Νικος Αυλωνας, προεδρος Κεντρου Αειφοριας (CSE)

Η βιωσιμότητα είναι στρατηγική επιλογή στη νέα επιχειρηματική πραγματικότητα

Ακούστε το άρθρο 8'
21.04.2025 | 21:00
Κεντρικό πυλώνα στη στρατηγική των επιχειρήσεων αποτελούν και το 2025 η βιώσιμη ανάπτυξη και τα κριτήρια ESG.

Όπως επισημαίνει σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Νίκος Αυλώνας, πρόεδρος Κέντρου Αειφορίας (CSE) και επισκέπτης καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, «η υποχρεωτική συμμόρφωση με την ευρωπαϊκή οδηγία CSRD θα αγγίξει περισσότερες από 20.000 εταιρείες πανευρωπαϊκά - και σχεδόν όλες τις μεγάλες και μεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις».

Την ίδια στιγμή, η βιωσιμότητα και τα κριτήρια ESG καθίστανται βασικό κομμάτι της επίσημης επιχειρηματικής αξιολόγησης. Σύμφωνα με τον κ. Αυλώνα, ελληνικές τράπεζες, επενδυτικά κεφάλαια και διεθνείς φορείς υπολογίζουν συστηματικά τα ρίσκα των ESG κριτηρίων προτού αποφασίσουν για δάνεια ή επενδύσεις, γεγονός που μπορεί να βελτιώσει ή να δυσχεράνει σημαντικά την πρόσβαση των επιχειρήσεων σε ρευστότητα. «Όλο και περισσότερο, ευρωπαϊκά όργανα, όπως της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και άλλων ευρωπαϊκών θεσμών συνδέουν ευθέως τη χρηματοδότηση με συγκεκριμένες επιδόσεις σε ESG δείκτες. Έτσι, εταιρείες που διαθέτουν υψηλά ESGRatings εξασφαλίζουν όχι μόνο χαμηλότερο κόστος δανεισμού, αλλά και ενισχύουν την αξία του brand τους, προσελκύοντας περισσότερους επενδυτές ή και καλύτερες συνθήκες χρηματοδότησης» τονίζει ο πρόεδρος του Κέντρου Αειφορίας (CSE).

Εστιάζοντας στη σύνδεση βιωσιμότητας και κερδοφορίας, ο ίδιος υπογραμμίζει ότι η 12η ετήσια έρευνα του Κέντρου Αειφορίας (CSE) έδειξε ότι οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα με υψηλά ESGratings (σε 3 διαφορετικά και ανεξάρτητα Ratings) προσελκύουν περισσότερους επενδυτές, επωφελούνται από χαμηλότερο κόστος δανεισμού και έχουν υψηλή κερδοφορία σε σχέση με άλλες εταιρείες. Ιδιαίτερα στη βιομηχανία και την ενέργεια, η μετάβαση σε πράσινες τεχνολογίες και μεθόδους παραγωγής, μαζί με τη συνεχή καινοτομία, συνεισφέρει στην κερδοφορία. Αντίθετα, κλάδοι όπως το εμπόριο πολλών ειδών και τα τυχερά παιχνίδια δεν έχουν εντάξει ακόμη στρατηγικά ταESG πρότυπα, με αποτέλεσμα να μένουν πίσω σε κρίσιμους δείκτες οικονομικής απόδοσης και ελκυστικότητας προς επενδυτές.

Σύμφωνα με τον κ. Αυλώνα, στην Ελλάδα το ποσοστό των επιχειρήσεων που εκδίδουν εκθέσεις βιωσιμότητας είναι χαμηλό, σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Από την έρευνα του Κέντρου Αειφορίας (CSE) προκύπτει ότι μόνο 160 εταιρείες συμμορφώνονται. «Χρειάζεται περαιτέρω ενημέρωση και καθοδήγηση, ιδιαίτερα σε μεγάλες και μεσαίες οικογενειακές εταιρείες» αναφέρει ο κ. Αυλώνας. Ταυτόχρονα συμπληρώνει ότι οι πρωτοβουλίες του Κέντρου Αειφορίας (CSE), που φέτος κλείνει 20 χρόνια παγκόσμιας πρωτοπορίας, με υπηρεσίες όπως η παροχή πιστοποιημένης εκπαίδευσης σε περισσότερα από 10.000 στελέχη επιχειρήσεων σε 90 χώρες, οι ολοκληρωμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες για ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG και οι ετήσιες έρευνές του συμβάλλουν σημαντικά στην ανάπτυξη κουλτούρας βιωσιμότητας.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Νίκου Αυλώνα, προέδρου Κέντρου Αειφορίας (CSE) και επισκέπτη καθηγητή στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και την Μαρία Τσιβγέλη

