Η πόλη, με ισχυρή παράδοση στη βιομηχανία και το εμπόριο, αναπτύσσει ένα δυναμικό οικοσύστημα νέων τεχνολογιών, με τη συμβολή και τη σύνδεση πανεπιστημίων, ερευνητικών κέντρων και επιχειρήσεων να αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την περαιτέρω ανάπτυξη αυτού του οικοσυστήματος. Στο επίκεντρο αυτής της προσπάθειας βρίσκεται η Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης, το πρώτο και μεγαλύτερο Πάρκο Επιχειρήσεων Υψηλής Τεχνολογίας στην Ελλάδα αλλά και το Thess INTEC. Η Τεχνόπολη προσελκύει έντονο ενδιαφέρον από εταιρείες του κλάδου ενώ αναμένονται και νέες οικοδομικές άδειες.
«Η Τεχνόπολη ανθίζει ξανά», δήλωσε ο Στράτος Σιμόπουλος, πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Έρευνας και Τεχνολογίας της Βουλής κατά την ομιλία του στην εκδήλωση για την Τεχνόπολη, τονίζοντας όμως ότι η Ελλάδα βρίσκεται χαμηλά στην κατάταξη της Ε.Ε. όσον αφορά την καινοτομία. Παράλληλα, υπογράμμισε την ανάγκη για έναν φορέα καινοτομίας που θα συντονίζει τη μεταφορά τεχνολογίας σε τομείς όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, η Βιοτεχνολογία και η Αγροτεχνολογία επενδύοντας σε τέτοιους τομείς και να τρέξουν δράσεις open innovation.
Ανάλογη άποψη εξέφρασε και ο Τάσος Τζήκας, Πρόεδρος της ΔΕΘ-HELEXPO και της Τεχνόπολης Θεσσαλονίκης, ο οποίος σημείωσε πως η πόλη ζει μια «άνοιξη» στον τομέα των νέων τεχνολογιών, μετατρέποντάς την σε κόμβο καινοτομίας. Πρόσθεσε δε ότι η Θεσσαλονίκη είναι πρωτοπόρα στις νέες τεχνολογίες. «Αυτό που ονειρευτήκαμε το '90, υλοποιείται σήμερα αν και με καθυστέρηση (σ.σ. Τεχνόπολη). Η Θεσσαλονίκη διαθέτει πλέον ένα οικοσύστημα έτοιμο για να μπει στην πρωτοπορία της τεχνολογίας. Έχει τα πανεπιστήμια με τον μεγαλύτερο όγκο αποφοίτων, το ΕΚΕΤΑ, την Τεχνόπολη και το Thess INTEC που αναμένεται. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι συνέργειες και έτσι η Θεσσαλονίκη μπορεί να περάσει στην επόμενη φάση», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Τζήκας.
Ο ρόλος των πανεπιστημίων στη νέα εποχή
Η σύνδεση των πανεπιστημίων με την αγορά και τις τεχνολογικές επιχειρήσεις αποτελεί τη βασική πρόκληση για να διατηρηθεί το τεχνολογικό οικοσύστημα της Θεσσαλονίκης. «Η αποστολή των πανεπιστημίων είναι η παραγωγή ανθρώπινου δυναμικού, αλλά δεν έχουμε προσαρμοστεί πλήρως στις νέες εξελίξεις», δήλωσε ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Χαράλαμπος Φείδας. Από την πλευρά του, ο Πρύτανης του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος (ΔΙΠΑΕ), Σταμάτης Αγγελόπουλος, τόνισε την ανάγκη ευελιξίας στα προγράμματα σπουδών και τη διασύνδεση με την αγορά. Το ΔΙΠΑΕ βρίσκεται στη διαδικασία ίδρυσης τριών spin-offs και έχει συνάψει 150 βιομηχανικά συμβόλαια με επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης. Η καινοτομία στα πανεπιστήμια συνδέεται στενά με τη δημιουργία νεοφυών επιχειρήσεων.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του ΕΚΕΤΑ, Δημήτρη Τζοβάρα, το ερευνητικό κέντρο έχει συμβάλει στη δημιουργία 23 spin-offs και συνεργάζεται στενά με εταιρείες όπως η Samsung. Στο τέλος του 2025, το νέο κτίριο του ΕΚΕΤΑ με την επωνυμία «AI Nucleus» στην Τεχνόπολη θα περιλαμβάνει 100-150 ερευνητές στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης, ενισχύοντας το οικοσύστημα καινοτομίας της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, την επόμενη εβδομάδα το ΕΚΕΤΑ θα υπογράψει τη συμφωνία αγοράς δικαιωμάτων επιφανείας 6.000 τ.μ. για κτίρια στο Thess INTEC, όπου θα εγκατασταθούν ερευνητικά εργαστήρια.
