Ο Αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης μίλησε στα Μακεδονικά Νέα για τα έργα που είναι σε εξέλιξη, αλλά και για τη μητροπολιτική οργάνωση της Αυτοδιοίκησης η οποία πρέπει να γίνει μέσα από τον Νέο Κώδικα της Αυτοδιοίκησης που προωθεί το Υπουργείο Εσωτερικών.
Διαβάστε τη συνέντευξη του Κώστα Γιουτίκα στην Ελένη Ζέρβα.
Αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος αρχικά, Αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης τώρα. Συγκρίνοντας τα δύο χαρτοφυλάκια, ποιο θεωρείτε ότι είναι πιο δύσκολο και πιο απαιτητικό;
«Περισσότερο από αναγκαία η μητροπολιτική οργάνωση της Αυτοδιοίκησης»Πρόκειται για δύο θέσεις ευθύνης, εξίσου απαιτητικές. Στην πρώτη περίπτωση οι τομείς δράσης είναι συγκεκριμένοι, αλλά αφορούν σε όλες τις μητροπολιτικές ενότητες της Κεντρικής Μακεδονίας. Στην Αντιπεριφέρεια Θεσσαλονίκης, το αντικείμενο είναι ευρύτερο και εστιάζεται στη μείζονα περιοχή της Θεσσαλονίκης. Δεν σας κρύβω ότι όταν πρωτοανέλαβα τα καθήκοντα του Αντιπεριφερειάρχη Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος ήμουν επιφυλακτικός. Γρήγορα όμως διαπίστωσα ότι υπήρχαν μεγάλα περιθώρια κινήσεων και δράσεων. Και το ίδιο γρήγορα…παθιάστηκα!
Στα επτά χρόνια της θητείας μου στην Αντιπεριφέρεια Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, ανέλαβα πρωτοβουλίες που έθεσαν τις βάσεις για να συζητούμε σήμερα από διαφορετική οπτική γωνία για τον τρόπο που μπορούμε να αντιμετωπίζουμε τις συνέπειες της Κλιματικής Κρίσης, στο περιβάλλον και κατ΄ επέκταση στην ποιότητα ζωής μας. Προσπάθησα να βάζω στόχους και να τους κάνω πράξη. Όπως στην περίπτωση της παρέμβασης στο δυτικό παράκτιο μέτωπο. Η σημερινή του εικόνα δεν έχει καμιά σχέση με τον τεράστιο μπαζότοπο που ξέραμε. Σήμερα οι Θεσσαλονικείς έχουν αρχίσει να γνωρίζουν τις ομορφιές του. Και συνεχίζουμε για την ανάδειξη του.
Στους λίγους μήνες που έχω αναλάβει τα καθήκοντα του Αντιπεριφερειάρχη Θεσσαλονίκης, έδωσα έμφαση στην αντιμετώπιση προβλημάτων της καθημερινότητας π.χ. στη συντήρηση του οδικού δικτύου, σε έργα αντιπλημμυρικής προστασίας, που μπορεί να θεωρούνται αυτονόητα, απαιτούν όμως πόρους, τεχνικά μέσα και πολύ δουλειά. Στηρίζουμε με τα μέσα της Αντιπεριφέρειας τους Δήμους και στα μικρά και στα μεγάλα. Μέσα από το πρόγραμμα «Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη» για περισσότερους δήμους τώρα και με περισσότερους πόρους στη νέα προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ, τους δίνουμε τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε εμβληματικές αστικές αναπλάσεις στα όρια ευθύνης τους. Χρηματοδοτώντας μέσα από το πρόγραμμα και τις απαιτούμενες μελέτες, για να διευκολύνουμε ακόμη περισσότερο τους ΟΤΑ και να επιταχύνουμε τον χρόνο υλοποίησης των έργων. Μια από τις σημαντικές πρωτοβουλίες που ανέλαβα σε αυτό το σύντομο διάστημα και νιώθω καλά για την έως τώρα εξέλιξή της, είναι ότι με τη στήριξη των τοπικών φορέων βγάλαμε από την αφάνεια τον Δυτικό Προαστιακό Σιδηρόδρομο και τον θέσαμε στα έργα – προτεραιότητες του αρμόδιου Υπουργείου για τη Θεσσαλονίκη. Το ζητούμενο για εμένα, είναι να είμαι αποτελεσματικός από όποια θέση ευθύνης.
