«Είναι γεγονός πως οι μικρότεροι δήμοι, αν και δεν λείπουν πρωτεύουσες νομών όπως τα Γρεβενά για παράδειγμα που έχουν πληθυσμιακές απώλειες της τάξεως του 17% (ήτοι 1/5 έχουν φύγει), εγκαταλείπονται στο έλεός τους. Και αυτό έχει να κάνει με πολλούς παράγοντες. Ξεκινώντας από τα αγροτικά προϊόντα που επλήγησαν μετά το εμπάργκο στη Ρωσία, μέχρι τη μετανάστευση των νέων οι οποίοι δεν βρίσκουν κίνητρα διαμονής στην ύπαιθρο κοκ. Σκεφτείτε δε, ότι η κατάσταση αυτή τη στιγμή είναι ακόμη χειρότερη. Και γιατί το λέω αυτό; Γιατί πολύ απλά πολλές φορές απογραφόμαστε στον δήμο μας λόγω εποχιακής εργασίας κι έπειτα απλά αναχωρούμε για κάπου αλλού.Και αυτή η εικόνα που βλέπουμε η οποία είναι πραγματικά τρομακτική, γίνεται ακόμη χειρότερη στους μικρούς δήμους και ειδικά τους ημιορεινούς και πεδινούς της Βόρειας Ελλάδας που εγκαταλείπονται με προορισμό τη Θεσσαλονίκη ή ακόμη και την Αθήνα» σημειώνει χαρακτηριστικά στα Μακεδονικά Νέα - mkdn.gr ο καθηγητής του ΑΠΘ, Νικόλας Καρανικόλας.
Θέλοντας να καταγράψει μάλιστα τη δραματικότητα της κατάστασης με ένα παράδειγμα, ο καθηγητής αναφέρθηκε στη γενέτειρά του τη Νάουσα Ημαθίας. «Αν και η περιοχή μας είναι πλούσια σε αγροτικά προϊόντα, παράγει ροδάκινα, μήλα, κεράσια, κρασί κλπ, αυτή τη στιγμή πάνω από το μισό της αγρόκτημα δεν καλλιεργείται. Ομοίως εγκαταλείφθηκαν όλοι οι δήμοι, που ήταν καθαρά αγροτικοί» συμπληρώνει, ενώ σε ερώτηση για το αν υπάρχει τρόπος ώστε να μπει ένα «φρένο» στην εγκατάλειψη αυτών των περιοχών, ο κ. Καρανικόλας υπογραμμίζει πως «αυτή είναι μια μεγάλη κουβέντα, όμως το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι σε αυτές τις περιοχές είναι οι υποδομές. Όταν δεν έχεις σχολεία, δεν έχεις νοσοκομεία, δεν έχεις τίποτα, τότε αναγκαστηκά λες ότι "δεν μπορώ να κάνω οικογένεια εδώ" και μετακομίζεις σε μεγαλύτερα αστικά κέντρα.
Για να μπορέσουμε όμως να σταματήσουμε τη μείωση του πληθυσμού στην Ελλάδα (στην οποία σύμφωνα με τα στοιχεία το 2050 θα χαθούν 1,5 εκατ. άνθρωποι κάτω των 65 που αποτελούν την παραγωγική βάση της χώρας και θα έχουμε 700.000 άνω των 65 που θα βγαίνουν στη σύνταξη) ειδικά στους μικρούς δήμους θα πρέπει να πάμε σε στοχευμένες πολιτικές. Υπάρχουν μοντέλα τα οποία στο εξωτερικό λειτούργησαν και ανάσχεσαν το δημογραφικό πρόβλημα, όπως το Σκανδιναβικό και το Ισραηλινό, όμως εδώ χρειαζόμαστε πραγματικά πολύ συγκεκριμένα πράγματα για να μπορέσουμε να σταματήσουμε αυτή την πληθυσμιακη αιμορραγία της επαρχίας» καταλήγει ο κ. Καρανικόλας.
Τι λένε στα Μακεδονικά Νέα οι πέντε πρώτοι δήμοι στις μεταβολές πληθυσμού
Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται τα απογραφικά στοιχεία του 2021 και οι υψηλότερες μεταβολές που υπέστησαν δήμοι της χώρας μέσα σε μια δεκαετία. Σύμφωνα με τα στοιχεία, πρωταθλητής στις μεταβολές πληθυσμού είναι ο δήμος Νέας Ζίχνης Σερρών ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι από τις 19 συνολικά περιοχές που παρουσιάζονται στον πίνακα οι 11 αφορούν δήμους της Βόρειας Ελλάδας.
Τέσσερις δήμαρχοι οι περιοχές των οποίων παρουσιάζουν και τις μεγαλύτερες μεταβολές στον πληθυσμό τους μιλούν στα Μακεδονικά Νέα, αναφέρονται στο δημογραφικό ζήτημα και εξηγούν τι πρέπει να γίνει προκειμένου να σταματήσει η πληθυσμιακή αιμορραγία. Πρόκειται για τους δημάρχους Νέας Ζίχνης Σερρών, Κάτω Νευροκοπίου Δράμας, Θέρμου (από τους λίγους που βρίσκονται εκτός Βόρειας Ελλάδας) και Παρανεστίου Δράμας.
