Ως επαγγελματίας εστιάτορας πάνω από 30 χρόνια και ιδιοκτήτης της οικογενειακής επιχείρησης του Εστιατορίου Πατσατζίδικου ΤΣΑΡΟΥΧΑ που μετράει ήδη 73 συναπτά χρόνια 24ωρης λειτουργίας, μπορώ να εκφράσω, με μεγάλη βεβαιότητα από εμπειρία, προβλήματα που ζούμε καθημερινά και που συνδέονται άρρηκτα με την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας στην εστίαση.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα που συναντάται στον κλάδο μας όπως και στον κλάδο του τουρισμού είναι η δυσκολία εύρεσης προσωπικού. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που δεν είναι έτοιμες ακόμα οι επιχειρήσεις εστίασης και τουρισμού να εφαρμόσουν την κάρτα εργασίας. Στην ουσία δεν μπορούν να καλυφθούν όλες οι ώρες και οι τομείς ευθύνης της κάθε επιχείρησης από ανθρώπινο δυναμικό.
Όλες οι επιχειρήσεις θέλουν να είναι σύννομες και εναρμονισμένες και να απασχολούν εργαζόμενους στα πλαίσια των συμβάσεων εργασίας που συνάπτονται μεταξύ εργοδοτών κι εργαζομένων. Όμως όταν υπάρχει μεγάλη δυσκολία να βρεις ειδικευμένο ακόμα και ανειδίκευτο προσωπικό αποτελεί δύσκολο σταυρόλεξο η πλήρωση των θέσεων εργασίας βάσει των 5 ημερών και 40 ωρών απασχόλησης εβδομαδιαία. Πρόκειται για επιχειρήσεις υψηλής έντασης με μεγαλύτερο φόρτο εργασίας σε αργίες, Κυριακές και νυχτερινές ώρες οπότε εκτός του μισθολογικού κόστους που αυτοδίκαια αποδίδεται στον εργαζόμενο, το δυσβάσταχτο έξοδο είναι το μη μισθολογικό κόστος που αφορά στις εισφορές.
Πρότασή μου είναι η νόμιμη και όχι κατά παρέκκλιση 6ημερη απασχόληση ή και το σπαστό ωράριο έως και 48 ώρες εργασίας εβδομαδιαία με το αντίστοιχο κόστος μισθολογικά και μη ως προς τις εισφορές, και κατόπιν συναίνεσης του εργαζομένου.
Πρέπει να αναφερθώ σε τομείς της εστίασης πχ catering όπου εργάζονται υπάλληλοι για 1 ή και 2 οκτάωρα την εβδομάδα. Σ΄ αυτή την περίπτωση δεν ισχύει η τελευταία τροπολογία που αφορά σε μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για υπερωρίες ή υπερεργασία, καθώς αυτό ισχύει για τις πλήρους απασχόλησης συμβάσεις εργασίας ούτε καν για έκτακτο προσωπικό που θα κληθεί να ενισχύσει μία επιχείρηση πχ για μία ημέρα εργασίας.
Πρότασή μου, επίσης, είναι ότι το κράτος θα πρέπει να αναθεωρήσει νόμους της δεκαετίας του ’50 που αφορούν πχ σε τεκμαρτό τρόπο μισθοδοσίας και ασφάλισης σερβιτόρων και οδηγούν το ύψος των εισφορών σε υψηλά επίπεδα που άλλος κλάδος δεν έχει.
Επιπρόσθετα πρέπει να αναφέρω το παράδειγμα πρόσληψης ενός 18χρονου σερβιτόρου. Βάσει τεκμαρτού πρέπει να ασφαλιστεί για 14 μήνες με κόστος 500 ευρώ ανά μήνα σε αντιδιαστολή με τον ίδιο τον εργοδότη του που επιλέγει ασφαλιστική κλάση μεταξύ 244,65 ευρώ έως 659,39 επί 12μηνο. Που μπορεί πραγματικά να χωράει λογική σε κάτι που είναι πάγια υποχρέωση εργοδοτικών εισφορών στην εστίαση και μόνον, ούτε καν στον τουρισμό ή το εμπόριο.
