Όπως αποτυπώνεται στα στοιχεία του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΒΕΘ), τη διετία 2023-2024 διαγράφηκαν 761 επιχειρήσεις μεταποίησης και παροχής υπηρεσιών. Ειδικότερα, το 2023 οι διαγραφές ήταν 331, με τις 112 εξ αυτών να προέρχονται από τον κλάδο των υπηρεσιών και τις 219 από τη μεταποίηση. Το 2024, ωστόσο, σε διαγραφή προχώρησαν 430 βιοτεχνικές επιχειρήσεις, εκ των οποίων οι 318 προέρχονται από τον κλάδο της μεταποίησης, γεγονός που καταδεικνύει πως ο εν λόγω χώρος αντιμετωπίζει τα μεγαλύτερα προβλήματα, ενώ οι 112 επιχειρήσεις ήταν παροχής υπηρεσιών. Από το σύνολο των διαγραφέντων επιχειρήσεων, σύμφωνα με το ΒΕΘ, οι 119 κρίθηκαν ασύμφορες, ενώ οι 132 οδηγήθηκαν σε κλείσιμο λόγω συνταξιοδότησης.
Αντίστοιχα, από την επεξεργασία των εγγραφών-διαγραφών (του πλήθους επιχειρήσεων) βάσει του μητρώου του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (ΕΒΕΘ), προκύπτει ότι συνολικά το πλήθος των καθαρών εγγραφών (εγγραφές μείον διαγραφές) μειώθηκε κατά 11,3%, κατεβαίνοντας από τις 1.034 καθαρές εγγραφές το 2023 στις 917 το 2024. Συγκεκριμένα, την περασμένη χρονιά, σε σχέση το 2023, μειώθηκε το καθαρό πλήθος των Ανώνυμων Εταιρειών (εγγραφές μείον διαγραφές) κατά 18,9 %. Αυξήθηκε, όμως, το πλήθος των αστικών εταιρειών κατά 245% ανεβαίνοντας από τις 22 στις 76.
Παράλληλα, μειώθηκαν οι ατομικές επιχειρήσεις από 381 σε 130 δηλαδή ποσοστό -65,9%. Οι μονοπρόσωπες ΙΚΕ παρέμειναν σταθερές με 170 και 168 καθαρές εγγραφές κατά έτος, ενώ μειώθηκαν οι καθαρές εγγραφές των ΙΚΕ από 173 σε 110 (ποσοστό -36,4%). Αυξήθηκαν επίσης οι καθαρές εγγραφές των Ετερόρρυθμων Εταιρειών (ΕΕ) κατά 72% ανεβαίνοντας από 119 σε 205. Από την άλλη, οι ομόρρυθμες σημείωσαν εντυπωσιακή αύξηση από 21 σε 115 (ποσοστό 447%). Αξίζει ακόμη να σημειωθεί ότι μεταξύ των λουκέτων υπάρχουν και ηχηρά ονόματα της βιομηχανίας όπως η Sonoco Hellas που έκλεισε το 2024.
Τι οδήγησε στα «λουκέτα»
Σε δηλώσεις του στα Μακεδονικά Νέα ο Πρόεδρος του ΒΕΘ, Μάριος Παπαδόπουλος τόνισε ότι το παρόν και το μέλλον της ελληνικής οικονομίας είναι συνυφασμένο με τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Ωστόσο, παρά το γεγονός πως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις χαρακτηρίζονται ως η «ραχοκοκαλιά της οικονομίας», εντούτοις κάποιες αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, μη μπορώντας να αντισταθμίσουν τις απώλειες από τις διαδοχικές κρίσεις της περιόδου από το 2009 κι έπειτα.
«Τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και αναχαιτίζουν την αναπτυξιακή τους ορμή και, συχνά, τις εξωθούν είναι οι συνεχείς ανατιμήσεις των πρώτων υλών και του κόστους της ενέργειας, το εργασιακό κόστος, η δυσκολία πρόσβασης στον τραπεζικό δανεισμό και στα προγράμματα, οι οικονομικές υποχρεώσεις και η γενικότερη έλλειψη ρευστότητας. Τα παραπάνω σε συνδυασμό με τη συχνή έλλειψη διάδοχης κατάστασης στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις οδηγούν σε λουκέτα όπως αυτά αποτυπώνονται και στα στοιχεία του μητρώου του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης. Η μη ύπαρξη διάδοχης κατάστασης είναι ένα ζήτημα που, επίσης, ταλανίζει τον βιοτεχνικό κόσμο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαδόπουλος.
