«Χωρίς επαρκή εμβολιαστικά ποσοστά, δεν υπάρχει καμία υγειονομική ασφάλεια», δήλωσε χαρακτηριστικά. Το 2024, καταγράφηκαν 127.350 κρούσματα, διπλάσια από τα 2023, ενώ 38 άτομα έχασαν τη ζωή τους από τη νόσο.
«Η ιλαρά είναι μία από τις πιο μεταδοτικές ασθένειες και, παρά την πρόοδο της ιατρικής, εξακολουθεί να προκαλεί σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων, ιδιαίτερα σε όσους δεν έχουν εμβολιαστεί. Ο μόνος τρόπος για να περιορίσουμε την εξάπλωσή της είναι να διασφαλίσουμε ότι όλοι οι πληθυσμοί, ιδίως τα παιδιά, εμβολιάζονται πλήρως», τόνισε η δρ. Maria van Kerkhove, επικεφαλής του τομέα λοιμωδών νοσημάτων του ΠΟΥ.
Η μετάδοση του ιού είναι παρόμοια με αυτή του COVID-19, καθώς ο ιός μεταδίδεται μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων και αερολυμάτων. Στα ήπια περιστατικά προκαλεί εξανθήματα και πυρετό, ενώ στις πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλίτιδα, πνευμονία ή τύφλωση.
Οι περισσότερες νοσηλείες και θάνατοι αφορούν άτομα που δεν έχουν εμβολιαστεί, ενώ η θνησιμότητα στις ανεπτυγμένες χώρες κυμαίνεται από 1 θάνατο ανά 1.000 έως 5.000 κρούσματα. Ένα άτομο που μολύνεται από ιλαρά μπορεί να μεταδώσει τον ιό σε 12 έως 18 άτομα, γεγονός που την καθιστά πιο μεταδοτική από τον COVID-19.
Ο δρ. Anthony Fauci, διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων (ΗΠΑ) αποσαφηνίζει το θέμα λέγοντας πως «η ιλαρά δεν είναι απλά μία ασθένεια που αφορά τους ενήλικες. Τα παιδιά, ιδίως, βρίσκονται σε πολύ υψηλό κίνδυνο από σοβαρές επιπλοκές. Το εμβόλιο της ιλαράς είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό και ασφαλές, και η αποφυγή του εμβολιασμού είναι επικίνδυνη για την υγεία των μελλοντικών γενεών».
Μια ασθένεια πλήρως προλαμβανόμενη
Η ιλαρά είναι σχεδόν πλήρως προλαμβανόμενη με τον εμβολιασμό, καθώς δύο δόσεις του εμβολίου προσφέρουν προστασία άνω του 99%. Ωστόσο, η μείωση της εμβολιαστικής κάλυψης έχει οδηγήσει σε επιδημίες σε χώρες της Ευρώπης, με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο, τη Βόρεια Μακεδονία και τη Ρουμανία να καταγράφουν ποσοστά εμβολιασμού κάτω του 80% το 2023.
Η παραπληροφόρηση σχετικά με τα εμβόλια έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη μείωση των εμβολιαστικών ποσοστών. Από το 2002, η ψευδής έρευνα του γιατρού Andrew Wakefield που συνέδεσε το εμβόλιο MMR (ιλαρά, παρωτίτιδα, ερυθρά) με τον αυτισμό, έχει αφήσει βαθύ αποτύπωμα στην αντίληψη του κοινού, παρά την απόσυρση της μελέτης και τις αμέτρητες μελέτες που έχουν διαψεύσει αυτήν τη σύνδεση.
Στις ΗΠΑ, το 2025 καταγράφηκαν οι πρώτοι θάνατοι από ιλαρά από το 2003, ενώ το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας ανακοίνωσε τον τερματισμό της χρηματοδότησης για έρευνες σχετικά με τη διστακτικότητα απέναντι στον εμβολιασμό. Οι ΗΠΑ αναμένεται επίσης να διεξαγάγουν μελέτη για πιθανή σύνδεση του εμβολίου με τον αυτισμό, παρά τις αποδείξεις που καταδεικνύουν το αντίθετο.
Παραπληροφόρηση και μείωση εμβολιασμών
«Η παραπληροφόρηση γύρω από τα εμβόλια έχει προκαλέσει την αναζωπύρωση ασθενειών που θεωρούσαμε πως είχαμε νικήσει. Οι επικίνδυνες ψευδείς πληροφορίες δημιουργούν φοβίες που δεν έχουν καμία βάση στην επιστημονική έρευνα, με αποτέλεσμα να τίθεται σε κίνδυνο η δημόσια υγεία», υπογράμμισε η Δρ. Emma Hansen, επιδημιολόγος στον ΠΟΥ για την Ευρώπη.
Το εμβόλιο ιλαράς έχει σώσει εκατομμύρια ζωές από το 1974, αλλά η μείωση των εμβολιασμών αποτελεί πλέον μια σοβαρή απειλή για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια.
«Η αύξηση των κρουσμάτων ιλαράς είναι άμεσο αποτέλεσμα της μείωσης της εμβολιαστικής κάλυψης. Όταν τα ποσοστά εμβολιασμού πέφτουν κάτω από το 95%, δημιουργείται το έδαφος για επιδημίες. Η εμβολιαστική κάλυψη είναι η καλύτερη άμυνά μας απέναντι στις λοιμώξεις και την εξάπλωσή τους», σύμφωνα με τον δρ. David Heymann, ειδικό σε θέματα δημόσιας υγείας.
