Η επιβολή δασμών ύψους 25% στις εισαγωγές αυτοκινήτων έχει θορυβήσει ιδιαίτερα τις αγορές αλλά και τους διεθνείς οίκους. Είναι χαρακτηριστική η προειδοποίηση που απηύθυνε την Πέμπτη (27/03) η Capital Economics, ότι οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες αναμένεται να βρεθούν αντιμέτωπες με συρρίκνωση των εξαγωγών τους, εξαιτίας των δασμολογικών πολιτικών του Τραμπ. Το γεγονός αυτό, μάλιστα, όπως επισημάνθηκε, θα επιβαρύνει έτι περαιτέρω τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης.
Η Capital Economics σημειώνει ότι ένας δασμός ύψους 10% από τις ΗΠΑ στα αυτοκίνητα θα είχε πολύ μικρή επίπτωση στις εξαγωγές της Γερμανίας, με το ισχυρό δολάριο να αντισταθμίζει την αύξηση των δασμών και τους γερμανούς κατασκευαστές να απορροφούν μέρος του κόστους.
Ωστόσο, ένας δασμός άνω του 20% είναι κάτι εντελώς διαφορετικό: Το δολάριο δεν αναμένεται να ανατιμηθεί αρκετά για να αντισταθμίσει έναν τόσο υψηλό δασμό, ενώ τα περιθώρια κέρδους των αυτοκινητοβιομηχανιών δεν μπορούν να συμπιεστούν τόσο πολύ. Το αποτέλεσμα θα είναι μια αύξηση στις τιμές των αυτοκινήτων αρκετά μεγάλη για να πλήξει τη ζήτηση. Εάν οι δασμοί των ΗΠΑ μειώσουν τις πωλήσεις του ευρωπαϊκού κλάδου αυτοκινήτου κατά 50%, γεγονός που η Capital Economics χαρακτηρίζει αρκετά εφικτό, το άμεσο κόστος για τη γερμανική οικονομία θα είναι περίπου 0,2% του ΑΕΠ.
Γιατί κινδυνεύουν περισσότερο οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες;
Οι Γερμανοί κατασκευαστές διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο, καθώς στέλνουν περισσότερα οχήματα στις ΗΠΑ απ’ ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα, συμπεριλαμβανομένων πολυτελών μοντέλων υψηλού περιθωρίου κέρδους, όπως το Porsche 911 και η Mercedes S-Class.
Συνεπώς, μόνον τυχαία δεν κρίνεται η στοχοποίηση των γερμανικών αυτοκινητοβιομηχανιών από την κυβέρνηση Τραμπ. Σύμφωνα, πάντα, με την Capital Economics, το εμπορικό πλεόνασμα Γερμανίας – ΗΠΑ άγγιζε τα 83 δισ. ευρώ το 2023, γεγονό που συνεπάγεται την τέταρτη μεγαλύτερη διμερή ανισορροπία για τις ΗΠΑ στο εμπόριο αγαθών, έπειτα από εκείνες με το Βιετνάμ, την Κίνα και το Μεξικό.
Ένα χρόνο αργότερα, το 2024, οι ΗΠΑ αγόρασαν πάνω από 400.000 αυτοκίνητα που κατασκευάστηκαν στη Γερμανία, ενώ πούλησαν πολύ λιγότερα προς τη γερμανική αγορά. Η συνολική αξία των οχημάτων που εισήγαγαν οι ΗΠΑ από τη Γερμανία ανήλθε στα 24,8 δισ. δολάρια.
Ζημία 3,7 δισ. δολάρια για Mercedes και Porsche λόγω δασμών Τραμπ
Οι παραπάνω αριθμοί είναι αμείλικτοι: Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Bloomberg, το μεγαλύτερο πλήγμα από τη δασμολογική πολιτική του Τραμπ αναμένεται να υποστούν τόσο η Mercedes όσο και η Porsche.
Όπως αναφέρει το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο, η πιθανή ζημία για τις δύο εταιρείες αναμένεται να αγγίξει τα 3,7 δισ. δολάρια (περίπου 3,4 δισ. ευρώ). Αυτό, σύμφωνα πάντα με το Bloomberg, συνεπάγεται «ψαλίδι» κατά 25% στα εκτιμώμενα λειτουργικά κέρδη των δύο «κολοσσών» της αυτοκινητοβιομηχανίας για το 2026.
Ωστόσο, πέραν των αυτοκινητοβιομηχανιών, οι δασμοί απειλούν και τους προμηθευτές ανταλλακτικών, όπως η Continental AG και η Robert Bosch GmBH.
Με βάση τα παραπάνω, ο γερμανικός σύνδεσμος αυτοκινητοβιομηχανιών (VDA) κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνονται ότι η δασμολογική πολιτική του Τραμπ συνιστά «ένα θανάσιμο πλήγμα για το ελεύθερο και βασισμένο σε κανόνες εμπόριο». «Οι δασμοί επιβαρύνουν σημαντικά τις εταιρείες και τις στενά συνδεδεμένες παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες του κλάδου. Η κίνηση αυτή έχει αρνητικές συνέπειες για τους καταναλωτές, ιδιαίτερα στη Βόρεια Αμερική», δήλωσε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της VDA, Χίλντεγκαρντ Μίλερ.
Υπό το πρίσμα αυτό, εκτιμάται πως αμφότερες οι εταιρείες είτε θα αναγκαστούν να αυξήσουν τις τιμές τους είτε να να μεταφέρουν μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής τους στις ΗΠΑ, σε μια προσπάθεια να αντισταθμίσουν τις επιπτώσεις των δασμών.
