Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία που αφορούν τον κλάδο της αγοράς ακινήτου στη χώρα μας σε συνδυασμό με την πορεία που καταγράφει, αλλά και τα ποσοστά ιδιοκατοίκησης στα οποία παραδοσιακά βρισκόμασταν ψηλά ως χώρα. Τα τελευταία χρόνια παρά τις αντοχές που επιδεικνύουμε η πορεία είναι πτωτική, με αύξηση των ενοικιάσεων για κατοικία. Ωστόσο, υπάρχουν άλλοι τομείς που στήριξαν τον κλάδο, ενώ αισιοδοξία υπάρχει και για το γεγονός ότι τα νέα ζευγάρια μέσω προγραμμάτων θα καταφέρουν να αποκτήσουν το δικό τους ακίνητο.
Μείωση της ιδιοκατοίκησης, στροφή στο ενοίκιο
«Το Θέμα της ιδιοκατοίκησης είναι ένα θέμα συνυφασμένο με το DNA του Έλληνα, ο οποίος διαχρονικά ήθελε να έχει το δικό του ακίνητο και ήμασταν πρωταθλητές στην Ευρώπη στο ποσοστό αυτό. Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια, τα μνημόνια και η οικονομική κρίση μετέβαλαν το ποσοστό, το οποίο δεν έχει αναπληρωθεί ακόμη», δηλώνει στα Μακεδονικά Νέα – mknd.gr ο πρόεδρος της Ένωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων Θεσσαλονίκης κ. Κωνσταντίνος Χαϊδούτης. Ο κ. Χαϊδούτης αναφέρει ως κύριους λόγους εκποίησης και ως αποτρεπτικους λόγους για την αγορά οικίας, τα φορολογικά βάρη με τα οποία έχουν φορτωθεί τα ακίνητα, όπως ο ΕΝΦΙΑ, αλλά και οι ευρωπαϊκές οδηγίες για την ενεργειακή αναβάθμισή τους, προσθέτοντας οικονομικές επιβαρύνσεις στους ιδιοκτήτες.
Πιο συγκεκριμένα αρκετές έρευνες όπως και στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας δείχνουν την εικόνα της ιδιοκατοίκησης με τα ποσοστά να παρουσιάζουν μείωση σε σύγκριση με προηγούμενα έτη. Σύμφωνα με έρευνα της Metron Analysis, η οποία παρουσιάστηκε πέρσι, το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα είχε πέσει στο 61%. Πριν από 20 έτη το 2005, χρονολογία όχι τόσο μακρινή για ένα θέμα όπως η ιδιοκατοίκηση, το αντίστοιχο ποσοστό στη χώρα ήταν στα ύψη και έφτανε το 84,6%.
Έρευνα της Eurostat στα τέλη του 2024 έδειξε ότι η Ελλάδα, καταγράφει χαμηλό ποσοστό ιδιοκατοίκησης στο 69,6%.
Η πιο πρόσφατη πανευρωπαϊκή έρευνα «European Housing Trend Report 2024» του κτηματομεσιτικού δικτύου RE/MAX Europe, δείχνει παρόμοιο ποσοστό ιδιοκατοίκησης στη χώρα μας με 64%. Συμπέρασμα όλων των παραπάνω είναι, ότι η χώρα μας από τις πρώτες θέσεις στην Ευρώπη των 27 στο θέμα της ιδιοκατοίκησης, έχει υποχωρήσει σχεδόν στο μέσο του πίνακα, με έρευνα της Ένωσης Εργαζομένων Καταναλωτών να καταδεικνύει πως το διάστημα 2005 – 2023 η ιδιοκατοίκηση στη χώρα μας μειώθηκε κατά 14% και αυξήθηκε η ενοικίαση κατά 77%.
Η στροφή στην ενοικίαση φαίνεται και σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή και την απογραφή πληθυσμού κατοικιών. Το 2021 σε σύνολο χώρας ιδιοκατοικούμενες ήταν 3.034.523 οικίες και ενοικιαζόμενες 1.061.223. Σε σύγκριση με την απογραφή πληθυσμού κατοικιών το 2011 οι ιδιοκατοικούμενες οικίες σε όλη τη χώρα είναι σχεδόν ίδιες σε αριθμό σε σχέση με το 2021 και ανέρχονται σε 3.017.542, ενώ στις ενοικιαζόμενες παρατηρείται ότι το 2011 με 894.043 ήταν αρκετά λιγότερες από ότι το κοντινό 2021.
Σημαντικό ρόλο στη μείωση της ιδιοκατοίκησης και γενικότερα στην συνολική εικόνα της αγοράς κατοικιών διαδραματίζει σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, η τραπεζική χρηματοδότηση που βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα.Παρά την αύξηση που καταγράφεται σε ετήσια βάση, στο συνολικό ύψος των νέων στεγαστικών δανείων κατά τη διάρκεια του δεκαμήνου του 2024 το ποσοστό ανήλθε σε 21,8%.