Ποια έργα που είναι στην ατζέντα σας μπορούν να δώσουν ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης και να συμβάλλουν στην προσέλκυση νέων επενδύσεων; Σε τι φάση βρίσκεται το επιχειρηματικό πάρκο στο Καλοχώρι;
Δύο κρίσιμα έργα που προωθεί η Περιφέρεια, ο κάθετος άξονας που θα συνδέσει τις ε.ο. Θεσσαλονίκης –Αθηνών και Θεσσαλονίκης Έδεσσας, γνωστός ως Ενωτική Σίνδου και η νέα είσοδος στο ύψος της Γ΄ Ζώνης της ΒΙΠΕ-Θ, θα αναβαθμίσουν καθοριστικά τη Βιομηχανική Περιοχή, θα ενισχύσουν τον εξαγωγικό προσανατολισμό και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων εντός της ΒΙΠΕ-Θ, ενώ δημιουργούν νέες προϋποθέσεις για τον κλάδο των Logistics που συνεχίζει να αναπτύσσεται δυναμικά στη δυτική πλευρά της πόλης. Το έργο της Ενωτικής Σίνδου είναι πλέον έτοιμο για δημοπράτηση μέσα στο 2025.
Ο Δυτικός Προαστιακός, θα δώσει επίσης ισχυρή αναπτυξιακή ώθηση στην επιχειρηματικότητα που αναπτύσσεται με εντυπωσιακούς ρυθμούς στα δυτικά της πόλης.
«Επενδύουμε» στις εμβληματικές αστικές αναπλάσεις μέσα από το πρόγραμμα «Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη» γιατί θα αλλάξουν την εικόνα της πόλης, σηματοδοτώντας τις βασικές αρχές της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης. Η ανάδειξη του δυτικού παράκτιου μετώπου, η αρμονική επανασύνδεση του με τον αστικό ιστό και η ενιαία αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου από το Καλοχώρι έως το Αγγελοχώρι, είναι η ναυαρχίδα φυσικά που θα στηρίξουν τη νέα πιο ανθρώπινη, πιο φιλική, πιο πράσινη, αστική φυσιογνωμία στη Μητροπολιτική Περιοχή της Θεσσαλονίκης.
Σχετικά με το Επιχειρηματικό Πάρκο στο Καλοχώρι, βάλαμε τις βάσεις και θα επιμείνουμε, παρόλο που είναι ένα εγχείρημα με πολλές δυσκολίες. Καταφέραμε να έχουμε εντοπίσει και καταγράψει όλους τους ιδιοκτήτες γης και τις εγκατεστημένες επιχειρήσεις στην ευρύτερη περιοχή, που υπερβαίνουν τους 2.200. Το επόμενο βήμα που προγραμματίζουμε είναι η συνάντηση μαζί τους και η ενημέρωσή τους για τις δυνατότητες και τις προοπτικές της αναμόρφωσης και μετεξέλιξης της περιοχής σε επιχειρηματικό πάρκο. Στόχος είναι να εξασφαλίσουμε ευρείες συναινέσεις. Οι συναινέσεις είναι «το κλειδί», καθώς είναι προαπαιτούμενο από τον νόμο και σε αυτό το στάδιο βρισκόμαστε σήμερα.
Ποια είναι η εξέλιξη σχετικά με το μεγαλόπνοο σχέδιο που αφορά στην ανάπλαση και σύνδεση του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης από το Καλοχώρι έως το Αγγελοχώρι;
Εν αναμονή του Προεδρικού Διατάγματος ολοκληρώσαμε την πρώτη και πιο δύσκολη φάση του καθαρισμού, της απορρύπανσης και της εξυγίανσης στο δυτικό παράκτιο μέτωπο, από το Καλοχώρι μέχρι το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης, σε ένα μήκος ακτογραμμής 6 χλμ. και σε συνολική έκταση 6.615 στρεμμάτων. Απομακρύνθηκαν 1.500 τόνοι επικίνδυνων αποβλήτων (αμίαντος, λάσπες), κατεδαφίστηκαν αυθαίρετες κατασκευές και τα παλιά βυρσοδεψεία, που αποτελούσαν εστίες μόλυνσης και ρύπανσης, έγινε καθαρισμός των υπόγειων υδάτων, αποκατάσταση των εδαφών και δενδροφυτεύσεις. Έγινε καθαρισμός της κοίτης και των εκβολών του ρέματος του Δενδροποτάμου και ολοκληρώθηκε η αποκατάσταση των πρανών του παράκτιου αναχώματος μήκους 3 χλμ., αλλά και στη διαδρομή προς τις καλύβες των ψαράδων σε ένα μήκος 12 χλμ. Δουλεύουμε πλέον στο επόμενο στάδιο, της ανάδειξης με υποδομές ήπιας αναψυχής αυτής της μοναδικής φυσικής ομορφιάς περιοχής με τους προστατευόμενους υγροβιότοπους.
