Ο συγκεκριμένος κλάδος Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) είναι από τους πλέον ανερχόμενους στη χώρα μας με δυνατότητες να καταστεί κυρίαρχος σε μερικά χρόνια. Τα στοιχεία δείχνουν ότι μπορεί να κινηθεί σε ιστορικά υψηλά μεγέθη με ορίζοντα το 2029, αγγίζοντας σε αξία αγοράς τα 10,4 δισ. ευρώ ή το 4,6% του εθνικού ΑΕΠ, καταγράφοντας αύξηση 35% έναντι του 2024 και 80% έναντι του 2019, εφόσον ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα για να διατηρήσει την αναπτυξιακή του τροχιά. Στα παραπάνω συμπεράσματα καταλήγει νέα μελέτη της Deloitte για λογαριασμό του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών, με τίτλο «Οι προοπτικές του κλάδου ΤΠΕ στην Ελλάδα».
Στα ύψη οι αγγελίες για προσωπικό
Ωστόσο, το παράδοξο είναι πως οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε έναν τόσο ανερχόμενο κλάδο με εξαίρετη αναπτυξιακή προοπτική στην κυριολεξία «ιδρώνουν» για να βρουν εξειδικευμένο προσωπικό. «Η έλλειψη προσωπικού συγκεκριμένων ικανοτήτων αποτελεί μεγάλο πρόβλημα για όλες τις επιχειρήσεις του κλάδου δηλώνει στα Μακεδονικά Νέα – mknd.gr, ο ιδρυτής και CEO της εταιρείας πληροφορικής Datavita κ. Κώστας Μάλαμας.
Ενδεικτικά της μεγάλης προσφοράς θέσεων εργασίας είναι τα στοιχεία της έρευνας «Mind the Gap: Γεφυρώνοντας το χάσµα µεταξύ Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης και Αγοράς Εργασίας» που υλοποίησε η ΕΥ. Όπως προκύπτει από την έρευνα, η πληροφορική με ποσοστό 32,5% είναι ο κλάδος που βάσει αγγελιών αναζητά τους περισσότερους εργαζόμενους. Ακολουθούν ο ξενοδοχειακός τομέας και η εστίαση (12,2%), οι επαγγελματικές υπηρεσίες (12%), το λιανικό εμπόριο (5,4%) και οι τηλεπικοινωνίες (4,9%).
Τα Πανεπιστήμια μας δεν «παράγουν» αποφοίτους πληροφορικής
Παρά το γεγονός ότι η χώρα μας διαθέτει ένα ανθρώπινο δυναμικό αξιόλογου επιπέδου ακαδημαϊκής εκπαίδευσης και πανεπιστημιακά ιδρύματα αναγνωρισμένου κύρους, υπάρχει ένα μεγάλο χάσμα μεταξύ των δεξιοτήτων που απαιτεί σήμερα η αγορά εργασίας και αυτών που παράγει το εκπαιδευτικό σύστημα.
Αναφερόμενος στο γεγονός αυτό ο κ. Μάλαμας εξήγησε στα Μακεδονικά Νέα – mkdn.gr ότι «ο σοβαρότερος λόγος είναι η διαφορά μεταξύ ζήτησης και παραγωγής, δηλαδή στους αποφοίτους των Πανεπιστημίων. Η παραγωγή αποφοίτων των Πανεπιστημίων εδώ και χρόνια παραμένει σταθερή, ενώ η ζήτηση από τις εταιρείες πληροφορικής έχει αυξηθεί».
Στην Ευρώπη υπάρχουν τουλάχιστον ένα εκατομμύριο κενές θέσεις εργασίας ειδικών με προχωρημένες ψηφιακές δεξιότητες, ενώ μόνο το 2,4% των αποφοίτων ΑΕΙ ειδικεύονται στον ευρύτερο χώρο της πληροφορικής.
Στον τομέα αυτόν η Ελλάδα καταγράφει αρνητική πανευρωπαϊκή «πρωτιά». Ως χώρα έχουμε το χαμηλότερο ποσοστό απασχολούμενων στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ICT) στο σύνολο των εργαζόμενων, αφού αυτοί οι επιστήμονες στην Ελλάδα αντιπροσωπεύουν μόλις το 2,5% του συνολικού ανθρώπινου δυναμικού, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος βρίσκεται στο 4,6%.
Στα ΑΕΙ τα χώρας λειτουργούν 36 τμήματα στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) από όπου συνήθως προέρχονται οι επιστήμονες με προχωρημένες ψηφιακές δεξιότητες.
Ο αριθμός των εισακτέων (με βάση σχετική ανάλυση της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης) είναι περίπου 9.000 ετησίως, αλλά οι απόφοιτοι είναι μόλις 4.500 (δηλαδή το 50% των εισακτέων). Ιδιαίτερα χαμηλός είναι και ρυθμός αποφοίτησης στα σχετικά τμήματα των τέως ΤΕΙ, καθώς και στα πανεπιστήμια της περιφέρειας.
