Πρόκειται για μια συμπαραγωγή του ΚΘΒΕ, του Κέντρου Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών Θεσσαλονίκης (ΚΕΑΤ) και του Δήμου Θερμαϊκού. Μετά την επιτυχημένη πρώτη παρουσίαση στο Θέατρο της ΕΜΣ, η παράσταση ανεβαίνει ξανά την Κυριακή 27 Απριλίου 2025, στις 20.00, στο Θέατρο ΚΑΠΠΑ 2000 στην Περαία, με ελεύθερη είσοδο. Τη σκηνοθεσία υπογράφει η Άννη Τσολακίδου και την αρχική ιδέα και οργάνωση η Γιολάντα Μπαλαούρα, η οποία συμμετέχει και ως ηθοποιός.
Το έργο του Ο’ Νηλ, που προκάλεσε σάλο στην Αμερική όταν πρωτοπαρουσιάστηκε το 1924, καταπιάνεται με τον ρατσισμό, τις κοινωνικές προκαταλήψεις και τον «απαγορευμένο» έρωτα ανάμεσα σε δύο ανθρώπους διαφορετικής φυλής. Σχεδόν έναν αιώνα αργότερα, εξακολουθεί να προκαλεί, να συγκινεί και να αφυπνίζει.
Από το ανέβασμα της πρώτης παράστασης στην ΕΜΣ (φωτο Αβραάμ Παπαδόπουλος)
Σε συνέντευξή της στα Μακεδονικά Νέα η Γιολάντα Μπαλαούρα μάς μίλησε για την έμπνευση πίσω από την παράσταση, τη σύμπραξη με το ΚΕΑΤ και τον ρόλο της τέχνης ως φορέα κοινωνικής αλλαγής.
Συνέντευξη στη Χρύσα Νάνου
Πώς γεννήθηκε η ιδέα να ανεβάσετε αυτό το έργο του Ο’ Νηλ; Τι σας άγγιξε προσωπικά μέσα από το κείμενο;
Το έργο γράφτηκε το 1924 και καταπιάνεται με τη φυλετική διάκριση στην Αμερική. Όταν το διαβάσαμε με την Άννη Τσολακίδου, μας συγκίνησε και σκεφτήκαμε αμέσως ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει ως μια σύγχρονη αναφορά σε φαινόμενα που βλέπουμε σήμερα – όπως το bullying και ο κοινωνικός αποκλεισμός. Η σύνδεση με τα παιδιά του ΚΕΑΤ έγινε αυθόρμητα. Είχαμε συνεργαστεί μαζί τους και στο παρελθόν, το 2016, με τη Μαύρη Κωμωδία του Πίτερ Σάφερ και η εμπειρία εκείνη μας είχε μείνει αξέχαστη. Θέλαμε να δημιουργήσουμε κάτι ξανά μαζί τους και το έργο του Ο’ Νηλ μάς φάνηκε ιδανικό. Είναι ένα κείμενο γεμάτο μουσική, τραγούδια και συναίσθημα.
Το έργο είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στην εποχή του. Πιστεύετε πως μπορεί ακόμη να θεωρηθεί «ενοχλητικό»;
Περισσότερο θα έλεγα πως είναι αφυπνιστικό. Και τότε, και σήμερα. Δυστυχώς, βλέπουμε ότι πολλά πράγματα δεν έχουν αλλάξει. Ο ρατσισμός παραμένει παρών, σε διάφορες μορφές, στην καθημερινότητά μας. Οι νέες γενιές συχνά αγνοούν τι έχει συμβεί στο παρελθόν. Είναι σημαντικό να υπάρχει υπενθύμιση, προβληματισμός, ευαισθητοποίηση. Το θέατρο έχει αυτή τη δύναμη. Θέλαμε λοιπόν να περάσουμε ένα ουμανιστικό μήνυμα.
Πώς εξελίχθηκε η συνεργασία σας με το ΚΕΑΤ;
Η συνεργασία αυτή ήταν πραγματικά πολύτιμη. Μετά την πρώτη κοινή μας δουλειά, μεσολάβησε η πανδημία. Στο μεταξύ, στο ΚΕΑΤ ξεκίνησε να λειτουργεί ένα ΙΕΚ Θεάτρου! Αυτό μας συγκίνησε. Τα παιδιά, από την προηγούμενη εμπειρία, είχαν κρατήσει τον ενθουσιασμό τους και πλέον ήταν ακόμη πιο έτοιμα για θέατρο. Έχουμε αναπτύξει έναν δικό μας τρόπο επικοινωνίας, έναν κώδικα σκηνικής και ανθρώπινης συνεννόησης. Ήταν χαρά και τιμή μας να βρεθούμε ξανά μαζί στη σκηνή.
