή διήθηση. Όπως λέει, «όσοι το δοκίμασαν είπαν ότι βγήκε πάρα πολύ ωραίο».
Το προϊόν διατέθηκε κυρίως στο Κοινωνικό Παντοπωλείο του δήμου, σε φιάλες του ενός λίτρου, ενώ μέρος του πήγε χύμα στους παιδικούς σταθμούς για τις ανάγκες μαγειρικής. Το λάδι φέρει την ονομασία «Θερμαϊκός Χρυσός», μία ετικέτα που σχεδιάστηκε, σε εθελοντική βάση, από φοιτητές και καθηγητές του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας, στη Θεσσαλονίκη.
Η προσπάθεια πραγματοποιήθηκε χωρίς οικονομικό κόστος για τον δήμο. «Ούτε ένα ευρώ δεν κόστισε όλη αυτή η διαδικασία», τονίζει ο κ. Διαμαντάκης και προσθέτει πως «όλα έγιναν με χορηγίες και εθελοντική εργασία, όπως και για το κρασί. Έχουμε 2 με 3 υπαλλήλους που προσέχουν το αμπέλι και η εμφιάλωση και η οινοποίησή του γίνεται δωρεάν από το Κτήμα Γεροβασιλείου».
Η συγκομιδή έγινε από ελαιόδεντρα που βρίσκονται διάσπαρτα σε διάφορα σημεία της πόλης, όπως επί της οδού Αγγελάκη, στην Παραλία, στο Δημαρχείο, στα Κάστρα, στην Πυλαία, στην Τριανδρία και ακόμη και στην πανεπιστημιούπολη απέναντι από τη Φιλοσοφική Σχολή. Συνολικά, σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο, σε όλη τη Θεσσαλονίκη έχουν εντοπιστεί περίπου 620 ελαιόδεντρα, από τα οποία αξιοποιούνται μέχρι στιγμής περίπου 150 με 200. «Το καλό είναι ότι μας παίρνουν δημότες και μας λένε να πάμε να μαζέψουμε και ελιές από ελαιόδεντρα από οικοδομές και εμείς πάμε και το κάνουμε», σημειώνει ο κ. Διαμαντάκης.
Πηγή: Shutterstock
Ο δήμος προχώρησε φέτος σε κλάδευση των ελαιόδεντρων με στόχο την καλύτερη καρποφορία τους για την επόμενη χρονιά, ενώ έχει γίνει εφαρμογή και βιολογικής καταπολέμησης των ασθενειών που τα προσβάλλουν, καθώς έχουν τοποθετηθεί σε αυτά οικολογικές παγίδες για την καταπολέμηση του δάκου.