Δημοπρατούμε μέσα στο 2025 την επέκταση του Κόκκινου Δρόμου, σε μήκος τριών χιλιομέτρων, μέσα στη Λιμνοθάλασσα του Καλοχωρίου και δίπλα στα φλαμίνγκο. Οργανώνουμε τη δημιουργία περιβαλλοντικού πάρκου στα 500 στρέμματα της παλιάς χωματερής (πρώην ΧΑΔΑ), με χώρους άθλησης, περιπατητικές και ποδηλατικές διαδρομές, καγιάκ, παρατηρητήρια πουλιών, καθώς και την κατασκευή Αλιευτικού Καταφυγίου που θα δώσει τη δυνατότητα σύνδεσης του δυτικού παράκτιου μετώπου με τον αστικό ιστό και διά θαλάσσης με καραβάκι.
Σε ό, τι αφορά στο υπόλοιπο τμήμα του παραλιακού μετώπου έως το Αγγελοχώρι, έχουν γίνει κάποιες τροποποιήσεις στην αρχική μελέτη και αναμένουμε να εισέλθει τις επόμενες μέρες στο στάδιο της δημόσιας διαβούλευσης. Πιστεύουμε ότι είναι εφικτό να έχουμε το Προεδρικό Διάταγμα μέσα στο 2025, ώστε να προχωρήσουμε στην υλοποίηση των ήδη ώριμων έργων που σας προανέφερα».
Πώς προχωρά το project του Δυτικού Προαστιακού; Έχει οριστικοποιηθεί η χάραξη;
Είμαστε ικανοποιημένοι γιατί καταφέραμε με τις παρεμβάσεις μας να θέσουμε τον Δυτικό Προαστιακό της Θεσσαλονίκης, στα έργα που κατά προτεραιότητα «τρέχει» το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Μετά τις δύο συσκέψεις στο γραφείο μου παρουσία εκπροσώπων της Αυτοδιοίκησης, τοπικών φορέων και της ηγεσίας του Υπουργείου, ο Δυτικός Προαστιακός έρχεται για να συμπληρώσει το δίκτυο συγκοινωνιών, παρέχοντας το μοναδικό πλεονέκτημα της γρήγορης και ασφαλούς μετακίνησης από την Καλαμαριά έως το Δήμο Χαλκηδόνος, με συνδυασμένα μέσα μαζικής μεταφοράς. Θα εξυπηρετήσει τέσσερις Δήμους και χιλιάδες κατοίκους της Δυτικής Θεσσαλονίκης, φοιτητές και εργαζόμενους στο ΔΙΠΑΕ, εργαζόμενους στη ΒΙΠΕΘ και τις μεταποιητικές επιχειρήσεις στην ευρύτερη περιοχή. Σε ό, τι αφορά στη χάραξη που ρωτάτε, μπορεί να αποδοθεί σε σύντομο χρόνο, αφού θα αξιοποιεί τις υφιστάμενες σιδηροδρομικές γραμμές ακόμη και τις εκτός λειτουργίας. Θα χρειαστούν μόνο αποβάθρες, στέγαστρα, διαβάσεις και σύγχρονοι συρμοί. Εμείς έχουμε ζητήσει και έχει γίνει αποδεκτό να καλύψει τις συγκοινωνιακές ανάγκες του campus του ΔΙΠΑΕ και να φτάσει με νέες στάσεις έως στο Δήμο Χαλκηδόνος. Παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις και θα συνεχίσουμε να πιέζουμε γιατί είναι ένα έργο με ευρεία κοινή ωφέλεια και ισχυρά αναπτυξιακά χαρακτηριστικά.