Το αφήγημα της μείωσης των εισφορών δεν είναι ρεαλιστικό καθώς η αύξηση των μισθών βάσει της επισιτιστικής σύμβασης (5% άνω του κατώτατου μισθού της Γ.Σ.Ε.Ε.) συμπαρασύρει το τελικό μη μισθολογικό κόστος.
Με λίγα λόγια είναι πολύ ακριβή υπόθεση η ασφάλιση ενός εργαζόμενου της εστίασης που αυξάνει κατακόρυφα το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεών μας. Αντιλαμβάνεστε πως ακόμα και να βρεις τον απαιτούμενο αριθμό εργαζομένων γίνεσαι έρμαιο κατ΄ αρχάς των ξεχασμένων χτυπημάτων, κυνηγώντας τους εργαζομένους σου, ώστε να μην εμφανίζονται άνω των 3ων ορφανών χτυπημάτων ανά μήνα, οπότε και να είσαι υπόλογος σε μελλοντικό έλεγχο. Άλλωστε ο νόμος λέει πως ο εργαζόμενος έχει την υποχρέωση του χτυπήματος όμως την ευθύνη ο εργοδότης. Ακόμα και να ληφθεί μέριμνα για τροποποίηση της σύμβασης εργασίας ως προς την υποχρεωτικότητα του εργαζομένου τίποτα δεν διασφαλίζει τον εργοδότη ως προς ακόμα και την επιτηδευμένη αδιαφορία του εργαζόμενου ως προς τα χτυπήματα της κάρτας.
Το επόμενο δράμα της υπόθεσης είναι το ύψος των προστίμων. Δεν είναι δυνατόν να έχουμε πρόστιμο της τάξης των 10500 ευρώ για μεταβολή ωραρίου εργασίας ή υπερωριακή απασχόληση από τον εργαζόμενο η οποία δεν ταυτοποιείται από τη σήμανση της ψηφιακής κάρτας εργασίας, για να θυμίσω πως αυτό το ποσό πληρώνει επιχείρηση για ανασφάλιστο εργαζόμενο. Κι αν πρέπει αυτή η μεταβολή να γίνει Σάββατο βράδυ στις 4 τα χαράματα πού θα βρει τον λογιστή η επιχείρηση για να το δηλώσει, ώστε σε υποκείμενο έλεγχο να είναι σύννομη;
Προτείνουμε αυστηροποίηση των ελέγχων με μειωμένα πρόστιμα ανά περίπτωση και σε περίπτωση κατ΄ επανάληψην παράβασης την άρση της άδειας λειτουργίας του ΚΥΕ.
Η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας είναι προς τη σωστή κατεύθυνση δηλαδή τον εξορθολογισμό της αγοράς και την πάταξη της αδήλωτης εργασίας, όμως δεν είναι δυνατόν να μην υπάρχει ανοχή παρά μόνο στα 10 λεπτά (κατά την είσοδο ή έξοδο). Πιστεύετε πως δεν υπάρχουν φορές, που στον βωμό της γρήγορης και άμεσης εξυπηρέτησης του πελάτη, η παράδοση-παραλαβή ταμείων και πόστων, οπότε και της εισόδου-εξόδου των εργαζομένων από την επιχείρηση, δεν μπορεί να είναι πιο γρήγορη από μισή ώρα, ειδικά σε περιόδους εορτών;
Οι επιχειρήσεις εστίασης προσφέρουν σημαντικά -μαζί με τον τουρισμό- στο ΑΕΠ της χώρας σε ποσοστά του 13% και μάλιστα με ολοένα αυξανόμενο κύκλο εργασιών από το 2019 και μετά την πανδημία και με 1 στους 10 εργαζόμενους να απασχολούνται στην εστίαση ή τον τουρισμό. Επομένως η κυβέρνηση θα πρέπει να σκύψει στα φλέγοντα και καθημερινά προβλήματα του κλάδου μας επιδοτώντας την απασχόληση και τις εισφορές εργαζομένων, νέων (18-25), ακόμα και συνταξιούχων, που αναζητούμε όντας ειδικευμένοι και έμπειροι. Αυτή θα είναι και μία σύγχρονη αντίληψη και αντιμετώπιση της ανεργίας καθώς όταν επιδοτηθεί η εργασία θα είναι και ο λόγος να παραμείνουν στην εργασία τους και να πάψουμε ως χώρα να έχουμε ολόκληρες στρατιές ανέργων που θα επιβιώνουν με επιδόματα και voucher.
