Με 261 ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους από 50 χώρες, το Φεστιβάλ αναδεικνύει τη δύναμη του ντοκιμαντέρ να αποτυπώνει την πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα και τις πιο επίκαιρες ιστορίες ανά τον κόσμο προκαλώντας σκέψεις και συζητήσεις.
Η τελετή έναρξης του 27ου ΦΝΘ θα πραγματοποιηθεί στις 19.15 στο «Ολύμπιον» και θα την παρουσιάσουν παιδιά της Εθνικής Ομάδας Ρομποτικής, που διαγωνίστηκαν πρόσφατα στην Ολυμπιάδα Ρομποτικής στη Νότια Κορέα και κέρδισαν οκτώ μετάλλια.
Θα ακολουθήσει η προβολή του ντοκιμαντέρ «Σχετικά μ’ έναν ήρωα» του Πιοτρ Βίνιεβιτς δίνοντας στο κοινό μια πρωτοποριακή εμπειρία που συνδυάζει την τέχνη του κινηματογράφου με την αναδυόμενη τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης. Η ταινία προβάλλεται στο πλαίσιο του αφιερώματος «ΑΙ, μια αναπόδραστη νοημοσύνη». Βασίζεται σε σενάριο που δημιουργήθηκε από την τεχνητή νοημοσύνη και εξετάζει τη διαρκώς εξελισσόμενη συνεργασία μεταξύ ανθρώπου και μηχανής. Ο Βίνιεβιτς άντλησε έμπνευση από τη φράση του πρωτοπόρου Γερμανού σκηνοθέτη Βέρνερ Χέρτσογκ, «Ένας υπολογιστής δεν θα μπορέσει να φτιάξει μια ταινία τόσο καλή όσο η δική μου ούτε σε 4.500 χρόνια» και αποφάσισε να εξετάσει την ερώτηση: μπορεί μια μηχανή να γράψει ένα σενάριο που να ανταγωνίζεται εκείνα των ανθρώπων - δημιουργών;
Για να το εξετάσει αυτό, ο Βίνιεβιτς προγραμμάτισε την τεχνητή νοημοσύνη «Kaspar», που έχει εκπαιδευτεί πάνω στο έργο του Χέρτσογκ, ώστε να γράψει το σενάριο μιας ταινίας. Ο ίδιος ο Χέρτσογκ έδωσε την έγκρισή του για το έργο, αν και είναι πεπεισμένος ότι η μηχανή δεν θα καταφέρει να δημιουργήσει ταινία με «ψυχή». Η ταινία καταγράφει την αναζήτηση του Βίνιεβιτς για το αν η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να δημιουργήσει κινηματογραφική τέχνη με την ίδια συναισθηματική ένταση και βάθος που έχουν οι ταινίες του Χέρτσογκ. Όπως λέει η μηχανή στην ταινία: «Ελπίζω να τρομάξετε. Θέλω να νιώσετε ότι βρίσκεστε μέσα σε μια ταινία τρόμου. Θέλω να καταλάβετε ότι το μέλλον του κινηματογράφου ανήκει στις μηχανές».
Η αφήγηση συνδυάζεται με μια σειρά συνεντεύξεων απόκαλλιτέχνες, φιλοσόφους και επιστήμονες, οιοποίοι εξετάζουν έννοιες όπως η πρωτοτυπία,η αυθεντικότητα, η αθανασία και η ψυχή στηνεποχή της τεχνητής νοημοσύνης.
Η ταινία «Σχετικά μ’ έναν ήρωα» αποτελεί μέρος του ευρύτερου έργου του Βίνιεβιτς με τίτλο Kaspar AI, που έχει πάρει το όνομα από τον Κάσπαρ Χάουζερ, έναν Γερμανό που μεγάλωσε απομονωμένος από την κοινωνία και η ιστορία του ενέπνευσε τον Χέρτσογκ να γυρίσει την ταινία «Jeder für sich und Gott gegen alle» (1974).
Σημαντικά στοιχεία της διοργάνωσης
Το 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης περιλαμβάνει 261 ντοκιμαντέρ μικρού και μεγάλου μήκους, με 72 παγκόσμιες, 40 διεθνείς και 11 ευρωπαϊκές πρεμιέρες, προσφέροντας στο κοινό μια μοναδική ευκαιρία να παρακολουθήσει τις πιο πρόσφατες και σημαντικές δημιουργίες του είδους. Οι ταινίες θα προβληθούν στις αίθουσες του κινηματογράφου «Ολύμπιον», στις Αποθήκες 1 και Δ του λιμανιού και στο «Μακεδονικόν», ενώ η ψηφιακή πλατφόρμα του Φεστιβάλ online.filmfestival.gr επιτρέπει στους θεατές να παρακολουθήσουν τις ταινίες διαδικτυακά.
