Μόλις 100 περίπτερα στη Θεσσαλονίκη
Πιο συγκριμένα, στη χώρα μας το 2010 λειτουργούσαν σύμφωνα με έρευνα της NIelsenIQ, 9.904 περίπτερα, ενώ το 2023 αυτά τα σημεία, δείγματα μικροεπιχειρηματικότητας, ανήλθαν πανελλαδικά σε μόλις 4.358, μια μείωση της τάξης του 56%.
Στη Θεσσαλονίκη στο σύνολο του Νομού, όταν η μορφή αυτού του είδους επιχειρηματικότητας βρισκόταν στο απόγειο της στις αρχές του 21ου αιώνα, λειτουργούσαν 1.000 περίπτερα.
Σύμφωνα με στοιχεία του Σωματείου Ενοικιαστών Περιπτέρων Νομού Θεσσαλονίκης, από το 2010 άρχισε να καταγράφεται ραγδαία μείωση στον αριθμό τους με αποτέλεσμα σήμερα να λειτουργούν λίγο περισσότερα από 200, σε επίπεδο Νομού.
Ειδικότερα στον Δήμο Θεσσαλονίκης σήμερα λειτουργούν μόλις 100 περίπτερα με τη μείωση να αγγίζει το 80% και να υπάρχει αυξητική τάση.
Γιατί συρρικνώνεται ο κλάδος
Οι βασικοί λόγοι της μείωσης των περιπτέρων είναι οι μεγάλες αλλαγές στο φορολογικό πλαίσιο που διέπουν τη λειτουργία τους και κυρίως στο περιορισμένο κέρδος που έχουν για τα διατιμημένα προϊόντα που πωλούν (π.χ καπνικά).
Επιπλέον, η αύξηση στα λειτουργικά κόστη ήταν ραγδαία, καθώς έχουν υποχρεωθεί οι ελεύθεροι επαγγελματίες περιπτεράδες σε εφαρμογή σειράς νέων μέτρων, χωρίς να ληφθεί υποψιν η ιδιομορφία αυτού του είδους επιχείρησης. Για παράδειγμα η καθολική υποχρέωση σε χρήση pos συνοδεύτηκε από υψηλές τραπεζικές χρεώσεις, εκμηδενίζοντας τα περιθώρια κέρδους.
Ταυτόχρονα, οι νομοθετικές ρυθμίσεις του 2012 και 2014 μεταβίβασαν την ευθύνη λειτουργίας του θεσμού στην αυτοδιοίκηση πρώτου βαθμού. Κάποιοι Δήμοι, εισήγαγαν υψηλές χρεώσεις για την αδειοδότηση των περιπτέρων, με αποτέλεσμα πολλοί δικαιούχοι να αποποιηθούν των δικαιωμάτων τους.
Την τελευταία δεκαετία η επιλογή όλων των διοικήσεων του Δήμου για κατάργηση και αποψίλωση των περιπτέρων έχει σοβαρές συνέπειες και οδηγεί σε αδυναμία επιβίωσης του κλάδου.
Επιπλέον πλήγμα για τον συγκεκριμένο κλάδο αποτελεί η ύπαρξη αλυσίδων καταστημάτων ψιλικών με καφέ η οποία επιδείνωσε το πρόβλημα καθώς πολλά περίπτερα δεν αντέχουν αυτού του είδους τον ανταγωνισμό και οδηγούνται σε λουκέτο.
Η ιστορία της «πατέντας» των περιπτέρων
Τα περίπτερα έχουν τις ρίζες τους στον 19ο αιώνα, όταν κάνουν την εμφάνισή τους τα πρώτα μικρά καπνοπωλεία. Το ελληνικό κράτος σχεδίαζε να ρυθμίσει τη δυνατότητα πώλησης καπνικών προϊόντων αντικαθιστώντας τους πλανόδιους λιανοπωλητές καπνού με τη λειτουργία τους. Επιπλέον μετά τον ατυχή πόλεμο του 1897, αλλά ειδικότερα με το τέλος των βαλκανικών πολέμων, οι άδειες περιπτέρων δίνονταν σε ανάπηρους στρατιώτες, ώστε αυτοί να έχουν ένα μέσο βιοπορισμού. Αυτό συνεχίστηκε για δεκαετίες καθώς ακολούθησε σειρά πολεμικών γεγονότων, από τη μικρασιατική εκστρατεία το 1919 έως τα γεγονότα στην Κύπρο το 1974. Έτσι τα περίπτερα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής κουλτούρας για περισσότερο από έναν αιώνα.