Μπορώ ακόμα να προτείνω λύσεις ως προς τις ειδικότητες των εργαζομένων μας, πχ την ειδικότητα του υπεύθυνου τομέων με προκαθορισμένο διευρυμένο ωράριο, καθώς θα πρέπει ο κόσμος να γνωρίζει πως ειδικά στις μικρές επιχειρήσεις μας (ταβέρνες, μαγειρεία, ουζερί κλπ) είναι φύσει αδύνατο να μην χρειαστεί να γνωρίζουν όλοι οι εργαζόμενοι πχ να σερβίρουν. Ένας μάγειρας αν κατά τον έλεγχο βρεθεί να σερβίρει αποτελεί παράβαση και επισύρει πρόστιμο και μάλιστα θεωρείται σερβιτόρος και πρέπει απολογιστικά να πληρωθεί ο ίδιος με τον προαναφερόμενο τεκμαρτό τρόπο όπως και το πρόστιμο να είναι ανάλογο από τον ελεγκτικό φορέα. Ένας επόπτης εργασίας-supervisor θα είναι αυτός που θα μπορεί να συντονίζει και να λειτουργεί μία επιχείρηση εστίασης λύνοντας τέτοια ζητήματα όντας ίσως και ο πιο καλά αμειβόμενος εργαζόμενος της επιχείρησης. Αυτός θα μπορούσε ίσως να είναι και υπεύθυνος τήρησης των χτυπημάτων των καρτών του συνόλου των εργαζομένων.
Έχουμε ως κλάδος και τον τραγέλαφο σε μία ατομική οικογενειακή επιχείρηση συγγενής α΄ βαθμού που εμφανίζεται να έχει εξαρτημένου τύπου εργασία από εργοδότη γονιό να απαιτείται να είναι σύννομος και υποχρεωτικά επαρκής στη χρήση της ψηφιακής κάρτας όταν γνωρίζουμε πολύ καλά πως η εργασία που μπορεί να προσφέρει ένα τέκνο στον γονιό του μπορεί να ξεπερνάει τα όρια της αυστηρά επαγγελματικής σχέσης ως προς τον τρόπο αλλά και ως προς τον χρόνο.
Είναι πολλές οι σκέψεις αλλά και οι προβληματισμοί σ΄ έναν κλάδο που υπηρετούμε ως επιχείρηση πολλές δεκαετίες. Έχουμε συνταξιοδοτήσει δεκάδες εργαζομένων και θέλουμε να συνεχίσουμε να το κάνουμε προσφέροντας εργασία καλά αμειβόμενη, ακόμα και επαυξημένη, σε σχέση με την αύξηση του κύκλου εργασιών. Πρέπει όμως και η πολιτεία να δίνει όταν μπορεί κίνητρα στην απασχόληση ώστε το παραγόμενο έργο να ωφελεί όλες τις πλευρές εργαζόμενους, εργοδότες και κράτος. Αυτή η ισορροπία είναι και η πιο δύσκολη να κρατηθεί αρκεί να μην μας βλέπει μόνιμα το κράτος ως εν δυνάμει παραβάτες του νόμου.
*O Δημήτρης Τσαρούχας είναι εστιάτορας, μέλος του ΔΣ του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης και μέλος της Διοικητικής Επιτροπής ΕΕΘ
