Πρόκειται για το 9ο «Διεθνές Φεστιβάλ Μνημείων Θεσσαλονίκης» (23, 24 και 25 Μαΐου 2025), ένας θεσμός που ξεκίνησε από μια παρέα και μία ιδέα, άντεξε κι έκανε τον δικό του δρόμο αντοχής στον χρόνο. Φέτος επιστρέφει για να προτείνει στους κατοίκους και τους επισκέπτες της πόλης ένα τριήμερο εκδηλώσεων και δράσεων στα σοκάκια και τα μνημεία της Άνω Πόλης, σε μια ιστορική αναδρομή αιώνων.
Το «Διεθνές Φεστιβάλ Μνημείων Θεσσαλονίκης» ξεκίνησε το 2012, όταν τρεις κάτοικοι της Άνω Πόλης, ο Μπάμπης Τσανακτσίδης, η Δήμητρα Γρηγοριάδου και ο Τάσος Ορφανίδης,αποφάσισαν να συμβάλουν ώστε να αναδειχθούντα ιστορικά μνημεία της Ακρόπολης της Θεσσαλονίκης, πολλά από τα οποία εκείνη την εποχή παρέμεναν κλειστά ή ήταν παραμελημένα.Από εκείνη την απλή ιδέα, ο θεσμός εξελίχθηκε σε μια σημαντική διοργάνωση, με τη συνεργασία φορέων, οργανισμών, εθελοντών, μαθητών και φοιτητών.
Το Φεστιβάλ συνδιοργανώνεται από τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Ίαμος» και τον Οργανισμό Τουρισμού Θεσσαλονίκης και έχει την υποστήριξη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης και της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Κεντρικής Μακεδονίας, καθώς συμβάλλει στην προβολή του μνημειακού δυναμικού της πόλης. Παράλληλα, τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου Θεσσαλονίκης και του Υπουργείου Τουρισμού και περιλαμβάνει ποικίλες πολιτιστικές δράσεις.
«Για ένατη χρονιά επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη η διοργάνωσή μας που επιχειρεί να αναδείξει τη σημαντική πολιτιστική κληρονομιά της πόλης. Είναι ένα εθελοντικό, πολιτιστικό και αθλητικό γεγονός, για το οποίο συμπράττουν φορείς και οργανισμοί της πόλης αλλά και απλοί πολίτες, εθελοντές, μαθητές και φοιτητές μέσα από μία εξαιρετική συνεργασία», αναφέρει μιλώνταςστα Μακεδονικά Νέα η πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου «Ίαμος» Χρυσούλα Ντάντου. «Ξεκινήσαμε το 2012 από μία πρωτοβουλία που πήραν τρεις πολίτες, κάτοικοι της Άνω Πόλης. Η ιδέα ήταν να αξιοποιηθούν τα μνημεία της Ακρόπολης της Θεσσαλονίκης και ευρύτερα της Άνω Πόλης και σταδιακά περάσαμε στην ίδρυση του συλλόγου μας στον οποίο δώσαμε το όνομα του Ίαμου, αρχαίου μάντη και εμπνευστή των Ολυμπιακών αγώνων. Διαπιστώσαμε ότι ζούμε σε μία πόλη που έχουμε δεδομένα τα μνημεία γύρω μας και συχνά δεν μπαίνουμε μέσα σ’ αυτά είτε γιατί τα προσπερνάμε βιαστικοί είτε γιατί είναι ανοιχτά σε ώρες που δεν μας εξυπηρετούν».
Σε μνημεία και βυζαντινούς ναούς
Η κορυφαία εκδήλωση του Φεστιβάλ είναι ο «Δρόμος Μνημείων Θεσσαλονίκης», ο οποίος φέτος θα διεξαχθεί την Κυριακή 25 Μαΐου και διέρχεται από οκτώ σημαντικά ιστορικά μνημεία, τα έξι από τα οποία συγκαταλέγονται στον Κατάλογο Πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO: Επταπύργιο, Μονή Βλατάδων, Όσιος Δαβίδ, Βυζαντινό Λουτρό, Άγιος Νικόλαος ο Ορφανός, Ισλαχανέ, Κήποι του Πασά, Πύργος της Αλύσεως (Τριγωνίου).
Η σύνδεση αυτή με τα μνημεία είναι και το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της διοργάνωσης. «Πιστεύουμε ότι είναι μοναδική παγκοσμίως αυτή η διαδρομή που περνά από οκτώ τόσο σημαντικά μνημεία», τονίζει η κ. Ντάντου. Όπως λέει, για τη διοργάνωση ανοίγουν τις διπλές πόρτες στον περίβολό τους προκειμένου να διέλθουν οι δρομείς η Μονή Βλατάδων και ο Άγιος Νικόλαος ο Ορφανός.
Η διαδρομή έχει ως αφετηρία και τερματισμό το Επταπύργιο. «Δεν είναι μεγάλη διαδρομή, είναι μόλις 5.6 χιλιόμετρα, έχει όμως αρκετή δυσκολία καθώς περνά από μονοπάτια, σοκάκια και πλακόστρωτα της Άνω Πόλης. Σε κάποια σημεία οι δρομείς χρειάζεται να ανεβούν και αρκετά σκαλοπάτια», λέει η κ. Ντάντου. Η ίδια δίνει έμφαση στη συμμετοχή εθελοντών στη διοργάνωση: «Για 2η χρονιά θα συμμετάσχουν σχολεία όμορα της διαδρομής μας με τους μαθητές να διευκολύνουν και να δίνουν οδηγίες στους δρομείς όπου χρειάζεται. Παράλληλα τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να μάθουν πολλά στοιχεία για τα μνημεία της περιοχής μας μέσα από τις ξεναγήσεις που διοργανώνουμε».
Tο πρόγραμμα του Φεστιβάλ περιλαμβάνει επίσης έκθεση ζωγραφικής των φοιτητών της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ στο Ισλαχανέ με θέμα την ανακύκλωση και συναυλίες φοιτητών του τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας στη Ροτόντα και τον Άγιο Νικόλαο τον Ορφανό.
Όσο για το μέλλον της διοργάνωσης; «Μέχρι σήμερα έχουμε κάποιους ξένους δρομείς αυτό που θα θέλαμε όμως είναι να δούμε να γίνουν ακόμη περισσότεροι, να αποτελέσει δηλαδή το Φεστιβάλ έναν λόγοεπίσκεψης στην πόλη, που να συνδυάζει τον αθλητικό με τον πολιτιστικό τουρισμό. Μέσα από αυτό να αναδειχθούν έτσι με βιωματικό τρόπο η Άνω Πόλη, τα μνημεία της, οι όμορφες γειτονιές της», λέει η κ. Ντάντου.
Η Τελετή Έναρξης του Φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί σήμερα Τετάρτη, 2 Απριλίου 2025, στις 11:00 π.μ., στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Η εκδήλωση θα περιλαμβάνει ομιλίες εκπροσώπων των συνεργαζόμενων φορέων και παρουσίαση του προγράμματος του Φεστιβάλ.