ΕΡ: Ποιες είναι οι τάσεις που θα επικρατήσουν στον τομέα του ESG και της βιώσιμης ανάπτυξης το 2025 για επιχειρήσεις και οργανισμούς;

ΑΠ: Το 2025, η βιώσιμη ανάπτυξη και τα κριτήριαESG αποτελούν πλέον κεντρικό πυλώνα στη στρατηγική των επιχειρήσεων. Η υποχρεωτική συμμόρφωση με την ευρωπαϊκή οδηγία CSRD θα αγγίξει περισσότερες από 20.000 εταιρείες πανευρωπαϊκά - και σχεδόν όλες τις μεγάλες και μεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις.

Οι συστημικές απειλές, όπως η κλιματική κρίση και οι κοινωνικές ανισότητες, απαιτούν ενεργή και αποτελεσματική διαχείριση των ESG κριτηρίων από τους οργανισμούς και εταιρείες και ενσωμάτωσή τους στην συνολική αξιολόγηση της αξίας και ανθεκτικότητας τους.

Επίσης η τεχνητή νοημοσύνη ΑΙ θα καταστεί ζωτικής σημασίας για την επεξεργασία και την ανάλυση του μεγάλου όγκου των δεδομένων και θα βοηθήσουν στον εντοπισμό των τάσεων και τη λήψη πιο άμεσων και αξιόπιστων αποφάσεων

Τέλος, η εκπαίδευση και η εξειδικευμένη κατάρτιση των μελών ΔΣ και άλλων στελεχών καθώς και των εργαζομένων θα αποτελέσουν κλειδί για την εδραίωση μιας ισχυρής κουλτούρας βιωσιμότητας σε όλους τους τομείς.

ΕΡ: Πώς επηρεάζουν τα κριτήρια ESG τις επιχειρήσεις και τη χρηματοδότησή τους;

ΑΠ: Σήμερα, η βιωσιμότητα παύει να είναι «καλή πρακτική» και καθίστανται βασικό κομμάτι της επίσημης επιχειρηματικής αξιολόγησης. Ελληνικές τράπεζες, επενδυτικά κεφάλαια και διεθνείς φορείς υπολογίζουν συστηματικά τα ρίσκα των ESG κριτηρίων προτού αποφασίσουν για δάνεια ή επενδύσεις, γεγονός που μπορεί να βελτιώσει ή να δυσχεράνει σημαντικά την πρόσβαση των επιχειρήσεων σε ρευστότητα.

Όλο και περισσότερο, ευρωπαϊκά όργανα, όπως της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και άλλων ευρωπαϊκών θεσμών συνδέουν ευθέως τη χρηματοδότηση με συγκεκριμένες επιδόσεις σε ESG δείκτες. Έτσι, εταιρείες που διαθέτουν υψηλά ESGRatings εξασφαλίζουν όχι μόνο χαμηλότερο κόστος δανεισμού, αλλά και ενισχύουν την αξία του brand τους, προσελκύοντας περισσότερους επενδυτές ή και καλύτερες συνθήκες χρηματοδότησης.

