Πρόκειται για το Μουσείο Γέσιου «Ο Μακεδονικός Αγώνας και η Έδεσσα», που δημιουργήθηκε από τον δωρητή και ιδρυτή του, νομικό και αρχιτέκτονα δρ. Χρίστο Ι. Γέσιο, Εδεσσαίο στην καταγωγή, που εδώ και δεκαετίες ζει στις ΗΠΑ. Ο κ. Γέσιος αποφάσισε να συντηρήσει και να επαναφέρει στην αρχική του μορφή ένα κτίριο της οικογένειάς του, ένα διατηρητέο αρχιτεκτονικό στολίδι αρ ντεκό του 1936. Πρώτη του σκέψη ήταν να δωρίσει το κτίριο στην Έδεσσα. «Θέλησα να ιδρύσω ένα μουσείο που να λέει την ιστορία του Μακεδονικού Αγώνα στην περιοχή της Έδεσσας όπως έγινε στην πραγματικότητα. Εύχομαι το μουσείο πέραν της παρουσίασης να γίνει ένας πυρήνας κοινωνικής λειτουργίας και πνευματικής δράσης για την Έδεσσα», εξηγεί ο ίδιος.
Το κτίριο του ’30 αναπαλαιώθηκε με σεβασμό στην ιστορία και τηναρχιτεκτονική του ταυτότητα. Τα εγκαίνια έγιναν πριν από μερικούς μήνες και πλέον το Μουσείο κάνει τα πρώτα του βήματα. Για τη σημασία της ίδρυσής του και για τους στόχους της λειτουργίας του μιλάει στα Μακεδονικά Νέα ο πρόεδρος της ΑΜΚΕ «Μουσείο Γέσιου – Ο Μακεδονικός Αγώνας και η Έδεσσα» Φίλιππος Γκιούρος: «Αποτελεί ορόσημο για την Έδεσσα η δημιουργία του Μουσείου αυτού, που θα συμβάλλει στην ανάδειξη της ιστορίας μας και στην ενίσχυση της συλλογικής μας μνήμης. Ο ιδρυτής του Χρίστος Γέσιος δεν ήθελε να δημιουργηθεί ένα στεγνό, παλαιάς αντίληψης μουσείο Μακεδονικού Αγώνα με συλλογές με όπλα. Πρωτίστως ήθελε να δείξει τη συνεισφορά όλων εκείνων των αγωνιστών, γνωστών και αγνώστων, αλλά και τη συμβολή της τοπικής κοινωνίας στα γεγονότα του 1904-1908. Γι αυτό και η μόνιμη έκθεση έχει τίτλο «Αόρατοι Αγωνιστές: Οι Ιστορίες των Κρυφών Ηρώων της Μακεδονίας». Τη μνήμη αυτών των ανθρώπων που αγωνίστηκαν για την ελευθερία τιμούμε στο Μουσείο».
Ιστορία και τεχνολογία Α.Ι.
Φωτεινό, ολόλευκο στο εσωτερικό του, το Μουσείο Γέσιου επιχειρεί να φωτίσει το χτες χρησιμοποιώντας την τεχνολογία του σήμερα. Οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να ταξιδέψουν στο παρελθόν παρακολουθώντας μία τεκμηριωμένη ιστορική αφήγηση όπως ξεδιπλώνεται με τη χρήση σύγχρονων μουσειολογικών μεθόδων που αναδεικνύουν την πλούσια συλλογή με παραδοσιακές στολές, όπλα, αντικείμενα καθημερινής χρήσης, φωτογραφίες και έγγραφα πουσυνδέονται με τον Μακεδονικό Αγώνα. Για τη διαμόρφωση του κτίσματος και της έκθεσης δούλεψε μεθοδικά και με αφοσίωση ομάδα συνεργατών μεταξύ των οποίων ήταν και οι: Θωμάς Τσουκαλάς μουσειολόγος-αρχιτέκτονας, Αλέξανδρος Αποστόλου ιστορικός, Δημήτρης Κολιαδήμας γραφίστας, Χριστίνα Γέσιου αρχιτέκτονας, Γιάννης Βαλιούλης μηχανικός - υπεύθυνος στατικής μελέτης.
«Οι επισκέπτες μπορούν να παρακολουθήσουν ένα βίντεο τεχνητής νοημοσύνης που παρουσιάζει αναπαράσταση της μάχης στον Βάλτο των Γιαννιτσών, να ακούσουν παραδοσιακά τραγούδια σε tablets, να θαυμάσουν ασπρόμαυρες φωτογραφίες εποχής με τον Παύλο Μελά και άλλους αγωνιστές που έγιναν κινούμενες χάρη στην τεχνολογία του Α.Ι.», επισημαίνει ο κ. Γκιούρος.
Εκτός από τη μόνιμη έκθεσητο Μουσείο Γέσιου θα φιλοξενεί από την άνοιξη διαδραστικά εκπαιδευτικά προγράμματα, σύγχρονης αντίληψης, με escape rooms και παιχνίδια, ενώ σχεδιάζονται ακόμη περιοδικές εκθέσεις, ομιλίες και άλλες εκδηλώσεις. Επίσης σε χώρο του υπογείου θα διαμορφωθεί ένα καταφύγιο αεράμυνας του Α΄ παγκοσμίου πολέμου. «Θέλουμε το Μουσείο να ενσωματωθεί στην κοινωνία της Έδεσσας και να γίνει πόλος έλξης τουριστών οι οποίοι φτάνουν στην πόλη για να δουν τους καταρράκτες», τονίζει ο πρόεδρος του Μουσείου.