Τι λένε εκπρόσωποι ενεργών επιχειρήσεων
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο επιχειρηματικός κόσμος περιέγραψαν στα Μακεδονικά Νέα εκπρόσωποι ενεργών βιομηχανιών και επιχειρήσεων της Βόρειας Ελλάδας. Η δυσκολία εύρεσης ανθρώπινου δυναμικού είναι από τα βασικότερα ζητήματα που αντιμετωπίζει η Interplast με έδρα την Κομοτηνή. Σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή της εταιρείας, Γιάννη Ριζόπουλο, «είναι δύσκολο πλέον να βρεθεί τεχνικό προσωπικό, μετά μάλιστα το μεγάλο κύμα φυγής πολλών Ελλήνων στο εξωτερικό την περίοδο της κρίσης οι οποίοι δεν επέστρεψαν στη χώρα. Αν και το πρόβλημα παραμένει έντονο, στην εταιρεία επιδιώκουμε να το λύσουμε με συνεχή εκπαίδευση του προσωπικού μας και εύρεση νέων εργαζομένων, όταν αυτό χρειαστεί». Πρόσθεσε δε ότι και το κράτος θα μπορούσε να δώσει παραπάνω ώθηση στις επιχειρήσεις που θέλουν να έχουν εξαγωγικό προφίλ, και να τις ενισχύσει, για παράδειγμα, με κάποιο ποσοστό συμμετοχής στις διεθνείς εκθέσεις.
Η έλλειψη τεχνικού προσωπικού αποτελεί βασικό πρόβλημα και για την επιχείρηση Superalloys με έδρα τη Θεσσαλονίκη. «Οι νέοι δεν βλέπουν με ‘’καλό μάτι’’ τη βιομηχανία, τη μουτζούρα, την καταπόνηση, παρά το γεγονός ότι προσπαθούμε να προσφέρουμε καλύτερους μισθούς, υποστήριξε στα Μακεδονικά Νέα ο ιδιοκτήτης της Superalloys κ. Βασίλης Κεχαγιάς τονίζοντας ότι πρέπει να δοθούν κίνητρα από την Πολιτεία στις επιχειρήσεις σε ότι αφορά το εργασιακό κόστος ώστε να αυξηθούν οι αμοιβές και να προσελκύσουν εργαζόμενους στη βιομηχανία. Αναφέρθηκε δε και στη γραφειοκρατία που βιώνουν οι επιχειρήσεις και με διαδικασίες σχετικές με αμοιβές, υποχρεώσεις προς το δημόσιο. «Η Πολιτεία χρειάζεται να απλοποιήσει τις διαδικασίες και να μην χάνεται πολύτιμος χρόνος», εξήγησε ο κ. Κεχαγιάς.
Για το τεράστιο κόστος ενέργειας για τη βιομηχανία μίλησε στα Μακεδονικά Νέα ο διευθύνων σύμβουλος της Como από τη Θεσσαλονίκη, κ. Σόλων Χανιώτης επισημαίνοντας ότι «είναι αδιανόητο να έχει η Ελλάδα το πιο ακριβό ρεύμα στην Ευρώπη και αυτομάτως το προϊόν μας να γίνεται μη ανταγωνιστικό. Όσον αφορά στον κλάδο της ανακύκλωσης, τόνισε την ανάγκη δημιουργίας ενός συστήματος διαχείρισης των αποβλήτων της κλωστοϋφαντουργίας με κανόνες.
Το ζήτημα αυτό έθιξε στα Μακεδονικά Νέα και η πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ) Λουκία Σαράντη, επισημαίνοντας ότι είναι ένα ζήτημα ζωτικής σημασίας για όλες τις επιχειρήσεις, αφού το κόστος της ενέργειας έχει καταστεί υπέρογκο και οι διακυμάνσεις της τιμής του ρεύματοςείναι ανεξέλεγκτες.