ΕΡ: Η ετήσια έρευνα που πραγματοποιήθηκε έδειξε ότι στην Ελλάδα εκδίδονται ετησίως εκθέσεις βιώσιμης ανάπτυξης από 160 εταιρείες και οργανισμούς. Είστε ικανοποιημένος από το συγκεκριμένο ποσοστό και αν όχι, πείτε μας γιατί είναι τόσο χαμηλό;

ΑΠ: Παρότι το γεγονός ότι 160 εταιρείες εκδίδουν εκθέσεις βιώσιμης ανάπτυξης στην χώρα μας, το νούμερο αυτό παραμένει χαμηλό σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Μέχρι πρόσφατα, η έλλειψη υποχρεωτικότητας εξηγούσε μέρος του προβλήματος. Ωστόσο, με την εφαρμογή της οδηγίας CSRD, τα περιθώρια στενεύουν για όσους καθυστερούν ενώ αντίστοιχα δεν φαίνεται τα διοικητικά στελέχη των ελληνικών επιχειρήσεων και ειδικά οι CEOs και CFOs να έχουν κατανοήσει πλήρως την σημασία της ενσωμάτωσης της βιώσιμης ανάπτυξης στις λειτουργίες και εταιρική στρατηγική.

Η πραγματικότητα δείχνει πως ένα μικρό σχετικά ποσοστό των ελληνικών επιχειρήσεων που καλούνται να συμμορφωθούν, το πράττουν ουσιαστικά και σύμφωνα με τις διεθνείς πρακτικές. 'Αρα, χρειάζεται περαιτέρω ενημέρωση και καθοδήγηση, ιδιαίτερα σε μεγάλες και μεσαίες οικογενειακές εταιρείες. Σ' αυτό το πεδίο, οι πρωτοβουλίες του Κέντρου Αειφορίας (CSE), που φέτος κλείνει 20 χρόνια παγκόσμιας πρωτοπορίας, με υπηρεσίες όπως η παροχή πιστοποιημένης εκπαίδευσης σε περισσότερα από 10.000 στελέχη επιχειρήσεων σε 90 χώρες, οι ολοκληρωμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες για ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG και οι ετήσιες έρευνές του συμβάλλουν σημαντικά στην ανάπτυξη κουλτούρας βιωσιμότητας.

ΕΡ: Ποιους κλάδους αντιπροσωπεύουν οι κορυφαίες επιχειρήσεις στην εφαρμογή βιώσιμων πρακτικών; Ποιοι είναι οι κλάδοι ουραγοί;

ΑΠ: Πρωταγωνιστές στην υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών είναι κλάδοι που δέχονται έντονη ρυθμιστική και επενδυτική πίεση, όπως η ενέργεια, οι κατασκευές, οι τράπεζες και η βαριά βιομηχανία. Εκεί, η έκθεση σε κινδύνους και οι συστημικές αλλαγές καθιστούν αναγκαία τη συμμόρφωση με αυστηρά ESG πρότυπα.

Στον αντίποδα, οι κλάδοι του λιανικού εμπορίου, των υπηρεσιών εστίασης και των τυχερών παιχνιδιών εμφανίζουν μειωμένη ωριμότητα σε ζητήματα εφαρμογής των κριτηρίων ESG Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στην έλλειψη προσανατολισμού στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα, στη χαμηλή εκπαίδευση γύρω από τις σχετικές απαιτήσεις, καθώς και σε λιγότερα κίνητρα από πλευράς θεσμικών επενδυτών.

ΕΡ: Σε ποιο βαθμό η βιωσιμότητα συνδέεται με την κερδοφορία; Η έρευνα έδειξε ότι οι εταιρείες με υψηλά ESGratings είναι πιο κερδοφόρες. Μπορείτε να μας εξηγήσετε γιατί συμβαίνει αυτό;

ΑΠ: Η σύνδεση μεταξύ βιωσιμότητας και κερδοφορίας είναι πλέον σαφής και τεκμηριωμένη από πολλές διεθνείς έρευνες. Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα του Κέντρου Αειφορίας (CSE) Επιχειρήσεις στην Ελλάδα με υψηλά ESGratings (σε 3 διαφορετικά και ανεξάρτητα Ratings) προσελκύουν περισσότερους επενδυτές, επωφελούνται από χαμηλότερο κόστος δανεισμού και έχουν σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνάς μας υψηλή κερδοφορία σε σχέση με άλλες εταιρείες.

Ιδιαίτερα στη βιομηχανία και την ενέργεια, η μετάβαση σε πράσινες τεχνολογίες και μεθόδους παραγωγής, μαζί με τη συνεχή καινοτομία, συνεισφέρει στην κερδοφορία. Αντίθετα, κλάδοι όπως το εμπόριο πολλών ειδών και τα τυχερά παιχνίδια δεν έχουν εντάξει ακόμη στρατηγικά τα ESG πρότυπα, με αποτέλεσμα να μένουν πίσω σε κρίσιμους δείκτες οικονομικής απόδοσης και ελκυστικότητας προς επενδυτές.