Στα 36 τμήματα των ΑΕΙ αλλά και σε άλλα προγράμματα σπουδών λειτουργούν ακόμη 148 μεταπτυχιακά στον ευρύτερο χώρο της Πληροφορικής, τα οποία εισφέρουν 1.500 απόφοιτους με προχωρημένες ψηφιακές δεξιότητες.
Επομένως το σύνολο που εισάγονται ετησίως από τα ελληνικά πανεπιστήμια είναι περίπου 6.000 επιστήμονες εξειδικευμένοι στον ευρύτερο χώρο των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι η παρούσα ζήτηση της αγοράς για εξειδικευμένα στελέχη είναι περίπου 8.000 με προοπτικές αύξησης στις 10.000 στο άμεσο μέλλον, λόγω των έργων Πληροφορικής από το Ταμείο Ανάκαμψης, της μεγάλης ζήτησης στον ιδιωτικό τομέα, της ανάπτυξης του τοπικού κλάδου ΤΠΕ και των εξειδικεύσεων startups, αλλά και της λειτουργίας τεχνολογικών κέντρων έρευνας και ανάπτυξης από μεγάλες διεθνείς εταιρείες.
Στη Θεσσαλονίκη, ενώ δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία, υπολογίζεται πως δραστηριοποιούνται περίπου 200 εταιρείες στον κλάδο της πληροφορικής, από μικρές και startups έως μεγάλες πολυεθνικές με τα κενά σύμφωνα με τον κ. Μάλαμα σε προσωπικό να ανέρχονται σε περίπου 3.000 θέσεις εργασίας ετησίως.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Μελέτη «Η Επίδραση του Gen AI στην ελληνική οικονομία», η οποία πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του ΣΕΠΕ από το Τμήμα Συμβουλευτικών Υπηρεσιών της Deloitte, με την υποστήριξη του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), δείχνει την εκτίμηση στην οποία καταλήγουν 3 στις 5 εταιρείες του κλάδου, η οποία είναι ότι η έλευση του Gen AI θα δημιουργήσει σημαντικές ανάγκες υποστήριξης των λοιπών κλάδων της οικονομίας, διογκώνοντας έτσι την πρόκληση που αντιμετωπίζουν στην εξεύρεση εξειδικευμένου προσωπικού, καθώς υφίσταται σημαντικό κενό μεταξύ προσφοράς και ζήτησης σε ειδικούς ΤΠΕ.
Το προβλεπόμενο κενό που προσδιορίστηκε μεταξύ προσφοράς και ζήτησης σωρευτικά, έως το 2030, θα ανέρχεται στις 83.000 θέσεις, ως επίδραση του Gen AI στο κενό ειδικώνΤΠΕ.
Κενό και στους επαγγελματίες κυβερνοασφάλειας
Έρευνα του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδας (ΣΕΠΕ) και του Οικονομικού Πανεπιστήμιου Αθηνών (ΟΠΑ) καταδεικνύει ότι η ζήτηση για επαγγελματίες Κυβερνοασφάλειας στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά αυξημένη. Ο λόγος είναι ότι οι απειλές στον κυβερνοχώρο αυξάνονται ραγδαία και επιχειρήσεις και οργανισμοί επιδιώκουν να ενισχύσουν την προστασία των δεδομένων τους.
Ωστόσο, παρατηρείται σημαντική έλλειψη προσφοράς ακαδημαϊκών προγραμμάτων, κυρίως σε προπτυχιακό επίπεδο, με αποτέλεσμα να καταγράφεται σημαντική αναντιστοιχία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης σε δεξιότητες Κυβερνοασφάλειας.
Οι επιχειρηματίες προσπαθούν να κλείσουν την ψαλίδα
Τη λύση στο πρόβλημα της διαφοράς ανάμεσα στη ζήτηση για εξιδεικευμένο προσωπικό ώστε να εργαστεί στον κλάδο της πληροφορικής και του μειωμένου αριθμού που αποφοιτούν από τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας αναζητούν επιχειρηματίες του κλάδους, προκειμένου να κλείσει η «ψαλίδα». Όπως δήλωσε στα Μακεδονικά Νέα – mknd.gr, ο ιδρυτής και CEO της εταιρείας πληροφορικής Datavita κ. Κώστας Μάλαμας «επιχειρηματίες του κλάδου έχουν ξεκινήσει το κέντρο δια βίου μάθησης TechproAcademy, με σκοπό να τραβήξουν απόφοιτους Πανεπιστημίων από άλλες σχολές και να τους εκπαιδεύσουν σε θέματα πληροφορικής ώστε να μπορούν να εργαστούν στο αντικείμενο αυτό». Παράλληλα, επιχειρηματίες του κλάδου υλοποιούν το TechSaloniki -η φετινή θα είναι η 9η διοργάνωση- με στόχο να γνωρίσει η πόλη και ο κόσμος, τις εταιρείες πληροφορικής και το αντικείμενό τους και να τις φέρει κοντά με υποψήφιους εργαζόμενους, ώστε να μπορέσουν να βρουν κατάλληλο προσωπικό με τις απαραίτητες γνώσεις και ικανότητες.
