Όπως τόνισε στα Μακεδονικά Νέα ο Γενικός Διευθυντής του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πλεκτικής και Ετοίμου Ενδύματος (ΣΕΠΕΕ) Θεόφιλος Ασλανίδης, ο κλάδος εμφανίζει ανθεκτικότητα, όμως βρίσκεται αντιμέτωπος με σοβαρά προβλήματα που απειλούν τη βιωσιμότητά του και κάθε χρόνο χάνει επιχειρήσεις.
Εστιάζοντας στην Κεντρική Μακεδονία όπου είναι συγκεντρωμένες οι περισσότερες παραγωγικές εταιρείες, η κλωστοϋφαντουργία περιορίζεται σε 30-40 επιχειρήσεις, τη στιγμή που ο τομέας της ένδυσης αριθμεί πάνω από 1.000 εταιρείες με τον κ. Ασλανίδη να τονίζει τη σημασία του για την Περιφέρεια καθώς ο κλάδο αποτελεί τον δεύτερο πιο σημαντικό σε εξαγωγές μετά τα τρόφιμα-ποτά. Συγκεκριμένα, πάνω από το 50% του κύκλου εργασιών του κλάδου προέρχεται από επιχειρήσεις της Κεντρικής Μακεδονίας και περίπου το 70% αντιστοιχεί σε εξαγωγές. «Ο τομέας της κλωστοϋφαντουργίας έχει μειωθεί πολύ, ενώ το κομμάτι που είναι ισχυρό στην Κεντρική Μακεδονία και σε όλη τη χώρα είναι το ένδυμα», σημείωσε ο κ. Ασλανίδης.
Το ενεργειακό κόστος πλήττει τον κλάδο
Οι κλωστοϋφαντουργίες, μονάδες εντάσεως κεφαλαίου, δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν στο υψηλό ενεργειακό κόστος, το οποίο φτάνει στο 30-40% του συνολικού κόστους παραγωγής.
Σύμφωνα με τον κ. Ασλανίδη, το ενεργειακό κόστος στην Ελλάδα είναι διπλάσιο ή τριπλάσιο από άλλες χώρες όπως της Τουρκίας, γεγονός που οδηγεί πολλές επιχειρήσεις στο χείλος του λουκέτου. Αντίθετα, ο κλάδος του ενδύματος, αν και πιέζεται, δείχνει μεγαλύτερη ανθεκτικότητα.
Το 2023 και το 2024 καταγράφηκε πτώση στους οικονομικούς δείκτες του κλάδου, κυρίως λόγω της μείωσης της ζήτησης που προκάλεσαν ο πληθωρισμός και οι γεωπολιτικές εξελίξεις. Μάλιστα, κατά τον κ. Ασλανίδη, μια πρόσφατη ευρωπαϊκή έρευνα για τον κλάδο ανέδειξε ως σημαντικότερα προβλήματα το αυξανόμενο κόστος παραγωγής, την αδύναμη ζήτηση της αγοράς, την έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού και τις νέες ρυθμίσεις βιωσιμότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Το ενεργειακό κόστος αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά διαφοροποιείται από χώρα σε χώρα. Στην Ελλάδα, οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να ανταγωνιστούν χώρες όπως η Γαλλία, όπου το κόστος ενέργειας είναι σημαντικά χαμηλότερο λόγω της χρήσης πυρηνικής ενέργειας. Επιπλέον, η έλλειψη κρατικής στήριξης επιδεινώνει την κατάσταση, με τις επιχειρήσεις να βασίζονται αποκλειστικά στις δικές τους δυνάμεις. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας δείχνει βούληση για τη στήριξη του κλάδου, ενώ οι υπόλοιπες περιφέρειες είναι απούσες», εξήγησε στα Μακεδονικά Νέα ο κ. Ασλανίδης. Πρόσθεσε ακόμη ότι η Πορτογαλία αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα χώρας που αντέδρασε άμεσα και στήριξε τις κλωστοϋφαντουργικές επιχειρήσεις της.