Επιπλέον, η Ε.Ε. επιβάλλει δασμούς 10% στα αμερικανικά αυτοκίνητα, την ώρα που ο μέχρι σήμερα δασμός στις εισαγωγές ευρωπαϊκών αυτοκινήτων στις ΗΠΑ ήταν μόλις 2,5%.
Η Γερμανία είναι πιο εκτεθειμένη από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες στους δασμούς αυτούς, γιατί εξάγει πολύ περισσότερα αυτοκίνητα. Το 2023 εξήγαγε αυτοκίνητα αξίας 23,4 δισ. ευρώ στις ΗΠΑ, έναντι 4,7 δισ. ευρώ που ήταν οι αντίστοιχες εξαγωγές της Ιταλίας και 0,3 δισ. ευρώ της Γαλλίας.
Fitch: Οι συνέπειες των δασμών του Τραμπ αρχίζουν να εμφανίζονται στα μακροοικονομικά στοιχεία
Την ίδια ώρα και ο διεθνής οίκος Fitch Ratings εμφανίζεται ιδιαίτερα ανήσυχος για τη δασμολογική πολιτική Τραμπ, λέγοντας πως ο αντίκτυπός της ήδη άρχισε να φαίνεται στα οικονομικά στοιχεία των ΗΠΑ για το μήνα Ιανουάριο.
Ειδικότερα, σύμφωνα με σχετική έκθεση του οίκου αξιολόγησης, τον Ιανουάριο του 2025 καταγράφηκε σημαντική αύξηση στις αμερικανικές εισαγωγές, καθώς οι επιχειρήσεις έσπευσαν να προωθήσουν τις αποστολές.
Σύμφωνα, πάντα, με τον Fitch, η κατακόρυφη αύξηση των αμερικανικών εισαγωγών καθοδηγήθηκε από τις βιομηχανικές προμήθειες και τα καταναλωτικά αγαθά, δείχνοντας ένα σαφές μοτίβο αποθεματοποίησης πριν από τους δασμούς. Οι εξαγωγές του Καναδά προς τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά την ίδια περίοδο, ιδιαίτερα στα μηχανοκίνητα οχήματα, τα βιομηχανικά μηχανήματα και τα μέταλλα. Εξάλλου, οι καναδικές εξαγωγές αυτοκινήτων αυξήθηκαν κατά 17% σε μηνιαία βάση, φθάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων σχεδόν έξι ετών. Επιπλέον, η Ιαπωνία κατέγραψε άνοδο στις αποστολές της προς το Μεξικό.
S&P: Δυσμενείς προβλέψεις για την Ευρώπη λόγω δασμών
Την ίδια στιγμή, στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι αναλύσεις του διεθνού οίκου Standard & Poor’s (S&P) για το μέλλον της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Συγκεκριμένα, η S&P Global Ratings «βλέπει» υποτονική ανάπτυξη στην Ευρωζώνη για το 2025, υποβαθμίζοντας τις προβλέψεις της στο 0,9% από 1,2% προηγουμένως, λόγω της αβεβαιότητας που προκαλούν οι αμερικανικές απειλές για δασμούς.
Στον αντίποδα, ο διεθνής οίκος αξιολόγησης προσβλέπει σε μια σημαντική ανάκαμψη από το 2026 κι έπειτα, με φόντο τα δημοσιονομικά μέτρα που θα λάβουν η Γερμανία όσο και οι υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Ενδεικτικά, αναβαθμίζει τις εκτιμήσεις της για την ανάπτυξη κατά 0,1 ποσοστιαία μονάδα στο 1,4% για το 2026 και κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες στο 1,5% για το 2027.
Με βάση τα παραπάνω, προβλέπει μια αύξηση του πληθωρισμού στο 2% το 2026 (έναντι 1,8% βάσει προγενέστερων εκτιμήσεων). Υπό τα δεδομένα αυτά, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν αποκλείεται να μειώσει τα επιτόκια στο 2,25% τον Ιούνιο και από το β’ εξάμηνο του 2026 να αρχίσει να τα αυξάνει εκ νέου.
Η επικίνδυνη αβεβαιότητα
Το πιο σημαντικό, όμως, στοιχείο της έκθεσης της S&P Global Ratings είναι ο παράγοντας «αβεβαιότητα».
Όπως αναφέρεται στην έκθεση του διεθνούς οίκου, ακόμα κι αν οι δασμοί δεν προκαλέσουν τον εκτροχιασμό της ευρωπαϊκής οικονομίας, «η αβεβαιότητα από τις συνεχείς προσπάθειες της αμερικανικής κυβέρνησης να κλείσει συμφωνίες, χρησιμοποιώντας τους δασμούς σαν διαπραγματευτικό χαρτί, πλήττει την ευρωπαϊκή ζήτηση».
Κατά την εκτίμηση της S&P, η αβεβαιότητα αυτή θα μειώσει το ΑΕΠ της Ευρωζώνης κατά 0,4% το 2025-2026, ενώ εάν επεκταθεί και στις χρηματοοοικονομικές συνθήκες (γεγονός που αυξάνει τη μεταβλητότητα των αγορών) τότε η ανάπτυξη της Ευρωζώνης θα αγγίξει μόλις το 0,5% το 2025 και το 1,2% το 2026. Αυτό συνεπάγεται ότι η ΕΚΤ θα προχωρήσει σε περισσότερες μειώσεις των επιτοκίων το 2025, ενώ το 2026 ενδέχεται να αρχίσει να τα αυξάνει εκ νέου, αλλά με πιο αργό ρυθμό.
Πηγές πινάκων: Capital Economics, Fitch, S&P