Thess INTEC: Η μεγάλη ευκαιρία της πόλης
Ένας από τους σημαντικότερους αναπτυξιακούς πυλώνες για τη Θεσσαλονίκη είναι το Thess INTEC, το διεθνές τεχνολογικό πάρκο που βρίσκεται υπό κατασκευή. Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του έργου, Νίκος Ευθυμιάδης, ανέφερε πως η υλοποίηση καθυστερεί λόγω γραφειοκρατικών προβλημάτων, όμως αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.
Το Thess INTEC στοχεύει να λειτουργήσει ως "ενορχηστρωτής" της καινοτομίας στη Θεσσαλονίκη, προσελκύοντας επενδύσεις και αναπτύσσοντας συνεργασίες. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι βιομηχανίες επένδυσαν 5 εκατ. ευρώ χωρίς αντάλλαγμα για να στηρίξουν το έργο, καταδεικνύοντας τη σημασία του για την πόλη.
Παρότι η Θεσσαλονίκη διαθέτει ένα δυναμικό τεχνολογικό οικοσύστημα και προσελκύει πολυεθνικές εταιρείες λόγω του προσιτού κόστους ζωής και των ενοικίων στα επαγγελματικά ακίνητα, υπάρχει έντονη ζήτηση για εξειδικευμένο προσωπικό. Η Ξένη Κοσμίδου, στέλεχος της Deloitte επισήμανε ότι μέχρι το 2030 ενδέχεται να υπάρξει έλλειψη 83.000 ειδικευμένων επαγγελματιών στον κλάδο της πληροφορικής. Η λύση, σύμφωνα με την ίδια, βρίσκεται στην ενίσχυση των πανεπιστημιακών προγραμμάτων, στη συνεργασία με διεθνή πανεπιστήμια, στην προώθηση της πρακτικής άσκησης ως υποχρεωτικού στοιχείου των σπουδών αλλά και στην αύξηση του ποσοστού συμμετοχής των γυναικών στην πληροφορική. «Η Deloitte βρίσκεται από το 2017 στην Τεχνόπολη με το κέντρο αριστείας και προσωπικό στα 1.300 άτομα, ενώ σύντομα θα μετακομίσουμε, καθώς το κτίριο δεν μας χωρά. Η εταιρεία έχει συστήσει τη Θεσσαλονίκη σε πολυεθνικές όπως η Chubb με την πόλη να προσελκύει επενδυτές», συμπλήρωσε η κα Κοσμίδου.
Χρηματοδότηση και ρυθμιστικά εμπόδια
Ένα από τα βασικά εμπόδια για την ανάπτυξη της καινοτομίας στην Ελλάδα είναι η χρηματοδότηση και η γραφειοκρατία. Ο Παναγιώτης Κετικίδης, Πρόεδρος της Αλεξάνδρειας Ζώνης Καινοτομίας, ανέφερε πως οι περιφερειακές ανισότητες και η έλλειψη ενορχηστρωτή εμποδίζουν την πρόοδο. Πρότεινε τη δημιουργία μιας στρατηγικής καινοτομίας, που θα γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ πανεπιστημίων και αγοράς. Η Τεχνόπολη είναι μια δομή που αναπτύσσει την επιχειρηματικότητα του κλάδου της, σημείωσε στη συνέχεια ο Μιχάλης Χαβούζης, Διευθύνων Σύμβουλος της Τεχνόπολης προσθέτοντας ότι η Θεσσαλονίκη μετατρέπεται σε αξιόλογο κεντρο καινοτομίας.
Η δυναμική που αναπτύσσεται συνεπώς στη Θεσσαλονίκη δείχνει πως η πόλη μπορεί να εξελιχθεί σε κέντρο καινοτομίας για την Ελλάδα και τα Βαλκάνια. Με τις επενδύσεις της Τεχνόπολης, την ενίσχυση των πανεπιστημίων, την ανάπτυξη του Thess INTEC και τη βελτίωση της διασύνδεσης με την αγορά, η Θεσσαλονίκη έχει τη δυνατότητα να πρωτοστατήσει στον τεχνολογικό τομέα. Η πρόκληση τώρα είναι η ταχύτητα υλοποίησης. Οι υποδομές, η χρηματοδότηση και η πολιτική βούληση πρέπει να συμβαδίσουν, ώστε η Θεσσαλονίκη να μην χάσει μια ακόμη ευκαιρία, τονίστηκε στην εκδήλωση. Η καινοτομία είναι το μέλλον και η πόλη δείχνει έτοιμη να το διεκδικήσει. «Οι χαμένες ευκαιρίες της χώρας και της Θεσσαλονίκης οφείλονται στα εσωτερικά τους προβλήματα», είπε μεταξύ άλλων ο κ. Ευθυμιάδης.
Σύντομο χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυναν ο Υφυπουργός Εσωτερικών Τομέας Μακεδονίας και Θράκης Κωνσταντίνος Γιουλέκας, ο Αντιπεριφερειάρχης Ψηφιακής Διακυβέρνησης ΠΚΜ Νικόλαος Τζόλλας και ο Δήμαρχος Πυλαίας – Χορτιάτη και Πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας Ιγνάτιος Καΐτεζίδης.