Παντελής Μπόζης - Δήμαρχος Νέας Ζίχνης (Μείωση: - 33,31%)
«Εμείς ήμασταν μια καθαρά καπνοπαραγωγική περιοχή η οποία πλέον φθίνει πληθυσμιακά μετά την εγκατάλειψη της καπνοκαλλιέργειας. Σε ένα γενικότερο πλαίσιο έχουμε μια γενική συρρίκνωση του αγροτικού κόσμου, ενώ πολλοί από αυτούς που ασχολούνται πλέον με τον κλάδο έχουν μετατραπεί σε αγρότες - επιχειρηματίες.
Βέβαια δεν θα αλλάξει κάτι μόνο αν υπάρξουν ρυθμίσεις στον πρωτογενή τομέα. Χρειάζεται και αυτό που λέμε πάντοτε να υπάρχουν και οι υποδομές, έτσι ώστε να παραμένει κόσμος στα χωριά, να μπορεί να επενδύσει σε νέες καλλιέργειες. Εμείς ως δημοτική αρχή στραφήκαμε προς αυτή τη λύση που αφορά δενδρώδεις καλλιέργειες σε χωράφια τα οποία συνδέονται μάλιστα και με μικρά αρδευτικά δίκτυα.
Και φυσικά πάντα σημαντικό ρόλο θα παίξει το ενδεχόμενο παροχής κινήτρων από την πλευρά της Πολιτείας προς τον νέο κόσμο της περιοχής. Έτσι ώστε ο πληθυσμός να μείνει στη επαρχία και να μη χρειάζεται να μεταναστεύει. Ή ακόμα και με τη μορφή της δεύτερης κατοικίας. Για παράδειγμα σε εμάς, έφυγε κόσμος και δημιουργήθηκαν νέα αστικά κέντρα ακριβώς δίπλα στη θάλασσα. Πρέπει η Πολιτεία αυτά να τα προσέξει, να μας στηρίξει με έργα υποδομής και με τον πρωτογενή τομέα που αποτελεί την προμετωπίδα του δήμου μας».
Ελευθέριος Ταμπουρίδης - Δήμαρχος Κάτω Νευροκοπίου (Μείωση: -32,28%)
«Το μεγαλύτερο πρόβλημα σχετικά με το δημογραφικό, εντοπίζεται στη μετανάστευση πολλών νέων προς τους Μητροπολιτικούς δήμους, καθώς αυτοί παρέχουν περισσότερες υπηρεσίες. Τους μεσήλικες τους εξωθούν κυρίως θέματα υγείας, ενώ τους νεότερους θέματα υπηρεσιών όπως η έλλειψη γυμναστηρίων, κολυμβητηρίων, θέματα παιδείας ή θέματα ψυχαγωγίας.
Όλα αυτά μαζί συνδυάζονται κι έχουμε αυτή τη μείωση του 32%, η οποία βέβαια έχει άμεσο αντίκτυπο στον δήμο. Για παράδειγμα μειώνεται η χρηματοδότηση του δήμου από την Πολιτεία, ενώ ταυτόχρονα μειώνεται και η αγοραστική δύναμη της περιοχής.
Εμείς στο μέτρο του δυνατού ως δήμος προσπαθήσαμε και μειώσαμε τα δημοτικά τέλη της περιοχής μας στο 30%. Δίνουμε οικονομική ενίσχυση σε οικογένειες που φέρνουν στον κόσμο νέα μέλη, προσπαθούμε να βελτιώσουμε κάποιες από τις υποδομές μας και πιστεύω ότι μέσα στην επόμενη πενταετία θα δούμε διαφορά και θα ανατρέψουμε το κλίμα».
Σπύρος Κωνσταντάρας - Δήμαρχος Θέρμου (Μείωση: -30,70%)
«Η αλήθεια είναι πως στο πέρασμα των χρόνων η κουλτούρα μας έχει αλλάξει. Κανείς δεν θέλει να γίνει πλέον βοσκός. Σωστά; Επίσης εδώ στα μέρη μας η μεταβολή του πληθυσμού οφείλεται και στην ορεινότητα της περιοχής, καθώς επίσης και το γεγονός ότι ανήκει σε μια Περιφερειακή Ενότητα η οποία φθίνει και το ΑΕΠ ειναι το τελευταίο της Ευρώπης. Με λίγα λόγια οφείλεται και στην έλλειψη εργασίας.
