Ποια η στρατηγική του Πούτιν πίσω από την ανακοίνωση εκεχειρίας;

Ακούστε το άρθρο 8'
20.04.2025 | 11:15
Shutterstock
Τι στοχεύει η αναπάντεχη ανακοίνωση προσωρινής παύσης του πυρός στην Ουκρανία, προερχόμενη από τα χείλη εκείνου που ξεκίνησε, προ τριετίας, την ρωσική στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία;

Μπορεί να ιδωθεί ως απόδειξη του κυνισμού της Μόσχας, αν μάλιστα αναλογιστούμε τη χρονική συγκυρία κατά την οποία ανακοινώθηκε: μόλις λίγες ώρες αφότου ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσαν ότι θα χρειάζονταν τις επόμενες ημέρες ένα επείγον σημάδι ότι το Κρεμλίνο εννοούσε σοβαρά την ειρήνη.

Τα παραπάνω αναφέρει σε ανάλυσή του το CNN, σημειώνοντας ότι, για τους υποστηρικτές της Ρωσίας, η ανακοίνωση εκεχειρίας στην οποία προέβη το Σάββατο (19/04) ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, έμοιαζε με νεύμα προς τον Τραμπ - αλλά η ξαφνική δήλωση είναι έμπλεη πρακτικών ελαττωμάτων που είναι πιθανό να χρησιμοποιηθεί απλώς από τον Πούτιν για να υποστηρίξει την ψευδή αντίληψή του ότι το Κίεβο δεν θέλει να σταματήσει ο πόλεμός του.

Όσο για το πρακτικό ζήτημα μίας ξαφνικής εκεχειρίας: κάποιες θέσεις στην πρώτη γραμμή μπορεί να βρίσκονται στη μέση σφοδρών συγκρούσεων όταν έρθει η εντολή, και μια παύση αυτού του είδους απαιτεί πιθανότατα μέρες προετοιμασίας και ετοιμότητας.

Η παραπληροφόρηση είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει σύγχυση στα στρατεύματα σχετικά με την εφαρμογή της εκεχειρίας, τον τρόπο αναφοράς ή αντίδρασης στις παραβιάσεις, ακόμη και το τι πρέπει να κάνουν όταν αυτή λήξει.

Είναι πιθανό, αυτή η στιγμή να αποδειχθεί ένα σημάδι ότι και οι δύο πλευρές μπορούν να σταματήσουν τη βία για ένα σύντομο χρονικό διάστημα. Αλλά είναι σημαντικά πιο πιθανό και οι δύο να χρησιμοποιήσουν τις παραβιάσεις και τη σύγχυση για να δείξουν ότι ο αντίπαλος δεν μπορεί να είναι αξιόπιστος. Ήδη, από το βράδυ του Σαββάτου (19/04), Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι οι ρωσικές επιδρομές συνεχίστηκαν σε περιοχές της πρώτης γραμμής. Το ίδιο ανακοίνωσε και ο Ουκρανός πρόεδρος.

Η εκεχειρία «γεννήθηκε» σε συνθήκες χάους

Όπως υπογραμμίζει το CNN, η εν εξελίξει εκεχειρία 30 ημερών που περιορίζεται στις ενεργειακές υποδομές γεννήθηκε σε συνθήκες πλήρους χάους. Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι καλύπτονται η «ενέργεια και οι υποδομές», το Κρεμλίνο δήλωσε ότι σταμάτησαν αμέσως τις επιθέσεις στις «ενεργειακές υποδομές» και η Ουκρανία δήλωσε ότι η εκεχειρία ξεκίνησε μια εβδομάδα αργότερα από ό,τι το Κρεμλίνο. Η εκτέλεσή της ήταν εξίσου βυθισμένη σε δυσπιστία και κατηγορίες για παραβιάσεις.

Η Μόσχα έκανε μια παρόμοια μονομερή δήλωση τον Ιανουάριο του 2023, ζητώντας μια ημέρα ειρήνης για να επιτρέψει στους ορθόδοξους χριστιανούς να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα –μια κίνηση που το Κίεβο και οι δυτικοί ηγέτες απέρριψαν τότε ως στρατηγική παύση για στρατιωτικούς σκοπούς.

Μια γνήσια εκεχειρία απαιτεί διαπραγματεύσεις και προετοιμασίες για να ισχύσει. Η ξαφνική βιασύνη φαίνεται να έχει σχεδιαστεί αποκλειστικά για να κατευνάσει τις απαιτήσεις του Λευκού Οίκου για κάποιο σημάδι ότι η Ρωσία είναι πρόθυμη να σταματήσει να πολεμά. Μπορεί επίσης να προκαλέσει περιπλοκές για την Ουκρανία όταν αναπόφευκτα κατηγορηθεί ότι παραβιάζει αυτό που η Ουάσινγκτον μπορεί να θεωρήσει ως χειρονομία καλής θέλησης από τη Μόσχα.

Τελικά, αυτή η σύντομη, μάλλον θεωρητική, μάλλον ρητορική και εντελώς μονομερής διακοπή ενός τριετούς πολέμου είναι πιθανό να βλάψει περισσότερο το ρόλο της διπλωματίας τους επόμενους μήνες παρά να την υποστηρίξει.