«Η αγορά ακινήτου για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού χωρίς επιδότηση επιτοκίου είναι δύσκολη υπόθεση», τονίζει στα Μακεδονικά Νέα – mknd.gr ο κ. Νίκος Μανομενίδης, Επιστημονικός Διευθυντής Business Intelligence RealEstate (BIRN) και Επίτιμος Πρόεδρος της Ένωσης Μεσιτών Ακινήτων Πιστοποιημένων Πραγματογνωμόνων Ελλάδας.
Οι επενδύσεις σε κατοικίες -βάσει των εποχικώς διορθωμένων στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ, σε σταθερές τιμές - στο σύνολο της χώρας κατέγραψαν το εννεάμηνο του 2024, σε ετήσια βάση, μείωση κατά 4,6% και εξακολουθούν να βρίσκονται σε χαμηλό επίπεδο ως ποσοστό του ΑΕΠ (2,3%).
GoldenVisa και βραχυχρόνια μίσθωση «ανάσα» στον κλάδο αγοράς ακινήτου
Όσον αφορά συνολικά το περιβάλλον στον κλάδο της αγοράς ακινήτων, στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν θετική πορεία στη διάρκεια του εννεαμήνου του 2024, η οποία ενισχύθηκε από τον τουρισμό και τη βραχυχρόνια μίσθωση, καθώς και από το επενδυτικό ενδιαφέρον, κυρίως από το εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος Golden Visa.
Ανατρέχοντας λίγους μήνες πίσω για καλύτερη συνολική εικόνα, σύμφωνα πάντα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η δυναμική της αγοράς οικιστικών ακινήτων κατά το 2023 και τους πρώτους μήνες του 2024 αποτυπώνεται τόσο στα στοιχεία της Golden Visa όσο και σε άλλους συναφείς δείκτες. Ειδικότερα, το α΄ τρίμηνο του 2024 οι καθαρές ξένες άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα για την αγορά ακινήτων κατέγραψαν θετικό ετήσιο ρυθμό μεταβολής κατά ποσοστό 4,6% και ανήλθαν σε 520 εκατ. ευρώ, έναντι 497 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2023.
Τα επιδοτούμενα προγράμματα θα δώσουν ευκαιρία ιδιοκατοίκησης
Με τα ποσοστά ιδιοκατοίκησης στη χώρα μας να έχουν μειωθεί, χωρίς ωστόσο να έχει μειωθεί η επιθυμία του Έλληνα για μια σταθερή δικής του ιδιοκτησίας κατοικία, οι ειδικοί εκτιμούν ότι προγράμματα όπως το «Σπίτι Μου» και το «Σπίτι Μου ΙΙ» θα δώσουν την ευκαιρία σε νέους να κάνουν το όνειρο τους πραγματικότητα.
Με το πρόγραμμα «Σπίτι Μου ΙΙ» το οποίο έτυχε θερμής υποδοχής, το ανώτατο ποσό δανείου που χορηγείται είναι 190.000 ευρώ. Το δάνειο καλύπτει έως το 90% της αξίας του ακινήτου, όπως αυτή ορίζεται στο συμβόλαιο αγοράς. Το τυχόν υπολειπόμενο τίμημα θα καλύπτεται από ίδιους πόρους του αγοραστή. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι αν η αξία του ακινήτου είναι 200.000 ευρώ, το μέγιστο ποσό δανείου θα είναι 180.000 ευρώ (90% της αξίας).Το οικονομικό πλεονέκτημα για τον δικαιούχο του Προγράμματος, είναι το μηδενικό επιτόκιο που εφαρμόζεται για το 50% του δανείου το οποίο προέρχεται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ).
Στο υπόλοιπο 50% από το Πιστωτικό Ίδρυμαθα εφαρμόζεται το προσφερόμενο από κάθε Πιστωτικό Ίδρυμα επιτόκιο όπως αυτό θα προκύπτει βάσει της αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας του αιτούντος.
«Υπάρχει μείωση γης ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα, αλλά τώρα με τα προγράμματα θα βελτιωθεί η κατάσταση. Αίσθησή μου είναι ότι θα δούμε μια μικρή βελτίωση. Δεν είναι μόνο η επιδότηση επιτοκίου το οποίο στο πρόγραμμα «Σπίτι Μου ΙΙ» είναι κυμαινόμενο και καταλήγει έως 2,5%. Το πιο σημαντικό είναι χορηγούν το 90% της αξίας του ακινήτου σε δάνειο», εξηγεί στα Μακεδονικά Νέα – mknd.grο κ. Νίκος Μανομενίδης.