Νέοι άνθρωποι δεν μένουν πλέον στην περιοχή, υποδομές δεν υπάρχουν και όταν το 70% του ορεινού οδικού δικτύου είναι χωματόδρομοι ποιος θα μείνει και ποιος θα έρθει εδώ; Οι οδικοί άξονες από τη Ναύπακτο και από το Αγρίνιο είναι από την εποχή του Χαρίλαου Τρικούπη, γεγονός που σημαίνει ότι ακόμη κι εδώ να έμεναν οι νέοι άνθρωποι δεν θα μπορούσαν να πάνε να εργαστούν στα μεγάλα αστικά κέντρα. Με λίγα λόγια όλο αυτό οφείλεται στην έλλειψη υποδομών, στην έλλειψη νέων θέσεων εργασίας, ακόμη και στην έλλειψη μοριοδότησης για κάποιον που υπηρετεί σε ορεινό δήμο. Και όταν δεν υπάρχει κανένα σχέδιο για την ανθεκτικότητα των ορεινών περιοχών σε εθνικό επίπεδο, είναι φυσικό και επόμενο ότι η περιοχή αυτή θα ερημώσει.
Εμείς από την πλευρά μας, έχουμε φτιάξει βρεφονηπιακούς σταθμούς, έχουμε φτιάξει ΚΔΑΠ, έχουμε εκσυγχρονίσει το Κέντρο Υγείας Θέρμου και αγωνιζόμαστε για την καλύτερη δυνατή καθημερινότητα, αλλά χωρίς βασικές υποδομές δεν μπορείς να προχωρήσεις, δεν μπορείς να πας πουθενά».
Αναστάσιος Καγιάογλου - Δήμαρχος Παρανεστίου (Μείωση: -27,12%)
«Κοιτάξτε, ένας πολύ σοβαρός παράγοντας ειδικά στα μέρη μας είναι ότι μιλάμε για ένα ποσοστό της τάξεως του 70% με 80% για ανθρώπους ηλικιωμένους. Είναι χαρακτηριστικό πως την εποχή του κορωνοϊού, χάσαμε πολύ κόσμο. Οπότε όταν το μεγάλο σου νούμερο είναι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας, τότε αυτόματα αναμένεις και μείωση του πληθυσμού. Φυσικά, υπάρχει και μετακίνηση ανθρώπων οι οποίοι από το 2011 έχουν φύγει κατά κύριο λόγο στο εξωτερικό και ειδικά σε Γερμανία, Αγγλία. Είναι γεγονός ότι τα ελληνικά χωριά ερημώνουν, μαραζώνουν. Ο πληθυσμός μειώνεται δραματικά και σε εμάς ένα παραπάνω που ο δήμος μας έχει μεγάλη έκταση και αυτό σημαίνει οτι υπάρχουν χωριά απομακρυσμένα από τα κέντρα, ακόμη και από τη Δράμα που είναι η μεγάλη πόλη μας. Με λίγα λόγια δεν έχουν τις υπηρεσίες κοντά τους και αυτό τους οδηγεί επίσης στη μετανάστευση.
Σκεφτείτε ότι από την εποχή του covid κι έπειτα, το ΚΤΕΛ δεν ξαναλειτούργησε όπως λειτουργούσε πριν, με αποτέλεσμα απομακρυσμένες περιοχές του Παρανεστίου να έχουν μόλις ένα δρομολόγιο την εβδομάδα. Με δικά μας έξοδα ναυλώνουμε λεωφορεία έτσι ώστε η σύνδεση των χωριών αυτών τουλάχιστον με τη Δράμα να ειναι συχνότερη.
Ναι υπάρχει συχνή επικοινωνία με την κεντρική διοίκηση, όμως είναι φανερό πια πως δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες μας. Όταν δεν υπάρχουν υποδομές, όταν δεν μπορούμε να καλύψουμε βασικές ανάγκες που έχουν οι άνθρωποι, τότε είναι φυσικό κι επόμενο ότι ο κόσμος θα αναζητήσει μια καλύτερη ζωή.
Εμείς ως διοίκηση διανύουμε πλέον τον έκτο χρόνο διοίκησης του δήμου και προσπαθούμε όσο μπορούμε να αλλάξουμε τις συνθήκες. Βελτιώνουμε κάποιες υποδομές, έχουμε προχωρήσει σε ασφαλτοστρώσεις βασικών δρόμων του οδικού δικτύου, δημιουργήσαμε βρεφονηπιακούς σταθμούς προκειμένου να καλύψουμε ανάγκες των νέων γονέων που ήθελαν να αφήσουν κάπου τα παιδιά τους για να μπορέσουν να δουλέψουν, ενώ σήμερα παραλαμβάνουμε το κλειστό γυμναστήριο μπάσκετ και βόλεϊ. Επιπλέον, φτιάξαμε δύο καινούργια ΚΔΑΠ, ενώ έχουμε ισάριθμα ΚΕΠ, με δικά μας έσοδα καλύπτουμε γιατρό για την παροχή τηλεφροντίδας και τηλεϊατρικής όπου χρειάζεται. Τώρα πλέον το μεγάλο στοίχημα για εμάς, είναι η επαναλειτουργία των θερμών ιαματικών λουτρών. Αυτό ασφαλώς και θα άνοιγε θέσεις εργασίας ενώ παράλληλα, θα έδινε και τουριστική αξία στην περιοχή».