Στη Θεσσαλονίκη το πρώτο περίπτερο λειτουργούσε μετά την απελευθέρωση της πόλης επί της Βασιλέως Γεωργίου, ενώ βρίσκεται εκεί μέχρι και σήμερα όντας το μικρότερο διατηρητέο μνημείο της. Μάλιστα υπάρχει πρόταση από το Σωματείο Ενοικιαστών Περιπτέρων Νομού Θεσσαλονίκης, ώστε σε αυτό τον μικρό χώρο να λειτουργήσει μουσειακή έκθεση για την ιστορία της επιχείρησης των περιπτέρων, αυτής της ελληνικής πατέντας, ώστε και να αξιοποιηθεί και ανακαινιστεί το πρώτο περίπτερο της πόλης, το οποίο με αυτό τον τρόπο θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο τουριστικού ενδιαφέροντος, τη στιγμή μάλιστα που γειτνιάζει με το δημαρχιακό μέγαρο Θεσσαλονίκης.
«Θέλουμε και μπορούμε να διατηρήσουμε τον ελληνικό θεσμό που λέγεται περίπτερο»
Σε δήλωση του στα Μακεδονικά Νέα ο αντιπρόεδρος του Σωματείου Ενοικιαστών Περιπτέρων Νομού Θεσσαλονίκης, κ. Λάζαρος Πίτκας, αναφέρει πως «νέοι άνθρωποι αποφασίζουμε να επενδύσουμε στα περίπτερα της Θεσσαλονίκης και να αναπτύξουμε την έννοια της μικροεπιχειρηματικότητας μέσα από το συγκεκριμένο δίκτυο. Αυτό έχει πολλαπλά ωφέλη με κοινωνικό πρόσημο. Για παράδειγμα οι κάτοχοι των αναπηρικών περιπτέρων λαμβάνουν μια πολύτιμη για αυτούς οικονομική ενίσχυση, οι Δήμοι εισπράττουν έσοδα μέσω των δημοτικών τελών και αποζημιώσεων, ενώ το καταναλωτικό κοινό εξυπηρετείται σε τοποθεσίες και σε ημέρες και ώρες που δεν έχει άλλες επιλογές εξυπηρέτησης για τα αγαθά που το ενδιαφέρουν. Δυστυχώς ως επιχειρηματίες περιπτερούχοι βρισκόμαστε μπροστά σε προβλήματα που μας κάνουν να αγωνιούμε για το μέλλον αυτής της επιχείρησης. Ζητάμε με σεβασμό στην πόλη και στην εύρυθμη λειτουργία της να σταματήσουν οι καταργήσεις των θέσεων περιπτέρων. Επιδιώκουμε μέσα από διάλογο τη διαμόρφωση ενός κανονιστικού πλαισίου λειτουργίας, βιώσιμου για τις επιχειρήσεις μας.
Συμφωνούμε να καταβάλουμε δημοτικά τέλη αλλά εκλογικευμένα και με δικαιοσύνη, έναντι άλλων επαγγελματικών ομάδων. Θέλουμε να συνεισφέρουμε με κάθε τρόπο στον οικονομικό κύκλο της πόλης μας και να τη βοηθήσουμε στην ανάπτυξη της τουριστικά, εμπορικά, πολιτιστικά. Άλλωστε είμαστε αρωγοί όπου μπορούμε για να διευκολύνουμε και να συμβάλλουμε σε μια πορεία ποιοτικής αναβάθμισης της πόλης μας. Μπορεί να είμαστε πολύ μικροί, λειτουργώντας σε καταστήματα των τεσσάρων τετραγωνικών, θεωρούμε όμως πως είμαστε πολύ χρήσιμοι. Συμπερασματικά και θέλουμε και μπορούμε να διατηρήσουμε τον ελληνικό θεσμό που λέγεται περίπτερο, αρκεί οι τοπικές αλλά και εθνικές ηγεσίες με τις επιλογές τους να μην μας οδηγήσουν στην αντίθετη κατεύθυνση».