Μια ακόμη μεγάλη πρόκληση είναι η πίεση από διεθνείς αλυσίδες fast fashion όπως οι Shein και Temu, που προσφέρουν προϊόντα σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές, αναγκάζοντας τους μεγάλους retailers να μεταφέρουν την παραγωγή σε χώρες εκτός Ευρώπης όπως το Βιετνάμ και το Μπαγκλαντές, με χαμηλό κόστος παραγωγής. Συνεπώς, οι κυριότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές επιχειρήσεις του κλάδου είναι ο ανταγωνισμός από χώρες χαμηλού κόστους, η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, το υψηλό κόστος ενέργειας, αλλά και η δυσκολία πρόσβασης σε χρηματοδότηση.
Οι εξαγωγικές επιδόσεις του κλάδου
Το 2024, οι εξαγωγές του κλάδου σημείωσαν πτώση λόγω της μειωμένης ζήτησης και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά μετά την πανδημία επιδείνωσαν την κατάσταση, καθώς οι καταναλωτές προτιμούν να δαπανούν χρήματα σε ταξίδια και εμπειρίες παρά σε προϊόντα ένδυσης και υπόδησης, όπως επισήμανε στα Μακεδονικά Νέα ο κ. Ασλανίδης.
Ωστόσο, η εγχώρια αγορά εμφανίζει μια μικρή άνοδο πωλήσεων, λόγω και του τουρισμού, καθώς οι επισκέπτες ενισχύουν τις λιανικές πωλήσεις , οι οποίες αυξήθηκαν κατά 2,5% το 2024.
Βασικές εξαγωγικές χώρες του κλάδου είναι η Γερμανία, η Ιταλία, η Αγγλία, η Ισπανία και η Γαλλία. Το 50% των εξαγωγών αφορά ενδύματα ιδιωτικής ετικέτας με τη χώρα μας να ανταγωνίζεται στον τομέα αυτό την Τουρκία, την Πορτογαλία και τις χώρες της Ασίας ενώ το υπόλοιπο 50% είναι οι εξαγωγές ελληνικών επώνυμων προϊόντων, ένα ποσοστό που έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια.
Το 2025 ως μεταβατική χρονιά
Η εξέλιξη του κλάδου το 2025 εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις γεωπολιτικές εξελίξεις. Εάν ο πόλεμος στην Ουκρανία τερματιστεί, θα υπάρξει εξομάλυνση του ενεργειακού κόστους και της καταναλωτικής ψυχολογίας, κάτι που θα μπορούσε να φέρει μια μικρή ανάπτυξη στον κλάδο. Σε αντίθετη περίπτωση, η ανάκαμψη θα μετατεθεί για αργότερα.
Παρά τα προβλήματα, η ελληνική βιομηχανία ένδυσης και κλωστοϋφαντουργίας εξακολουθεί να αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους μεταποιητικούς κλάδους της χώρας, με σημαντική παρουσία στην Κεντρική Μακεδονία και την Αττική. Με νέες στρατηγικές και στοχευμένα μέτρα στήριξης, ο κλάδος έχει τις δυνατότητες να ανακτήσει τη δυναμική του και να διαμορφώσει ένα πιο βιώσιμο και ανταγωνιστικό μέλλον. «Ο κλάδος αν και βιώνει δυσκολίες, μετεξελίσσεται, δημιουργεί νέα brand με καλές εξαγωγές, και έχουμε μεταστροφή στις εξαγωγές ετοίμου ενδύματος. Οι επιχειρήσεις επενδύουν στο e-commerce, ψηφιοποιούνται και αυτοματοποιούνται, υιοθετώντας νέες τεχνολογίες. Είναι ένας κλάδος που δείχνει ανθεκτικότητα και επιχειρεί να ξεπερνά τα προβλήματα που συναντά», είπε καταλήγοντας ο κ. Ασλανίδης.