Η φετινή διοργάνωση φιλοξενεί τέσσερα διεθνή διαγωνιστικά τμήματα. Στο Διεθνές Διαγωνιστικό συμμετέχουν 10 ταινίες, ανάμεσά τους και τρεις ελληνικές, που θα διεκδικήσουν τον Χρυσό Αλέξανδρο με χρηματικό έπαθλο 12.000 ευρώ, καθώς και τον Αργυρό Αλέξανδρο με χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ. Στο διαγωνιστικό τμήμα Newcomers θα προβληθούν δέκα ταινίες νέων δημιουργών, ανάμεσά τους και τρεις ελληνικές, που θα διεκδικήσουν τον «Χρυσό Αλέξανδρο – Δημήτρης Εϊπίδης» (χρηματικό έπαθλο 10.000) ευρώ και τον Αργυρό Αλέξανδρο (χρηματικό έπαθλο 4.000 ευρώ). Το διαγωνιστικό τμήμα >>FilmForward, φιλοξενεί δέκα ριζοσπαστικές ταινίες, ανάμεσά τους και τρεις ελληνικές που θα διεκδικήσουν τον Χρυσό Αλέξανδρο >>FilmForward και χρηματικό έπαθλο 6.000 ευρώ και τον Αργυρό Αλέξανδρο με έπαθλο 3.000 ευρώ. Στο διαγωνιστικό τμήμα Immersive: Allaroundcinema, οκτώ πρωτοποριακές δημιουργίες διεκδικούν τον Χρυσό Αλέξανδρο Immersive μαζί με χρηματικό έπαθλο 2.000 ευρώ.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τρία ιδιαίτερα ενδιαφέροντα αφιερώματα. Το αφιέρωμα με τίτλο «ΑΙ, μια αναπόδραστη νοημοσύνη» εξετάζει τη σχέση της τεχνητής νοημοσύνης με την τέχνη και την κοινωνία. Στο πλαίσιο αυτού του αφιερώματος θα προβληθούν αποκαλυπτικά ντοκιμαντέρ και θα παρουσιαστεί η εικαστική εγκατάσταση LAUREN: AnyoneHome? της καλλιτέχνιδος και καθηγήτριας στο UCLA Λόρεν Λι ΜακΚάρθι. Επίσης, θα διεξαχθεί το masterclass AI and ART EXPERIENCE, ενώ θα κυκλοφορήσει μια δίγλωσση ειδική έκδοση και το περιοδικό Πρώτο Πλάνο, το οποίο φέτος θα αποτελέσει ένα πείραμα συνδημιουργίας με το ΑΙ.
Το αφιέρωμα με τίτλο «Γεωγραφία του βλέμματος: Η εκτός σχεδίου Ελλάδα (1950-2000)» περιλαμβάνει 19 ντοκιμαντέρ που συνθέτουν ένα πορτρέτο της κοινωνικής, πολιτικής και πολιτισμικής ζωής της χώρας. Μεταξύ άλλων, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει το επί σειρά ετών εξαφανισμένο ντοκιμαντέρ «Καστοριά» (1969) του Τάκη Κανελλόπουλου και άλλες σπάνιες δημιουργίες. Οι ταινίες «Γάζωρος Σερρών» (1974) και «Πρέσπες» (1966) του Τάκη Χατζόπουλου θα προβληθούν σε συνθήκες καθολικής προσβασιμότητας.
Το τρίτο αφιέρωμα αναδεικνύει το έργο της σπουδαίας Αμερικανίδας σκηνοθέτριας και φωτογράφου Λόρεν Γκρίνφιλντ, που ασκεί κριτική στην τοξική πλευρά του υπερκαταναλωτισμού και στην παρακμή της νεόπλουτης τάξης, η οποία ξοδεύει αλόγιστα σε εφήμερες απολαύσεις.
Το 27ο ΦΝΘ θα τιμήσει τον Γάλλο δημιουργό Νικολά Φιλιμπέρ με τον Χρυσό Αλέξανδρο, βραβείο που απονέμεται σε σημαντικές προσωπικότητες του κινηματογράφου. Ο Φιλιμπέρ, βραβευμένος με Χρυσή Άρκτο και Σεζάρ θα παρουσιάσει τέσσερις ταινίες του, δίνοντας στο κοινό την ευκαιρία να παρακολουθήσει τη μοναδική του κινηματογραφική γλώσσα και τις ανθρωπολογικές του προσεγγίσεις.