Θα λέγατε πως αυτή η παράσταση είναι και μια κοινωνική πράξη;
Οπωσδήποτε. Το θέατρο είναι από μόνο του μια κοινωνική πράξη και αυτή η παράσταση το επιβεβαιώνει. Πριν από την έναρξη της παράστασης, γίνεται ένα βιωματικό σεμινάριο: όσοι έχουν όραση φορούν μάσκα, κρατούν μπαστούνι και καθοδηγούνται από ανθρώπους με οπτική αναπηρία. Μπαίνουν στη θέση τους – έστω για λίγο. Και αυτό αλλάζει πολλά.
Συμμετέχετε και εσείς στην παράσταση;
Ναι, αλλά με έναν μικρό, βοηθητικό ρόλο. Ο σκοπός είναι να αναδειχθούν τα παιδιά. Αυτά είναι οι πρωταγωνιστές, αυτά θέλουμε να δει το κοινό, να αναγνωρίσει τις ικανότητές τους.
Πώς υποδέχτηκε το κοινό την πρώτη παρουσίαση στο θέατρο της ΕΜΣ;
Ήταν μια πολύ συγκινητική εμπειρία. Η νεανική χορωδία συμμετέχει ενεργά στην παράσταση – υπάρχουν παιδιά με όραση και παιδιά χωρίς. Και αυτό που είδαμε ήταν ανθρώπινη αλληλεγγύη: τα παιδιά που βλέπουν βοηθούν τα άλλα να ντυθούν, να σταθούν στη σκηνή, να αισθανθούν ασφαλή. Γεννιούνται φιλίες, σχέσεις. Ήταν στιγμές που μας συγκίνησαν ιδιαίτερα. Εισπράξαμε πολλή συγκίνηση από τον κόσμο στο πρώτο ανέβασμα, πολλή αγάπη και το ίδιο νιώσαμε κι εμείς στη σκηνή.
Ποιος είναι για εσάς ο ρόλος της τέχνης στον δημόσιο διάλογο για τη διαφορετικότητα και την αποδοχή;
Είναι τεράστιος. Σήμερα τα παιδιά βιώνουν συχνά τη βία – όχι μόνο στο διαδίκτυο, αλλά και στην καθημερινότητα. Όταν αφαιρέθηκαν τα καλλιτεχνικά μαθήματα από τα σχολεία, χάθηκε κάτι πολύτιμο: η ανθρώπινη επαφή, η επικοινωνία. Η τέχνη φέρνει τα παιδιά πιο κοντά, τα γαληνεύει. Μαθαίνουν να συνεργάζονται, να σέβονται, να εκφράζονται. Παιδεία για μένα είναι και η καλοσύνη, η ευγένεια, ο σεβασμός στον άλλο. Κι αυτά τα μαθαίνει κανείς και μέσα από την τέχνη.
Γιολάντα Μπαλαούρα, Ελεωνόρα Καλαϊτσίδου, Άννη Τσολακίδου
Συντελεστές
Διασκευή-Σκηνοθεσία: Άννη Τσολακίδου
Ιδέα-Οργάνωση: Γιολάντα Μπαλαούρα
Δραματουργική επεξεργασία: Άννα Μαρία Ιακώβου
Εκπαιδεύτρια Κινητικότητας/Προσανατολισμού: Λεία Αβραάμ
Μουσική Διεύθυνση Νεανικής Χορωδίας: Ελεωνόρα Καλαϊτσίδου
Κοστούμια: Κωνσταντίνος Τσιγαρός
Βίντεο παράστασης: Άγγελος Κάλφας
Βοηθός σκηνοθέτη: Ζένια Παπασυνεφάκη
Εμψυχώτρια μικρών παιδιών: Ελένη Γιαννούση
Ηχοληψία: Γιώργος Πεντζίκης
Οργάνωση Παραγωγής: Μαριλύ Βεντούρη
Παίζουν (με αλφαβητική σειρά): Πελαγία Αγγελίδου, Γρηγόρης Αργυρόπουλος, Νίκος Αργυρός, Μαριάνθη Βλάχου, Σωκράτης Ζδράκας, Άννα Ιωαννίδη, Σύλια Κακολύρη, Άνιελ Κόλα, Θεοδώρα Κουτσομίχα, Γιάννης Λαζαρίδης, Φανή Μορόζοβα, Γιολάντα Μπαλαούρα, Χριστίνα Μπουριώτη, Νατάσα Μπρέντα, Σταυρούλα Ντόβα, Ζένια Παπασυνεφάκη, Ραφαέλα Σαπρίκη, Μυρτώ Στοϊκοπούλου, Γιάννης Τσαμασλίδης, Φανή Τσικούρα, Ευδοκία Χασιώτη.
Συμμετέχει η Νεανική Χορωδία ΠυΘαγόρειου Ωδείου Θερμαϊκού