«Βέβαια, είναι δεδομένο ότι η κάθε χώρα ακολουθεί διαφορετικό μοντέλο στήριξης της βιομηχανίας της και η τιμή της ενέργειας βασίζεται στο ενεργειακό μίγμα, τα διαθέσιμα δίκτυα και την προσφερόμενη στήριξη. Χρειάζονται προσεκτικές και στοχευμένες κινήσεις, ώστε η βιομηχανία μας να εξασφαλίσει την ενεργειακή ανεξαρτησία της και να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά της. Πάγιο αίτημα του ΣΒΕ είναι η δημιουργία ενός μηχανισμού στήριξης της βιομηχανίας για όσο διαρκεί η ενεργειακή κρίση, πρακτική που ακολουθεί η -ανταγωνιστική προς εμάς- Βουλγαρία», εξήγησε η κα Σαράντη.
Επιπλέον, το πρόβλημα του υψηλού κόστους ενέργειας είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την υπαρξιακή πρόκληση της πράσινης μετάβασης που όλες οι βιομηχανίες καλούνται να την αντιμετωπίσουν. «Η μετάβαση αυτή καθορίζεται από την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) και προάγει τους σημαντικούς στόχους της αειφορίας και της βιωσιμότητας. Ειδικότερα, θέτει πιεστικά ορόσημα για την επίτευξη συγκεκριμένων περιβαλλοντικών στόχων για το 2030 και 2050, που είναι δύσκολο να υλοποιηθούν και επιβαρύνουν σημαντικά το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων», πρόσθεσε η κα Σαράντη.
Επίσης, με βάση την έρευνα που διεξήγαγε η εταιρεία Interview, κατά τους μήνες Δεκέμβριο 2024 – Ιανουάριο 2025 για λογαριασμό του Επιμελητηρίου Χαλκιδικής, οι βασικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι επιχειρηματίες της Χαλκιδικής σύμφωνα με δήλωσή τους είναι η υψηλή φορολογία και η εύρεση προσωπικού. Το 31,5% των επιχειρηματιών της Χαλκιδικής δηλώνει την υψηλή φορολογία ως τη μεγαλύτερη δυσκολία, 18% την αδυναμία εύρεσης προσωπικού, 15,3% το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών, 11,7% την εύρεση χρηματοδότησης και την δυσκολία πρόσβασης σε δάνεια, 9,9% την ελλιπή υποστήριξη από τοπικούς φορείς, και 8,1% τον ανταγωνισμό από μεγάλες επιχειρήσεις ή εισαγόμενα προϊόντα.
Πώς θα επιβιώσουν οι επιχειρήσεις
Στους τρόπους με τους οποίους θα κρατηθούν ζωντανές οι επιχειρήσεις αναφέρθηκε στα Μακεδονικά Νέα ο πρόεδρος του ΒΕΘ, Μάριος Παπαδόπουλος. Συγκεκριμένα τόνισε πως για τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ), ώστε να συνεχίσουν να αποτελούν την ατμομηχανή της οικονομίας είναι απαραίτητη μια δέσμη δημοσιονομικών, ρυθμιστικών, καθώς και ελεγκτικών μέτρων, που αφενός θα διαμορφώνουν ένα περιβάλλον υγιούς ανταγωνισμού και αφετέρου θα ενισχύουν την διπλή μεγάλη πρόκληση που έχουν μπροστά τους, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την πράσινη μετάβαση.
«Η αβεβαιότητα σε έναν κόσμο διαρκούς μεταβολής και ρευστότητας επιβάλλει την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων. Τώρα, είναι η κατάλληλη στιγμή να διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις για την ψηφιακή μετάβαση, ώστε οι ΜμΕ να μπορέσουν να πλησιάσουν τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις. Πρόκειται για μια διαδικασία, που είναι επιτακτική ώστε να μειωθεί το χάσμα που σήμερα υπάρχει. Επιπλέον χρειαζόμαστε στοχευμένες ενέργειες, οι οποίες θα αίρουν φορολογικές και μη μισθολογικές επιβαρύνσεις, καθώς και τα υπάρχοντα εμπόδια της πρόσβασης στο δανεισμό», είπε καταλήγοντας.