Έχουν ανταποκριθεί οι 12 ωφελούμενοι Δήμοι στο πρόγραμμα Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη για τη νέα προγραμματική περίοδο, ώστε να εντάξουν έστω κι ένα εμβληματικό έργο όπως ζητήσατε, με στόχο την αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος;
Έχουν ανταποκριθεί και οι 12 Δήμοι, αναγνωρίζοντας τις μεγάλες δυνατότητες που τους προσφέρει το πρόγραμμα. Έχουμε διπλασιάσει τους διαθέσιμους πόρους του ΕΣΠΑ 2021 – 2027 για ολοκληρωμένες αστικές αναπλάσεις στα 210 εκατ. ευρώ. Και επιπλέον τους δίνουμε τη δυνατότητα στη νέα προγραμματική περίοδο, χρηματοδότησης μέσα από το πρόγραμμα και των μελετών για τα έργα. Αυτή τη στιγμή έχουμε 9 μεγάλα, εμβληματικά έργα που έχουν τεχνικά περιγραφεί και οδεύουν προς μελέτη και έργα σε τρεις δήμους που προχωρούν μέσω του προγράμματος, χωρίς τεχνική βοήθεια, καθώς ήταν ήδη μελετητικά ώριμα.
Ποιος ακριβώς είναι ο ρόλος του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικών Ελέγχων και Έρευνας της ΠΚΜ;
Το Εργαστήριο Περιβαλλοντικών Ελέγχων και Έρευνας είναι ένα σημαντικότατο πολυεργαλείο που δημιούργησε η Περιφέρεια, το οποίο μπορεί να στηρίξει πολυεπίπεδα τις πολιτικές και τις δράσεις μας για την προστασία του περιβάλλοντος και την υποστήριξη της τοπικής οικονομίας, ενώ σκοπεύουμε να το αξιοποιήσουμε ως φορέα εκπαίδευσης φοιτητών, για την προώθηση της επιστημονικής έρευνας, αλλά και ως μέσο ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του πολίτη στα περιβαλλοντικά ζητήματα. Λειτουργεί σε ιδιόκτητο κτίριο της ΠΚΜ μέσα στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, πλήρως εξοπλισμένο, σε συνεργασία με το ΑΠΘ από το 2022. Μετά την ολοκλήρωση τον προηγούμενο Δεκέμβριο των επιστημονικά εξειδικευμένων διαδικασιών διαπίστευσής του στον Εθνικό Οργανισμό Διαπίστευσης, προχωρούμε στην αξιοποίηση όλων των προηγούμενων δυνατοτήτων.
Και για να γίνω πιο συγκεκριμένος. Mπορούμε πλέον να επεμβαίνουμε με υψηλή επιστημονική ακρίβεια και αναγνωρισμένη αξιοπιστία σε έκτακτα περιβαλλοντικά περιστατικά. Το δικό μας Εργαστήριο θα καλύπτει στο εξής την πλειονότητα των εργαστηριακών αναλύσεων υδάτων, υγρών αποβλήτων και στερεών δειγμάτων με εξειδίκευση στα βαρέα μέταλλα και τα φυτοφάρμακα, στο πλαίσιο των τακτικών ελέγχων που γίνονται από τις υπηρεσίες της ΠΚΜ. Θα μπορέσουμε να υποστηρίξουμε πιο αποτελεσματικά και στοχευμένα κρίσιμους κλάδους της τοπικής οικονομίας με σαφή εξαγωγικό προσανατολισμό, όπως η ρυζοκαλλιέργεια και η οστρακοκαλλιέργεια. Ήδη το Εργαστήριο της ΠΚΜ έχει διαπιστευθεί με παραμέτρους μοριακής βιολογίας που εφαρμόζονται για πρώτη φορά σε ελληνικό Εργαστήριο, στην ανίχνευση ενός από τα πιο επιβλαβή παράσιτα που προσβάλλουν τα μύδια, παρέχοντάς μας τη δυνατότητα πρόληψης και έγκαιρης ενημέρωσης των μυδοπαραγωγών.
Στόχος μας είναι να αποτελέσει το Εργαστήριο της Περιφέρειας, τη θερμοκοιτίδα για την ανάπτυξη της έρευνας, όπως και την εκπαίδευση προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών. Επιπλέον, ήδη έχουμε ξεκινήσει την αξιοποίηση του Εργαστηρίου ως φορέα περιβαλλοντικής ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης μαθητών δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων της Θεσσαλονίκης, μέσω εκπαιδευτικών εκδρομών στο δυτικό παράκτιο μέτωπο, συλλογής δειγμάτων από τους ίδιους και αναλύσεων με την καθοδήγηση του επιστημονικού προσωπικού του Εργαστηρίου. Επιπλέον είναι δυνατό και το έχουμε προτείνει στον ΟΛΘ ΑΕ να καλύψει τις ανάγκες του σε ελέγχους στα προϊόντα που διακινούνται μέσω του λιμανιού της Θεσσαλονίκης.