ΕΡ: Τα αποτελέσματα της έρευνας καταδεικνύουν την ανάγκη για πιο στοχευμένες στρατηγικές βιώσιμης ανάπτυξης και ενίσχυσης διαφάνειας. Πώς μπορεί αυτός ο στόχος να επιτευχθεί και τι δράσεις αναλαμβάνει το Κέντρο Αειφορίας (CSE);

ΑΠ: Η ενίσχυση της διαφάνειας και η υιοθέτηση στοχευμένων στρατηγικών βιώσιμης ανάπτυξης στηρίζονται κυρίως σε τρεις πυλώνες: αξιόπιστα ESGRatings, εξειδικευμένη εκπαίδευση στελεχών και ολοκληρωμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες. Το Κέντρο Αειφορίας (CSE) που παρότι ξεκίνησε στην Ελλάδα το 2005, σήμερα έχει διεθνή παρουσία σε 5 ηπείρους, αναλαμβάνει δράση σε όλα αυτά τα μέτωπα, προσφέροντας:

Βελτίωση ESGRatings για εταιρείες και οργανισμούς, βασισμένα σε ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα (GRI, TCFD, ESRS,CDP, S&P 500).

Εκπαιδευτικά προγράμματα σε 90 χώρες και πιστοποιήσεις σε επαγγελματίες της βιωσιμότητας και κυκλικής οικονομίας

Καινοτόμες Συμβουλευτικές υπηρεσίες για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση στρατηγικών βιωσιμότητας, την δημοσίευση ετήσιων εκθέσεων ΕSG και την πλήρη ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στις λειτουργίες και εφοδιαστική αλυσίδα με στόχο την βελτίωση της αξίας της εταιρείας και ανταγωνιστικότητας της.

ΕΡ: Πώς υλοποιείται η εναρμόνιση ευρωπαϊκών πολιτικών για την βιώσιμη ανάπτυξη στην ελληνική νομοθεσία; Υπάρχουν ελεγκτικοί μηχανισμοί για την αποτελεσματική εφαρμογή τους σε επιχειρήσεις και οργανισμούς στην Ελλάδα; Τι πρέπει να γίνει σε αυτό το πλαίσιο;

ΑΠ: Η Ελλάδα έχει αρχίσει να ενσωματώνει την οδηγίαCSRD και άλλες ευρωπαϊκές οδηγίες, με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και την Τράπεζα της Ελλάδος να πρωτοστατούν στην εφαρμογή τους.

Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω ενίσχυση των εποπτικών μηχανισμών και μεγαλύτερη καθοδήγηση στις μεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες δυσκολεύονται περισσότερο να προσαρμοστούν. Επιπλέον, χρειάζονται πιο ισχυρά θεσμικά κίνητρα (φορολογικά, χρηματοδοτικά) που θα επιταχύνουν τη μετάβαση σε βιώσιμες πρακτικές, ώστε όλες οι επιχειρήσεις - ειδικά οι μικρομεσαίες - να συμμετάσχουν αποτελεσματικά στην πράσινη μετάβαση δεδομένου ότι ήδη τα μισά επενδυτικά κεφάλαια παγκοσμίως έχουν δεσμευτεί προς την ίδια κατεύθυνση.

Το Κέντρο Αειφορίας (CSE) γιορτάζει το 2025 είκοσι χρόνια δράσης στην Ελλάδα και σε 30 χώρες παγκοσμίως, υποστηρίζοντας με εκπαίδευση και συμβουλευτική περισσότερους από 130 οργανισμούς - μεταξύ αυτών και FORTUNE 500 εταιρείες - στην ενσωμάτωση στρατηγικών ESG, Net-Zero και κυκλικής οικονομίας. Μέχρι σήμερα, πάνω από 10.000 επαγγελματίες έχουν συμμετάσχει στα προγράμματα του CSE, ενισχύοντας την παγκόσμια κοινότητα της βιωσιμότητας.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