Εν αναμονή της παρουσίασης από το Υπουργείο Εσωτερικών του Νέου Κώδικα της Αυτοδιοίκησης, πόσο σημαντική είναι κατά τη γνώμη σας η μητροπολιτική οργάνωση της Αυτοδιοίκησης και προς ποια κατεύθυνση θεωρείτε ότι πρέπει να εξελιχθεί;
Είναι περισσότερο από αναγκαία, δεδομένου ότι οι διαθέσιμοι πόροι δεν είναι απεριόριστοι, οι ανάγκες είναι πολλές, οι απαιτήσεις των πολιτών είναι δικαίως αυξημένες, ενώ οι προκλήσεις, αλλά και οι ευκαιρίες που δημιουργεί η σύγχρονη εποχή απαιτούν γρήγορα αντανακλαστικά.
Η αρχή έγινε με τον νόμο του «Καλλικράτη», το 2010, όταν για πρώτη φορά νομοθετήθηκαν οι μητροπολιτικές λειτουργίες. Προβλέφθηκαν στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη και ενσωματώθηκαν στο Β΄ Βαθμό Αυτοδιοίκησης, τις Περιφέρειες.
Η συντήρηση και αναβάθμιση της φωτεινής σηματοδότησης στο οδικό δίκτυο, όπως και ο καθαρισμός των ρεμάτων στο σύνολο του νομού Θεσσαλονίκης που υλοποιούνται από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, είναι αρμοδιότητες που αποκτήσαμε στο πλαίσιο της μητροπολιτικής οργάνωσης, από τον «Καλλικράτη».
Εμείς δώσαμε ακόμη πιο ουσιαστικό χαρακτήρα και σε πλήρη συνεργασία με τους Δήμους και διπλάσιους πόρους στη νέα προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ, όπως σας είπα προηγουμένως, συνδιαμορφώσαμε ένα συγκροτημένο ευέλικτο στρατηγικό σχέδιο αστικής ανάπτυξης για τη Θεσσαλονίκη. Δημιουργώντας το πρόγραμμα «Μητροπολιτική Θεσσαλονίκη» κάναμε πράξη την ανάγκη για μητροπολιτική αντιμετώπιση στις αστικές αναπλάσεις. Μέσα από το συγκεκριμένο πρόγραμμα χρηματοδοτήσαμε έως τώρα την αποκατάσταση και ανάδειξη του δυτικού παράκτιου μετώπου, ενώ χρηματοδοτούμε και το Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά.
Ασκούμε στην πράξη τα μητροπολιτικά καθήκοντα.
Το ζητούμενο είναι ο Ενιαίος Κώδικας Αυτοδιοίκησης, να εμβαθύνει στη μητροπολιτική διακυβέρνηση με:
-Διευκρίνιση και απόδοση αποφασιστικών αρμοδιοτήτων στις Περιφέρειες. Από τον σχεδιασμό, την υλοποίηση, έως και την παρακολούθηση κάθε έργου ακόμα και μετά την ολοκλήρωσή του. Με ταυτόχρονη μεταφορά προσωπικού, μεταφορά υλικοτεχνικών υποδομών και εξοπλισμού, ακόμα και ολόκληρων υπηρεσιών. Κρατείστε ότι χρειαστήκαμε 2,5 χρόνια για να συγκεντρώσουμε τις απαραίτητες άδειες από διάφορους φορείς για να καθαρίσουμε το δυτικό παράκτιο μέτωπο, επειδή υπάρχει κατακερματισμός των αρμοδιοτήτων !
-Ενίσχυση των πόρων των Περιφερειών, ανάλογων με τις αυξημένες ευθύνες που έχουμε. Με απλούστερους κανόνες κρατικών ενισχύσεων για τις δημόσιες υποδομές και άμεσα έσοδα μέσα από τη φορολογία. Λόγου χάριν, με την απόδοση στην Αυτοδιοίκηση των περίπου 2,2 δις ευρώ που εισπράττει το κράτος από τα τέλη κυκλοφορίας για τη συντήρηση του οδικού δικτύου, θα καταφέρουμε να αναβαθμίσουμε σε επίπεδο προηγμένων χωρών, το περιφερειακό και επαρχιακό οδικό δίκτυο στην Κεντρική Μακεδονία.
-Πλήρη θωράκιση του θεσμικού και πολιτικού ρόλου των Περιφερειών για να γίνει πραγματικότητα η μετάβαση από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση».
